YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

Soru kökünde ifade edilen toplumsal hareketler tanımı kolektif davranış kuramına aittir. Doğru cevap C’dir.

Kaynak hareketliliği kuramı da toplumsal hareketlere katılanların rasyonel davranan bireyler olduğu düşüncesini benimser. Kurama göre bir toplumsal hareketin katılımcılarının, hareketin başarısı için gerekli olan, belirli düzeyde siyasal ve ekonomik kaynağa sahip olmaları gerekir. Doğru cevap E’dir

A, C, D ve E seçenekleri, kaynak hareketliliği kuramına getirilen eleştirilerdir. Doğru cevap B’dir.

Sembolik etkileşimcilik kolektif davranışa dayanır ve Blumer’e göre sosyoloji de kolektif davranışı irdeler. Toplumsal dünya kolektif davranıştan ibarettir. Doğru cevap D‘dir.

Toplumsal hareketler kendilerini çevreleyen toplumdaki derin ve köklü değişimlerin sonucu olarak modern yaşamın artırdığı rasyonelleşmeye tepki olarak ortaya çıkmıştır .

Toplumsal nitelikli hareketlerin, protestoların ve devrimlerin altında yatan temel eylem, mücadeleci/ kavgacı kolektif davranıştır.

Baskın grubun norm ve değerlerini zorlayan, çok sayıda kişinin katıldığı, gönüllü ve genellikle planlanmadan, doğaçlama biçiminde gerçekleştirilen eylemler kolektif davranışlardır.

Kolektif davranış biçimleri,  kalabalık (crowd), çeteler (mobs), ayaklanmalar (riots), panik, çılgınlık (fads), moda (fashions), kamu düşüncesi (public opinion) ve dedikodudur.

Toplumsal hareket örnekleri arasında şunlar sayılabilir (Crossley, 2002:1); • Kadın hareketi ya da Geminizm, • işçi hareketi ve ticaret birlikleri hareketleri, • faşist hareketler, • faşizm karşıtı, ırkçılık karşıtı hareketler, • psikiyatri karşıtı ya da psikiyatrik çabalarla sorunlarını aşanların hareketleri, • milliyetçi hareketler, • dayanışma hareketleri, • çevreci ya da yeşil hareket, • Kürtaj karşıtı ya da savunucusu hareketler, • hayvan hakları hareketleri, • barış hareketleri

Mevcut kuramsal sistemler ve doktrinler ile toplumsal sistemler arasında kavramsal bir ayrım yapmış ve toplumsal hareketleri sosyoloji alanında merkezi bir yere koyan kişi Lorenz Von Steindir.

Alman sosyolog Lorenz Von Stein 1789- 1850 döneminde gerçekleşen Fransız toplumsal hareketlerinin tarihsel sürecini değerlendirdiği kitabıyla toplumsal hareket kavramını halkın politik mücadelesine ilişkin bilimsel tartışmaların içine sokmuştur

Loand (1996) ise başka bir açıdan toplumsal hareketlerin tanımlayıcı dört temel elementini belirlemiştir

Toplumsal hareketler, kurumsal ya da örgütsel kanalların dışında devamlılık gösteren ve belirli bir örgütlenme düzeyinde meydana gelen, parçası olunan dünya düzeni, toplum, grup ya da örgütte var olan otoriteyi savunmak ya da bu otoriteye meydan okumadır.

Toplumsal hareketler olgusu ve kavramsallaştırması büyük ölçüde 19. yüzyıl ürünüdür.

Toplumsal hareketler, kolektif davranışın formlarından birisi olarak yüksek düzeyde yapılandırılmış bir kolektif davranış biçimi olarak tanımlanabilir.

Toplumsal hareketler, çok sayıda kişinin katıldığı geniş ölçekli ve sürekliliği olan ortak davranışları ifade eder. Bireylerin belirli bir amaç için bir araya gelmeleri ve ortaklaşa etkinliklerde bulunmaları toplumsal hareketlerin başlangıç noktasıdır denilebilir. Kolektif davranışlar egemen kültürün norm ve değerlerini zorlayan, çok sayıda kişinin katıldığı gönüllü ve kendiliğinden oluşan, planlanmayan eylemlerdir. Bu bağlamda toplumsal hareketler üst düzeyde yapılanmış bir kolektif davranış biçimidir. Doğru cevap D'dir.

Toplumsal hareketler, ortaya çıkış biçimleri, amaçları ve yöntemleri bakımından birbirinden çok farklı özelliklere sahiptir. Bu çeşitlilik ortak bir tanımlamayı zorlaştırsa da toplumsal hareketleri, ortak davranış, değişimin hedeflenmesi, örgütlenme, ortak bir kimliğin varlığı, göreli süreklilik gibi temel eksenler çerçevesinde tanımlama çabaları söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal hareket, belli bir dayanışmayı esas alan, bir çatışma özelliği taşıyan ve yer aldığı sistemin sınırlarını zorlayan kolektif davranış biçimidir. Doğru cevap A'dır.

Kolektif davranışlar baskın grubun norm ve değerlerini zorlayan, çok sayıda kişinin katıldığı, gönüllü ve genellikle planlanmadan, doğaçlama biçiminde gerçekleştirilen eylemlerdir. Doğru cevap A'dır.

Temel kavramlar çerçevesinde tanımlanan toplumsal hareketlerin kavramsallaştırılmasında göz önünde bulundurulması gereken üç temel ilke söz konusudur. Bu üç ilke dikkate alınmadan herhangi bir toplumsal hareketin açıklanması söz konusu olamaz;

• Hareketin ortak kimliği

• Hareketin karşıtının olması

• Toplumsal hedefin olması 

Doğru cevap E'dir.

Kolektif davranış biçimlerini şöyle sınıflandırabiliriz; Kalabalık (crowd), çeteler (mobs), ayaklanmalar (riots), panik, çılgınlık (fads), moda (fashions), kamu düşüncesi (public opinion) ve dedikodu. Doğru cevap B'dir.