YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER - Deneme Sınavı - 5

Türkiye de Feminist Hareketin Çalışma konuları; siyaset, istihdam, eğitim, medya ve şiddet, kadın tarihinin haritalandırılması, göç ve yoksulluğun kadınlaşması gibi konular verilebilir.

Kadın hareketi kavramı, kadınların, toplum içindeki konumlarını kadınlar lehine değiştirme ve iyileştirme projesi etrafında seferber edimesini anlatır. Bu terim sıklıkla “Kadınların Özgürleştirme Hareketi” ile aynı anlamda, 1970’lerden sonraki feminizmi tanımlamak için kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Hegemonya: Baskın gruplar tarafından farklı güç formlarının (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf ve cinsellik gibi) elde tutulması ve kullanılması. Feministler için en güçlü hegemonya biçimlerinden biri ataerkillik olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Heteroseksüellik: Karşı cinse duyulan cinsel ilgidir. Doğru cevap C'dir.

Etnosantrik yaklaşım, bir olayın ya da olgunun başka toplumlardaki yapılanma ya da uygulanma biçiminin, kendi toplumdakinden daha geri olduğunu varsaymak anlamında kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Kültürel teorisyen, eleştirmen, akademik ve aktivist Edward Said tarafından tartışmaya açılan bir olan şarkıyatçılık temel olarak üç alanı işaret etmektedir. Şarkıyatçılık bir görüş, temsil, algı ve söylem biçimidir. Buna göre, Batı kaynaklarındaki Doğu algısı, aslında sömürgeci bir ideolojidir ve Batılılara ait Doğu hakkındaki jeopolitik bir bilincin, estetik, bilimsel, ekonomik, sosyolojik, tarihsel ve felsefi metinler içinde yayılmasına işaret eder. Doğru cevap E'dir.

Üçüncü Dünya Feminizmi: Kabaca işaret etmek gerekirse, bu terim Batı toplumları dışında yaşayan ve dünyadaki kadın nüfusunu oluşturan çoğunluk kadınları ya da Batı’daki siyahi kadın hareketini işaret etmek için kullanılır. Bu akımın en temel eleştirilerinden biri ırk sorunsalıdır. Doğru cevap B'dir.

KAMER: 1997 yılından beri Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 23 ilinde kadının insan hakları konusunda çalışan bir kadın örgütüdür. Doğru cevap A'dır.

Kadın çalışmalarının yapılmasıyla birlikte ortaya çıkan “toplumsal cinsiyet” olgusu, esasen bütünsel olarak toplumsal cinsiyet ilişkilerini anlamada ve analiz etmede sadece kadınlara odaklanmasının yeterli olmayacağını, aterkil yapıyı ve baskıyı çözümlemek için erkeklerin de çalışılması gerektiğini ortaya koymuştur. Antropolog Matthew Guttman, yeni cinsiyet çalışmalarında “erkeklik” teriminin kullanımları üzerinde dururken bu kavramı dört farklı gösterge alanını belirlemektedir:

1. Erkek kimliği

2. Erkeklik

3. Erkeksi nitelikler

4. Erkeklik rolleri

Transgender: Her hangi bir cerrahi müdahale geçirmiş ya da geçirmemiş kadın veya erkeklerden biyolojik cinsiyetine ve görünümüne bir şekilde müdahale edenlerin tamamını kapsayacak şekilde, İngilizce bir tanımlama olup Türkçe’deki travesti ve transseksüel tanımlamalarının ikisini de kapsar. Doğru cevap A'dır.

Daha çok kadın-erkek “eşitliği”ne vurgu yapması ile, kadınların “farklılıkları”nı vurgulayan Fransız Feminizmi’nden ayrılan Anglo-Amerikan feminizmi, kadınların eğitimi gibi toplumsal-kültürel konulara odaklanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Kadın-erkek farklılıkları konusuna edebiyat alanı dışından yaklaşan Fransız feministi Simone de Beauvoir’in (1908-1986), 1949 yılında yayınladığı İkinci Cinsiyet (Le deuxième sexe, Fransızca parçalar olarak 1947, İngilizce çeviri, 1953), aynı zamanda Marksist/Sosyalist feminizmin klasiklerinden biri olarak da sayılır. Doğru cevap A'dır.

