YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

Modernitenin bireyleşme olmadan gerçekleşemeyeceğini savunan düşünür Simmel’dir. Simmel’e göre, geleneksel toplumlarda aile ve akraba bağlantıları içinde sosyalleşen bireyler, moderniteyle birlikte bağlantı kurmak istedikleri grupları akılcı bir biçimde seçmeye başlamışlardır. Birey artık çeşitli gruplara üyedir ve bu durum bireyin belirsizlik duygusuna kapılmasına neden olabilir. Ayrıca para ekonomisi insanlar arası ilişkilerin çözülmesine ve insanın yabancılaşmasına yol açmıştır. Dolayısıyla,  Simmel aslında modern toplumda bireyin bir yandan özgürleşmek, öte yandan kendi yarattığı objelerin esiri olmak gibi bir ikilemde kaldığını savunmuştur. Doğru cevap B'dir.

Huntington içinde bulunduğumuz dönemi nitelemek üzere sıklıkla kullanılan kültürel homojenleşme yerine “uygarlıklar çatışması” ifadesini kullanmıştır. Uygarlıkları kültürel/dinsel özelliklerine göre kategorilere ayıran Huntington, uygarlıkların çoğunun modernleşmek istediğini ama Batılılaşmak istemediğini iddia etmiştir. Bununla birlikte, Huntington’un kültürü din farklılığına indirgemesi ve İslamiyeti Batı’nın karşısına yerleştirmesi eleştiri almıştır. Doğru cevap A'dır.

Küresel meta, insan ve kültür dolaşımı zincirlerini analiz eden kuram “Dünya Kültürü Kuramı”dır. Ayrıca, dünya kültürü kavramı eğitsel, yönetsel, örgütsel ve yurttaşlıkla ilgili pratiklerin bütün toplumlarda benzer biçimler almış olduğuna da işaret etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Küreselleşmeyi özellikle 1970’lerden bu yana enformasyon toplumunun ortaya çıkması ve gelişmesi ile bağlantılı olarak ele alan kuramcı Castells’tir. Castells’e göre, internet gibi yeni iletişim teknolojileri sayesinde bilgi akışı hızlanmış ve birbirinden bağımsız gibi gözüken toplumlar bilgi ve sermaye akışı sayesinde ekonomik ve politik açılardan birbiriyle bağlantılı hale gelmiştir. Doğru cevap D'dir.

Ritzer, modern toplumu tanımlarken “Toplumun McDonaldlaştırılması” kavramını ortaya atmıştır. Ritzer’a göre akılcılaşma süreci, modern yaşamın ihtiyaçlarına verdiği yanıtları dört temel unsura dayandırır: verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik ve denetim. Bu unsurların hepsi özünde kapitalist toplumda egemen olan üretim biçiminin gereksinimleri ile ilgilidir. Kapitalizmde üretim artmalı, ne kadar üretilebileceği öngörülebilmeli ve denetlenebilmelidir. Giderek tüm yaşam alanlarına hâkim olan akılcılaşma süreci standardizasyonu getirmiştir. Doğru cevap C’dir.

Weber, toplumsal değişmeyi sosyal eylemlilik yaklaşımı çerçevesinde ele almaktadır.  Weber toplumsal değişmenin nedenleri arasında önemli bir unsurun düşünceler olduğunu öne sürmüştür. Ona göre toplumda zaman içerisinde gelişen düşünceler kültürel birikim sağlar ve değişmenin etkili gücü haline gelir. Düşünceler sosyal eylemliliğe yol açtığı ölçüde önem kazanır. Bu gelişme sonucunda eski toplumsal yapı meşruluğunu kaybeder. Doğru cevap A'dır.

Bir toplumda kurumların değişmesi kadar düşüncelerin, tutumların ve değerlerin değişmesi de önemlidir. Yasa ve kurumlar değişse de birey psikolojisi hemen değişememektedir. Maddi kültürün manevi kültürden daha hızlı değişmesine Ogburn “kültürel geri kalma” adını vermiştir. Doğru cevap B’dir.

Sosyal ilişkiler ve değiş tokuş kuşkusuz modernite öncesi dönemde de vardı. Ancak, para gibi soyut bir aracın standartlaştırma özelliği para ekonomisi temelinde modernitenin gelişmesini sağlamıştır. Dolayısıyla sosyal ilişkiler ve değiş tokuş ilk kez moderniteyle ortaya çıkmamıştır. Doğru yanıt B'dir.

Ritzer (1993) modern toplumu tanımlarken “Toplumun McDonaldlaştırılması” kavramını ortaya atmıştır. Ritzer’a göre akılcılaşma süreci, modern
yaşamın ihtiyaçlarına verdiği yanıtları dört temel unsura dayandırır: verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik ve denetim. Doğru yanıt B'dir.

Evrimci yaklaşıma sahip olan sosyolog Durkheim insanların basit ve yüz yüze homojen ilişkiler içeren cemaat hayatından karmaşık ve sözleşmeye dayanan cemiyet hayatına geçtiklerini belirterek, toplumların mekanik dayanışma tipinden organik dayanışma tipine doğru değiştiğini öne sürmektedir.