YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

Hegemonya, baskın gruplar tarafından farklı güç formlarının (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf ve cinsellik gibi) elde tutulması ve kullanılmasıdır. Feministler için en güçlü hegemonya biçimlerinden biri ataerkillik olarak adlandırılmaktadır. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Feminizm içinde iki farklı coğrafyada, iki farklı tarihsel arka planında gelişen ve farklı konulara odaklanan hareketler bu­lunmaktadır. Bunlar Anglo-Amerikan feminizmi ve Fransız feminizmidir. Anglo-Amerikan Feminizmi, daha çok kadın-erkek “eşitliği”ne vurgu yapma­sı ile, kadınların “farklılıkları”nı vurgulayan Fransız Feminizmi’nden ayrılır ve kadınların eğitimi gibi toplumsal-kültürel konulara odaklanır. 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başlarında gelişen Anglo-Amerikan feminizmi, kadınların oy hakkı talebi vurgusuyla bilinir.  Bu dönemde, Susan B. Anthony (1820-1906) gibi feminist aktivistler de köleliğin kaldırılmasını ve kadınlar için eşit katılımı talep etmişlerdir.  Fransız Feminizmi, özellikle edebiyat odaklı gelişen ve daha çok ka­dın yazını olarak tanımlanan, me­tinsel tasarımı öncelikli olarak çalışma konusu yapmış, kendisini “farklılık” kavramı et­rafında organize etmiştir.

ABD’li feminist Betty Freidan’ın Feminine Mystique (1963) adlı çalışması ABD’li kadınların II. Dünya Savaşı sonrasındaki toplum içindeki mutsuzluklarının bir göstergesi olarak görülmektedir. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Günümüzde kadın yazını (écriture feminine) olarak da bilinen yaklaşım, daha çok Monique Wittig, Luce Irigaray ve Hélène Cixous’nun çalışmalarında görülmektedir. Bu yazarlar dil konusundan yola çıkarak, dilin politik bir savaş alanı olduğunu öne sürerler. Bu grup feministler ataerkilliğin “dil”i eril (maskülen) normlar dahilinde sunduğunu ve kendini “rasyonel” olarak tanımladığını belirtirler. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Günümüzde feminist düşüncenin temel aldığı kavramlardan biri toplumsal cinsiyet kavramıdır. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetten farklı olarak kadın ve erkekler için toplumsal olarak oluşturulmuş roller ve öğrenilmiş davranış ve beklentilere işaret etmek için kullanılılır. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Radikal feminizm, kadınları özgürleştirmenin yolunun tamamen yeni bir düzenden geçmesi gerektiğini vurgulayan yaklaşımdır. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Heteroseksüellik, karşı cinse duyulan cinsel ilgidir. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Maddeci feminizm olarak da bilinen Marksist feminizm, kapitalist toplumsal organizasyonlarda toplumsal cinsiyet analizleri yaparken Marksist teoriden beslenmektedir. Marksist feminizm, kadınların özgürleşmesini ekonomik sistemin yeniden organizasyonunda ararken, ataerkillik ve kapitalizm arasındaki ilişkiye odaklanır. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Üçüncü Dünya Feminizmi, Batı toplumları dışında yaşayan ve dünyadaki kadın nüfusunu oluşturan çoğunluk kadınları ya da Batı’daki siyahi kadın hareketini işaret etmek için kullanılır. Bu akımın en temel eleştirilerinden biri ırk sorunsalıdır. Bu çerçevede siyahi kadınlar, batılı feminizmler içinde temsil edilen kadının evrenselleştirildiğini ve bu durumun sanki  bütün kadınları temsil edercesine ele alındığını belirtmişlerdir. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Kimberlé Crenshaw tarafından sunulan (1989) ve kabaca toplumsal ilişkilerin ve toplumsal kimliklerin çoğul boyutları arasındaki ilişkiyi tanımlayan terime "kesişimsellik" denir. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Daha çok kadın-erkek “eşitliği”ne vurgu yapması ile, kadınların “farklılıkları”nı vurgulayan Fransız Feminizmi’nden ayrılan Anglo-Amerikan feminizmi, kadınların eğitimi gibi toplumsal-kültürel konulara odaklanmıştır. 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başlarında gelişen Anglo-Amerikan feminizmi, kadınların oy hakkı talebi vurgusuyla bilinir ve aynı zamanda Birinci Dalga Feminizm olarak adlandırılır. Doğru cevap A'dır.