Fransız feminizminin bir başka önemli özelliği ise, 1968 öğrenci hareketlerinden sonra oluşan ve daha çok Marksist ve Maoist fikirlerden beslenen sol eğilimli bir ortamda özellikle Avrupa’daki felsefe akımlarının etkisinde filizlenmiş oluşudur
(Moi, 1985: 95). Ayrıca Fransız feministler Fransız felsefeci Jacques Derrida’dan ve Jacques Lacan’dan etkilenmişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Radikal-liberal feministler genellikle 1960’larda ve 1970’lerde ilgi gören fikirleri savunmaktadırlar. Buna göre, kadınların doğurganlık özelliği onların tamamen insan olarak gelişimini engellemektedir. O yüzden kadınların bazı erkeksi özelliklere sahip
olmaları gerekir. Bu grupta yer alanlar erkekler ve kadınlar arasındaki temel farklılıkları biyolojik temeller ekseninde değerlendirirler ve kadın doğurganlığını temel bir engel olarak görürler. Doğru cevap C'dir.

Muhiddin, Cumhuriyet’in ilanından önce, cumhuriyet rejimini kadın haklarının alınması için çok uygun bir zemin olarak görmüştür. 1923 yılında kurulan Kadınlar Halk Fırkası programında kadınların milletvekili, hatta asker olması talepleri
yer alsa da, bu talepler aşırı bulunduğu için, parti kapatılır (Zihnioğlu 2003). Doğru cevap C'dir.

Cinsel yönelim, bireyin hangi cinsiyete/cinsiyetlere yönelik cinsel ve/veya duygusal hisler beslediğini ifade ederken, cinsel tercih, bireyin tercihen yaptığı bilinçli bir edimi ifade eder. Eşcinsellik, heteroseksüellik, biseksüellik birer cinsel yönelimdir. Genel yargının aksine iradi bir “tercih” değildir ve değiştirilemeyeceği kabul edilir (Güner, 2011: 5-6). Doğru cevap D'dir.

Kendisini karşı cinsten biri olarak tanımlayan kişi. Kişi erkek olduğu halde kadın
olmayı isteyebilir, kadın olduğu halde erkek olmayı isteyebilir. Ancak transseksüel,
daha çok ruhsal eğilimler için belirleyici bir kelimedir. Kişinin davranışlarından
çok iç dünyasında kendisini karşı cinsten biri gibi görmesi, hissetmesidir. Bu yüzden transseksüel bireyleri dış görünüşlerinden belirlemek söz konusu değildir.
Transseksüellik cinsiyete dair kimliği ifade eder; bireylerin cinsel yönelimi ile alakası
yoktur. Transseksüel bir birey, heteroseksüel, biseksüel veya eşcinsel olabilir. Doğru cevap E'dir.

1996 yılında, Ankara’da, başından beri kadın hareketi içinde bulunan kadınlar tarafından kurulan bir kadın kuruluşu. Amacı kadın kuruluşları ve kadın hareketine duyarlı kişiler arasında iletişim, işbirliği ve dayanışmayı arttırmak, onların deneyimlerini genç kuşaklara aktarmak, ulusal ve uluslararası bir iletişim ağı oluşturmaktır (Kardam ve Ecevit 2002). Buna göre doğru cevap C'dir.

De Beauvoir’ın kadın doğasını reddeden ve toplumsal olarak kadın olunduğunu belirten cümlesi, “kadın doğulmaz, olunur,” bir anlamda toplumsal cinsiyet kavramının ilk formülasyonu olarak sayılabilir. Doğru cevap A'dır.

Feminist teorinin en temel kavramlarından biri olan kamusal/özel alan ayrımı Yunan felsefesinden gelen bir ayrım temelinde şekillenmiştir: Siyasetin kamusal dünyası ile aile ve ekonomik ilişkilerin özel dünyası. Modern sosyolojide bu ayrım, ev ile işin ayrılmasına ve toplumsal cinsiyete dayalı geleneksel işbölümünün uygulanmasına gönderme yapmaktadır (Marshall, 1999: 380). Ancak bu ayrım da feministler tarafından yeterli bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.