YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

Çevre-merkezcilik: Çevreciliği öteki düşüncelerden ayıran en önemli özellik insan doğa ilişkisini kavrayış biçimidir. Bu kavrayış ifadesini çevre-merkezcilik (ekosantrizm) ilkesinde bulur.

Ekolojik Hareketler Dönemi

Çevre hareketinin toplumsal alanda önemli bir varlık kazanması 1980’li yıllarda gerçekleşmiştir. Çevrecilik feminizm ile birlikte 1980’ler boyunca toplumsal muhalefetin taşıyıcısı rolünü üstlenmiştir. Bu dönemde özellikle ekolojik denge ve yerel halkın geçimsel etkinlikleri üzerinde olumsuz etkilere yol açan enerji ve turizm yatırımlarına karşı yerel düzeyde başlayıp kısa sürede ulusal alana taşınan çok sayıda toplumsal hareket söz konusudur.

Doherty çevre hareketi içindeki grupları dörde ayırmaktadır: 1) Çevre sosyal hareket örgütleri 2) Doğrudan eylem grupları 3) Yerel çevre grupları 4) Yeşil partiler

Çevre hareketine yöneltilen önemli eleştirilerden biri, 1970’li ve 80’li yıllarda sahip olduğu ekonomik ve siyasal düzen karşıtı eleştirel kimliğini ve dilini yitirerek sisteme uyum göstermiş olduğudur. Sistemi, dışında kalarak değiştirme idealinin yerini içinde yer alarak düzeltme anlayışının aldığı belirtilmektedir. Modern kitlesel doğa koruma örgütleri hiyerarşik, bürokratik kurumsal yapıları içinde profesyonel baskı grupları gibi çalışmaktadır. Gönüllülerin yerini profesyonel çalışanlar almıştır. Modern kitlesel çevre örgütlerindeki kurumsal­laşma üç yönde gerçekleşmiştir.  Her şeyden önce üye sayılarının ve gelirle­rinin artması bu gruplarda örgütsel büyümeye yol açmıştır. Örgütsel büyümenin sonuçlarından biri kendi içinde ku­rumsallaşma olmuştur. Büyüyen örgütlerin üyele­riyle bağları zayıflamış ve temsili nitelikleri zayıfla­mıştır. Bürokratik bir yapıya bürünen örgütlerin karar alma süreçleri ve iç işleyişleri demokratik olmaktan uzaktır. İkinci sonuç da örgütün dışarıy­la ilişkilerindeki kurumsallaşmadır. Bunun başlıca görünümü ise doğrudan eylem gibi geleneksel ol­mayan etkinlik ve eylemlerin yerini giderek daha fazla lobi gibi geleneksel uzlaşmacı eylemlerin al­masıdır. Fakat  kurumsallaşma çevre örgütlerinin etkilerinin azaldığı anlamına da gelmemektedir.