Toplumsal Hareketler ve Eğitim
Holst’a göre eğitimciler toplumsal hareketler yoluyla öğrenme konusunu üç nedenle göz ardı etmektedir. Bunlar nelerdir?
a) Toplumsal hareketler eğitsel olmaktan çok politik süreçler olarak görülmektedir. b) Eğitim araştırmaları gündelik hayatta oluşan informel öğrenmeyi görmezden gelmektedir. c) Yetişkin eğitimindeki profesyonelleşme ve iş yerinde eğitim gibi trendler araştırmacıları sınırlandırmaktadır.
Tezcan toplumsal değişmeyi nasıl tanımlamıştır?
"Toplumsal yapının ve onu oluşturan toplumsal ilişkiler ağının ve bu ilişkileri belirleyen toplumsal kurumların değişmesi" olarak tanımlamıştır.
Eğitim ile toplumsal değişme arasındaki ilişkileri açıklayan dört temel görüşten söz edilebilir. Bunlar nelerdir?
• Yeniden oluşumcu ve modernist görüşlere göre eğitim, ekonomik ve teknolojik gelişmeyi sağlayan, hürriyet, adalet ve eşitlik ilkelerine dayanan yeni bir toplumsal düzenin yaratıcısıdır. Eğitim kurumları diğer toplumsal yapı ve kurumlardan bağımsız ya da yarı bağımsız kurumlardır. Dolayısıyla eğitim, toplumsal değişme meydana getirebilir ya da toplumsal değişmeye neden olabilir. • Tutucu ya da çatışmacı görüşe göre ise eğitim var olan toplumsal, ekonomik ve politik düzenin bir parçasıdır. Eğitim kurumları var olan toplumsal, ekonomik ve politik yapı ile ilişkilerden bağımsız hareket edemez, mevcut sistem ve ilişkileri koruyarak yeniden üretilir. Eğitim, toplumdaki egemen sınıf ve grupların kendi kültür ve yaşam biçimlerini toplumun diğer kesimlerine kabul ettirmek üzere kullanılacak “devletin ideolojik bir organı”dır. Bu görüşe göre, eğitim yeni bir toplumsal düzen meydana getiremez, aksine toplumdaki egemen sınıfların çıkarlarını koruyarak ve eşitlikçi olmayan toplumsal ve ekonomik ilişkileri yeniden üreterek statükoyu yaşatır. • Eğitimi egemen sınıfların kendi çıkarlarına hizmet eden ve onları koruyan bir araç olarak görenlere göre eğitim kurumlarının, hâkim kültür ve kurumları yeniden üretirken az da olsa toplumsal değişmeye yol açacak bir bağımsızlıkları söz konusudur. • Toplumsal değişmelerin eğitimi belli bir yönde değişmeye zorladığı gibi, eğitim yoluyla toplumun istenen ya da planlanan yönde değiştirilmesinin de mümkün olduğunu savunan görüşe göre ise, eğitim kurumlarının toplumsal değişme meydana getirecek potansiyel ve sınırlılıkları vardır. Eğitim toplumsal değişme meydana getirebilir ancak bu değişme toplumdaki diğer toplumsal, ekonomik ve politik kurumların aynı anda, aynı istikamette değişiyor olmasına bağlıdır.
Siyasal ve toplumsal sistemin buyrukları karşısında itaatkâr ve otoriter olmayan bireyler yaratacak bir eğitim sürecini savunan üç radikal eğitimci kimdir?
William Godwin, Francisko Ferrer ve Ivan Illich.
Devlet tarafından verilen kitlesel zorunlu okul eğitiminin ortaya çıkması hangi yüzyıllarda gerçekleşmiştir?
19. ve 20. yüzyıl.
“İnsan olmak seçimler yapan ve kendi kaderini yönlendirmeye çalışan bir eyleyen olmaktır.’’ sözünün sahibi Brezilyalı, eğitimci, düşünür kimdir?
Paulo Freire
Baskıcı kurumsallaşmış eğitimin yerini, ‘gönüllülüğe dayalı’ öğrenme ağlarının alması gerektiğini savunan kişi kimdir?
Ivan Illich
Eğitimin toplumsal değişmeye ilişkin iki işlevi olduğu söylenebilir. Bunlar nelerdir?
• Eğitimin tutucu işlevi: Eğitimin görevlerinden biri, toplumun kültürel değerlerini ve toplumsal davranış örneklerini genç üyelere aktarmaktır. Bu araçlarla toplum, temel toplumsal uyumu sağlar ve geleneksel yaşam biçimini korur. • Eğitimin yaratıcı işlevi: Modern toplumun aynı zamanda eleştirici ve yaratıcı, yeni buluşlar ve keşifler yapan ve toplumsal değişmeyi başlatacak bireylere gereksinimi vardır. Değişikliği hazırlamak, eğitimin yaratıcı işlevini oluşturur.
Toplumsal hareketlerdeki eğitim etkinliklerinin hedef kitlesinde, küreselleşmeden olumsuz etkilenen engelliler, işsizler, kadınlar, sendikacılar, çevreciler, yoksullar, mahalle eylemcileri ve yerli halklar yer almaktadır. Bu bağlamda gerçekleştirilen eğitim ve öğrenme biçimleri arasında neler sayılabilir?
Kurtuluş teolojisi, kentsel topluluk eğitimi, sözlü tarih, topluluk ilişkileri, ırkçılık karşıtlığı, kültürel eylem ve HIV/AIDS eğitimi sayılabilir.