Patriyarka, eş zamanlı olarak erkeklere ve erkekliğe imtiyaz tanıyarak, kadınları ve kadınlığı aşağı gören ve kadınları erkek tahakkümü altına alan toplumsal organizasyon biçimi. Ataerkillik sözcüğü önceleri erkek aile reislerinin otoritesi üzerine kurulu toplumsal sistemleri tanımlamak için kullanılmıştır. Daha sonraları anlamı genişlemiş ve kadınların ikincil durumunu doğrudan kadının “biyolojik zayışığı”na bağlayarak, kadını sadece ev içi alana hapseden ve erkekleri de kamusal alana ait bireyler olarak niteleyen bir düşünce anlamını kazanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Özellikle edebiyat odaklı gelişen ve daha çok kadın yazını (écriture feminine) olarak tanımlanan, metinsel tasarımı öncelikli olarak çalışma konusu yapan Fransız feminizmi, kendisini “farklılık” kavramı etrafında organize etmiştir. 1970’lerde ve sonrasında gelişen Fransız feminizmi, İkinci Dalga Feminizm olarak da bilinir. Doğru cevap C'dir.

Radikal Feminizm kadınları özgürleştirmenin yolunun tamamen yeni bir düzenden geçmesi gerektiğini vurgulayan yaklaşımdır. Kadınların başarı kazanma yollarını erkeklerinkinden farklı organizasyonlarda aramaya yönelir. Bütüncül bir kadın bağımsızlığının bireysel değişimle mümkün olabileceğini savunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Maddeci feminizm olarak da bilinen Marksist feminizm, kapitalist toplumsal organizasyonlarda toplumsal cinsiyet analizleri yaparken Marksist teoriden beslenmektedir. Marksist feminizm, kadınların özgürleşmesini ekonomik sistemin yeniden organizasyonunda ararken, ataerkillik ve kapitalizm arasındaki ilişkiye odaklanır. Bu anlamda kapitalizm içindeki işgücü dağılımı kadının ikincil durumundaki temel sorun olarak görülmektedir (kadının ev içinde, erkeğin ev dışında çalışması). Marksist feminizm kaynaklı eleştirel bir bakış açısı metinsel olduğu kadar, temsili toplumsal ilişkileri de kapitalist ilişkilerden kaynaklanan gelir eşitsizliğinde görmektedir. Kadın-erkek eşitsizliği kapitalist düzen sona ermeden son bulmayacaktır. Doğru cevap A'dır.

Hegemonik erkeklik, küçük bir grubun erkeklik oluşumlarını, ideallerini ve pratiklerini nasıl yönettiği ve bunları dayattığıyla ilgilidir. Hegemonik erkeklik diğer erkek ve kadınları etkisi altına alsa da, onlar tarafından değiştirilebilir. Hegemonik erkeklik kavramı, bundan yaklaşık olarak 25 yıl önce Connel tarafından ortaya konduğunda, erkekler, toplumsal cinsiyet ve toplumsal hiyerarşiler üzerinden bir tanımlama getirmiş ve Carrigan, Connell ve Lee tarafından sistematize edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Homofobi genel anlamıyla eşcinsellere ilişkin olumsuz duygu, tutum ve davranışlar olarak tanımlanır. Kişisel bir korku ve irrasyonel bir inanç olmanın çok ötesinde kültür ve anlam sistemleriyle, kurumlar ve toplumsal geleneklerle ilişkili olarak ele alınması gereken politik bir alanda oluşan, gruplar arası bir sürece işaret eder.

Enformel Sektör:  Piyasa dışı çalışmaları anlatmak için kullanılan terim. Bu kavramın içine aldığı alanlar çok geniştir: ev çi emeği, tüketime yönelik çalışma, piyasa dışı üretken emek, yasa dışı ticaret vb... bu sektörün içine girmektedir. Doğru cevap B'dir.

Ünlü Fransız filozof, düşünür, ikinci dalga feminizmin kurucularından ve bu sözle ilgili feminist akımın söylemsel kurucusu olarak adlandırılan Simone de Beauvoir bu güçlü cümlenin sahibidir.

1923 yılında Nezihe Muhiddin tarafından kurulmaya çalışılan Kadınlar Halk Fırkası başarısız olunca, tüzüklerinde değişiklik yaparak, 7 Şubat 1924 tarihinde Kadınlar Birliği ismini alır. Kurucuları arasında, Nezihe Muhiddin, Latife Bekir (Çeyrekbaşı) ve Sabiha Zekeriye Sertel yer almaktadır. Kadın Birliği olarak kurulan dernek, 1927 yılında Türk Kadın Birliği adını alır.