YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

Ruşen Çakır’ın alternatif medya girişimini incelemek faydalı olacaktır. Çakır, uzun yıllar çalıştığı ana akım medyadan ayrılarak 2015 yılında internet üzerinden bireysel haber yayınları yapmaya başladı. Bir Periscope hesabıyla başlattığı girişim daha sonra bir haber platformu olarak görülebilecek olan Medyascope.tv’ye dönüştü.

Alternatif medya aslında kendi içinde birçok farklı isimlendirmelere sahiptir. Bu isimlendirmeler büyük ölçüde alternatif medya tanımlamasının çatısı altında düşünülebilir. Nihayetinde hepsinin temel derdi ana akım medyaya karşı bir alternatif oluşturabilmektir. Kavram kargaşasını önlemek amacıyla bu isimlendirmelerin başlıcaları şöyle sıralanabilir: “muhalif medya, topluluk medyası, bağımsız medya, karşı medya, yeni medya, yerel medya, başka medya, radikal medya. [...]

Bu anlamda radikal medya diye tabir edilen kitle iletişim oluşumları muhalif ideolojinin savunduğu değerleri demokratik bir biçimde anlatabildiği ve ezilenlerin sesini duyurmalarına katkıda bulunan bir mecralar bütünüdür

İnternet 1995 yılından itibaren daha kitlesel düzeyde kullanılmaya başlayan bir ağ haline gelmiştir.

2003 yılında kurulan MySpace, 2004 yılında kurulan Facebook ve 2006 yılında yayına başlayan Twitter gibi platformlarla atılmıştır.

İnternet teknolojilerinin henüz yaygınlaşmadığı 1993 yılında “Radyomu İstiyorum” isimli sivil itaatsizlik eyleminde sivil toplum başarılı bir örgütlenme gerçekleştirmiş ve siyasi iktidarın eylemi dikkate almasını sağlamıştır.

Yerelde başlayan bir hareketin küresel ağlar aracılığıyla uluslararası bir boyut kazanmasına ilişkin önemli bir örnek 2011 yılında başlayan “Occupy” eylemleridir.

2011 yılında bazı Arap ülkelerinde başlayan ve “Arap Baharı” olarak tanımlanan eylemlerde sosyal medya kullanımının ne kadar etkili olduğuna tüm dünya şahit olmuştur. Hatta eylemler bazıları tarafından “Facebook devrimi” olarak bile tanımlanmıştır

2011 yılında Avrupa’yı kasıp kavuran ekonomik krizin önemli ölçüde etkilediği ve işsizlik oranının %22’ye ulaştığı İspanya’da sosyal medya üzerinden örgütlenen bir grup gencin başlattığı “Indignados” (Öfkeliler) hareketi kısa sürede Avrupa’nın birçok metropolüne sıçramış ve zamanla tabandan örgütlenen siyasi partilere evrilmiştir.

Castells (2013), ağ toplumundaki toplumsal hareketlerin bazı ortak özelliklerini, ‘İsyan ve Umut Ağları: İnternet Çağında Toplumsal Hareketler’ kitabında ele alarak kavramsal bir çerçeve oluşturmuştur.

Yeni toplumsal hareketler üyelerinin aidiyetleri itibarıyla daha heterojendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

serbest pazar temelli bir medya sisteminin bu imkanı tam olarak sunmaması, sivil toplumun demokratik bir ortamda var olabilmesi için geleneksel ana akım medyadan destek almasını imkansızlaştırmaktadır. Bu nedenle, sivil toplum ve yeni toplumsal hareketler alternatif medya, radikal medya ve sosyal medya üzerinden kendilerine bir mücadele alanı oluşturabilmektedirler.

Alternatif medya dezavantajlı gruplar gibi küçük ölçekli yapılara özel bir önem verir. Alternatif medya devletten de pazar ekonomisinin koşullarından da bağımsızdır. Alternatif medya yatay veya hiyerarşik bir yapılanmaya sahip değildir. İzleyici veya okurların demokratik katılımına her zaman açıktır.  Alternatif medya kendi kendini temsil eder. Egemen söylemin dışında bir söyleme sahiptir. Alternatif olma iddiasındaki bir iletişim platformu ticari amaç ve kaygılar taşımaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnternet üzerinden sağlanan örgütlenme dikey değil yatay bir örgütlenmedir ve hiyerarşi yoktur. Doğru cevap B seçeneğidir.

"İnternette sosyalleşen insanlar, bir ‘banner’a tıklayarak Afrika’daki açları doyurduğunu, yağmur ormanlarını kurtardığını veya ozon deliğini kapattığını düşünmeye başlamaktadır" Bu durum dijital fanus etkisi olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sosyal medyanın pek çok olumlu özelliğinin yanında olumsuz etkileri de vardır. Bunlardan bir tanesi de Sosyal medya üzerinden yaşanan bilgi kirliliğinin kontrolü oldukça güç olmasıdır.

Ağ toplumu, temelde bir toplumun dijital kültürle bütünleşmiş olmasını, bunun nimetlerini gündelik hayatına uygulayabilir hale gelmiş olmasını ifade eder.

Bir topluluğun sanal cemaat olarak değerlendirilebilmesi için;

I. Üyeler arasında etkileşimin olması
II. Üyeler üzerinde sosyal kontrolün bulunması
III. Üyelerin sabit bir kullanıcı adı (Nick) sahibi olması gerekir.

“Aktivizm, bir grup insanın kurum ve kuruluşlar üzerinde baskı yaratarak sorunlu gördükleri politikaları, uygulamaları ya da durumları değiştirme süreci olarak tanımlanır."

Tıklamacılığın yaygınlaştırılması aktivistlerin yeni medyadan yararlanma stratejilerinden biri değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.