Eğitim ve toplumsal hareketler arasındaki etkileşimin belirgin özellikleri nelerdir?
a) Eğitim toplumsal hareketlerin oluşmasında etkilidir.
b) Toplumsal hareketler eğitime konu olacak yeni bilgileri üretir.
c) Toplumsal hareketler, eğitsel amaçlarla eğitim kurumlarının bütün paydaşlarını harekete geçirir.
d) Eğitsel değişmeler toplumsal hareketler aracılığıyla gerçekleşir.
e) Demokratikleşme süreçleri ve bilinçli vatandaşlar toplumsal hareketlere katılımı güçlendirir.
f) Toplumsal hareketler eğitsel yöntemleri kullanır.
g) Katılımcılar toplumsal hareketlerin bünyesinde öğrenirler.
h) Eğitim toplumsal hareketi birçok açıdan zenginleştirir ve güçlendirir.
Bireyler açısından bakıldığında bir toplumsal harekette öğrenme iki boyutta ele alınabilir. Bunlar nelerdir?
a) Bir toplumsal hareketin içinde yer alan bireylerin öğrenmesi b) Toplumsal hareketin dışındaki bireylerin, söz konusu toplumsal hareket tarafından yürütülen etkinlikler sonucu ya da sadece bu hareketin var olması ile deneyimledikleri öğrenme.
Kadınlara yönelik bir toplumsal hareketteki informel ve rastlantısal öğrenmeyi inceleyen Foley, bu öğrenmenin informel, rastlantısal ve başka faaliyetlerin içinde ortaya çıkan bir öğrenme olduğunu, katılanlar tarafından çoğunlukla öğrenme olarak algılanmadığını, ancak bu tür öğrenmenin çok önemli olduğunu belirterek toplumsal hareket içindeki öğrenmeyle ortaya çıkan sonuçları nasıl ifade etmiştir?
• Yönetim komitelerine katılan kadınlar bir topluluk çalışanı rolünü yerine getirirlerken oyun gruplarında ve kurslarda öğrendikleri ile evlerindeki yaşamlarını zenginleştirdiler. • Kadınlar evde yapılan etkinliklere katılım sayesinde işlevsel beceriler ve bilgilerin yanı sıra öz farkındalık ile karmaşık kişiler arası ilişkilere dair bakış açısı geliştirdiler. • Kadınlar kendi değerleri konusunda aydınlandılar, kendi değerlerini fark ettiler. • Kişilerin farklı ilgi ve değerlere sahip olmalarından dolayı aralarındaki anlaşmazlığın kaçınılmaz olduğunu ve bu çatışmanın yapıcı ya da yıkıcı olabileceğini gördüler. • Kadınlar aynı zamanda devlet politikası ve bütçe hesapları gibi daha geniş bağlamlı ve yapısal faktörlerin evdeki süreçleri şekillendirdiğini öğrendiler.
Çağdaş eğitim akımları ya da reformcu eğitim hareketleri, eğitim bilim alan yazınında farklı isimlerle anılmakla birlikte hangi alanları kapsamaktadır?
a) 19.yüzyılın sonlarından itibaren, farklı amaçlar doğrultusunda eğitimde yeni taleplerde bulunan sosyal politika ve kültür felsefesi temelli yenileşme hareketleri b) Sosyal ve kültürel yaşamın çeşitli alanlarında yer alan eğitimi doğrudan doğruya değiştirmek isteyen çeşitli reform tezahürleri c) Okulu iç ve dış yapısındaki reform yoluyla değiştirmeyi hedefleyen öğretim-didaktik yönündeki reform uygulamaları.
1985 yılında kurulmuş, küçük ölçekli bir toplumsal hareket olan ve aynı zamanda demokrasi, adalet ve saygı temelli bir eğitim reformu hareketinin ismi nedir?
Human Scale Education (HSE).
“Eğitim toplumsal ilerleme ve reformun temel yöntemidir. Kanunlara, cezalara veya mekanik ve dışsal düzenlemelere dayalı reformlar nafiledir. Eğitim toplumsal bilinci paylaşma sürecinin kurallı hâle getirilmesi, düzenlenmesidir ve bireysel etkinliğin toplumsal bilinç temelinde ayarlanması yeni toplumsal inşaa için tek güvenli yöntemdir’’ sözünün sahibi kimdir?
John Dewey
Yaşamlarını kendi etnik dokuları çerçevesinde sürdürmeyi amaçlayan Kızılderililer, hangi hareket kapsamında kendilerinin yönettikleri alternatif okullar açmışlardır?
Red Power Hareketi
Brezilya’da hangi hareket sürekli göç edenler için hareketli okulları geliştirerek “eğitimin yapılacağı yer” konusunu etkinliklerinin merkezi haline getirmiştir?
The Movimento Sem Terra (Topraksız İnsanlar) Hareketi.
The Common School Movement hangi sene kurulmuştur?
1830
Akyüz (1999) eğitimi nasıl tanımlamıştır?
Eğitim, bireyin zihinsel, bedensel, duygusal, toplumsal yeteneklerinin ve davranışlarının istenilen doğrultuda geliştirilmesi ya da ona birtakım amaçlara dönük yeni yetenekler, davranışlar ve bilgiler kazandırılması çalışmalarının bütünü (Akyüz, 1999:2) olarak tanımlanabilir.
Öğrenenlerin yöneltmedikleri sorulara yanıt veren basmakalıp eğitime eleştiriler yönelten ve bunun yerine “açık uçlu” sorulara dayalı müfredat oluşturan iki kişi kimdir?
Postman ve Weingartner.