YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

1968 Mayısında Fransa, Almanya, Britanya ve Meksika’da baş gösteren öğrenci gösterileri, İtalya’daki Kızgın Sonbahar’daki ögrenci-işçi koalisyonu, Frankocu Madrid, Komünist Prag gibi yerlerdeki demokrasi talepleriyle gelişen hareketler, Güney Afrika’dan Roma’ya kadar eleştirel Katolikliğin gelişimi, kadın ve çevre hareketlerinin ilk işaretleri. Bütün bu olgular köklü dönüşümün göstergeleri olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap C'dir.

1968’de Berlin Özgür Üniversitesi’nde ABD’nin Vietnam’a müdahalesine karsı gösteriler yapılırken Italya’da 1970’lere dek sürecek olan işçilerin, öğrencilerin, Katoliklerin ve orta sınıf vatandaşların
hak arama mücadelesi görüldü. Fransız öğrenciler ve isçiler ise De Gaulle ve Pompidou yönetimine karsı koordineli eylemlerde bulundular. Kanada’da neredeyse her üniversitede bir başkaldırı söz konusuydu, Meksika’daki öğrenci gösterilerine yüz binden fazla katılım oldu. Benzer hareketler
Polonya ve Çekoslovakya’da da görüldü, ABD de 1968 hareketlerinde yer aldı: Kızılderili hareketi
öne çıktı, Vietnam Savası karşıtı hareketler yoğunlaştı, Martin Luther King’in öldürülmesi yüzden
fazla şehirde zencilerle polis arasında çatışmalara yol açtı, Yoksul Halkın Yürüyüşü binlerce göstericiyi Washington’a topladı, üniversitelerde gösteriler arttı. Doğru cevap D'dir.

Heywood’a göre YTH’nin özellikleri sunlardır:
1. Yeni orta sınıflara dayalıdır.
2. Maddecilik sonrası yönelimlere sahiptir.
3. Az ya da çok ortak bir ideolojiye bağlıdır.
4. Yeni sol ile bağlantılıdır.
5. Performans ve uygulama bakımından adem-i
merkeziyetçi, katılımcı, yenilikçi ve teatraldir. Doğru cevap A'dır.

Temalar Açısından: İşçi hareketi ve Avrupa sosyal demokrat partilerinin araçsal ve ekonomik
hedeflerinden farklı olarak YTH’lerin kimlik politikalarına odaklandığı görülmektedir. YTH’nin temel niteliklerinden biri, kimliğin kurgulanması sürecidir. Kadın hareketleri, gay ve lezbiyen hareketleri gibi cinsiyete dayalı hareketlerin dışlanmış kimlikleri politik olarak görünür kılmak ve bu kimliklerin kamusal alanda kabul görmesi için mücadele etmesi bunun bir göstergesidir. Doğru cevap B'dir.

Bir diğer kuramcı Melucci ise YTH’yi, farklı gruplarla diyalog ve mücadeleler yoluyla kolektif
kimliğin inşa edildiği bir toplumsal ilişkiler ağı olarak görür. Doğru cevap E'dir.

Postendüstriyel kavramını ortaya koyan ünlü Fransız sosyolog Touraine’e göre toplumsal hareket bir toplumsal duruma gösterilen tepki değildir aksine kültürel modellerin kontrolünü hedefeyen çatışmanın bir sonucudur. Doğru cevap D'dir.

1989 sonrası döneme ait sistem karşıtı potansiyele sahip hareketlere örnek olarak uluslararası terör
hareketi, kimlik hareketi, yeni-Luddite hareketi ve yerli hareketi, küreselleşme karşıtı hareket, etnik ve dinsel hareket, dünya çapındaki kitlesel göç hareketi, radikal çevre hareketi vb. verilebilir. Doğru cevap A'dır.

Özellikle 1980’li yıllardan itibaren küresel gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan yeni bir sınıfın
varlığından söz edilmektedir. İngilizce “Yuppie” yani “genç” (young), “kentli” (urban) ve “profesyonel” (professional) sözcüklerinin ilk harfleriyle oluşturulmuş kavram daha önceki sınıflardan farklılaşan bir “yeni orta sınıfı ” tarif etmek için kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Pichardo (1997) ise YTH’yi sadece sol eğilimli hareketlere odaklanması, sağ eğilimli ve tepkisel hareketleri göz ardı etmesinin dışında deneysel bulgulara dayanmaktan çok kuramsal bir yaklaşım olması nedeniyle de eleştirmiştir. Doğru A'dır.

Adını Ned Ludd’dan alan Luddite’ler 19. yüzyılda endüstri devriminin ürünü değişime karşı olan ve dokuma makinelerinin tahrip edilmesi eylemlerinde bulunan, ‘makine kırıcıları’ olarak da adlandırılan tekstil zanaatkârlarlarıdır. Günümüzde teknolojiye karşı olan grupların hareketleri de Neo-Ludizm olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Modernleşme, sanayileşme, kentleşme ve küreselleşme gibi süreçlerin yoğun bir şekilde yaşandığı toplumlarda köklü dönüşümler söz konusudur.

Fransız sosyolog Alaine Touraine 1968 yılında yeni toplumsal hareketlerin başladığını ilan etti.

Devleti ele geçirmeyi amaçlayan eski hareketlerin tersine YTH, politika belirleyicileri üzerinde lobicilik yapmayı ve kamuoyunu etkilemeyi hedeemiştir.

Yeni toplumsal hareketler kavramı 1970’lerin ortalarından beri gelişmekte olan barış hareketleri, feminist hareketler, çevre hareketleri ve yerel özerklik hareketlerini açıklamaya çalışan kuramcılar tarafından geniş kabul görmüştür.

İngilizce “Yuppie” yani “genç” (young), “kentli” (urban) ve “profesyonel” (professional) sözcüklerinin ilk hareriyle oluşturulmuş kavram daha önceki sınıardan farklılaşan bir “yeni orta sınıf”ı tarif etmek için kullanılmaktadır

YTH yön veren yeni paradigmayı ifade edecek kavram konusunda önemli bir öneri Raschke’nin “yaşam tarzı” paradigmasıdır

Kimlik yönelimli paradigma için en geniş kuramsal çerçeveyi Alaine Touraine oluşturmuştur.

Hareketlerin ortaya çıktığı toplumsal sistem, tarihselliğin üretildiği, çatışmaların gerçekleştirildiği ve öznenin bilincinin temellendirildiği bir alandır.

Yeni toplumsal hareketler kuramı(YTH kuramı), kıta Avrupasındaki politik felsefe ve sosyal teori geleneğine dayanmaktadır, bu yaklaşım büyük ölçüde klasik Marksizmin kolektif davranışı açıklamadaki yetersizliğine karşılık olarak ortaya çıkmıştır

Köle karşıtı hareket, işçi sınıfı hareketi, sömürge karşıtı hareket ve milliyetçi ya da savaş karşıtı hareketlere bakıldığında kıtalar arası hareketlerin tarihinin aslında epeyce uzun bir geçmişe dayandığı görülmektedir