YENİ TEKNOLOJİLER VE ÇALIŞMA HAYATI

Sanayi ötesi toplumda yaşanan dönüşüm ile “ücretli işgücü” oranının da gerilediği görülmektedir. “İşin Geleceği” çalışmasında Handy, çalışma hayatındaki değişimleri şu maddelerle açıklıyor (Bozkurt, 2012: 69):

• Tam istihdam toplumu, kısmi istihdamın bir parçası oldu,

• El/kol işçileri, işin temeli olarak bilgi ile yer değiştiriyor,

• Endüstri geriliyor ve hizmetler büyüyor,

• Hiyerarşiler ve bürokrasiler, ağlar ve ortaklıklarla yer değiştiriyor,

• Tek bir örgüt içindeki kariyer, kariyerdeki değişme ve iş mobilitesi ile yer değiştiriyor,

• İstihdam-sonrası hayatın üçüncü aşaması, giderek daha çok önemli hâle geliyor,

• İş yerindeki ve evdeki roller artık fazla rijid değil,

• İş hem ülke içinde, hem de dışında güneye kayıyor

Yeni Teknolojilerin Ortaya Çıkardığı Meslekler

21. yüzyılın ikinci yarısında gündeme gelen artan uluslararası rekabet, hızla değişen teknoloji, küreselleşme hareketi, kadın çalışanın işgücündeki oranın artması diğer yandan ülkeleri büyük ölçüde sarsan işsizlik problemi gibi unsurlar, “esneklik/flexibilite” kavramını da beraberinde getirmiştir.

Sayısal esneklik, piyasada değişen ekonomik ve teknolojik şartlar ile talep miktarına göre işgücü miktarı veya çalışılması gereken saatlerin düzeyinde ayarlama yapabilme yeteneğidir.

İç sayısal Esneklik

• Kısmi zamanlı çalışma

• Esnek zaman düzenlenmesi

• Yıllara göre ayarlanmış çalışma saatleri

• Çalışma süreleri muhasebesi

Dış sayısal esneklik türleri

• Süresi belirli hizmet akdi

• Serbest çalışan

• Özel istihdam büroları

• Düzensiz iş

• Mevsimlik çalışma

• Geçici işten çıkarma

Kısmi Süreli çalışma, normal çalışma süresinden daha az sürelerde çalışılan, düzenli ve isteğe bağlı bir çalışma şeklidir.

Tele çalışmanın ilk örneği, 1969 yılında Washington Post Gazetesi’nde yayımlanan bir makaleye dayanmaktadır.

İş paylaşımında üç temel şart bulunmaktadır. Bunlar (Blomeyer, 1993: 204’den aktaran: Özgener, 2005: 67);

• İş süresinin çalışan tarafından belirlenebilir olması,

• İş paylaşımında yer alan bireyin ekip oluşturması ve

• Ekip üyelerinin birbirinin yerini alma yükümlülüğüdür.

Sıkıştırılmış iş haftası, haftalık toplam çalışma süresinin hafta içindeki günlere dağılımında değişiklik yapılarak daha az güne sıkıştırılmasıdır.

Handy'in "İşin Geleceği" kitabında belirttiği çalışma hayatındaki değişimlerden biri; tam istihdam toplumu, kısmi istihdamın bir parçası oldu görüşüdür. Doğru cevap, B'dir.

İyimser bakış açısına göre, yeni teknolojiler, yeni iş alanlarının açılmasına olanak sağlayabilir. Doğru cevap, B'dir.

Psikiyatri, yeni teknolojilerin ortaya çıkardığı meslekler arasında değildir. Doğru cevap, C'dir.

Esneklik, yeni üretim/yönetim tekniklerinin uygulanmasında ve işletmelerin artan rekabet koşullarında başarılı olmasının sağlanmasında, temel faktör olarak ele alınmaktadır. Doğru cevap, D'dir.

Esnek çalışma, bireyin çalışma koşullarını kendisinin belirleme özgürlüğüne sahip olduğu bir çalışma türüdür. Doğru cevap, E'dir.

Sayısal esneklik, piyasada değişen ekonomik ve teknolojik şartlar ile talep miktarına göre işgücü miktarı veya çalışılması gereken saatlerin düzeyinde ayarlama yapabilme yeteneğidir. Doğru cevap, B'dir.

Kısmi süreli çalışma, normal çalışma süresinden daha az sürelerde çalışılan, düzenli ve isteğe bağlı bir çalışma şeklidir. Doğru cevap, A'dır.

İş paylaşımında önemli olan, iş paylaşanlar arasında iyi iletişim kurulması, birbirlerine güvenlerinin tam olması ve işin görülmesi esnasında tekrarlardan kaçınılmasıdır. Doğru cevap, C'dir.

Çağrı Üzerine Çalışma, önceden yapılan bir hizmet akdi uyarınca, işçinin işveren tarafından çağrıldığında işyerine gelerek çalışmasıdır. Doğru cevap, C'dir.

Tele çalışmanın ilk örneği, 1969 yılında Washington Post Gazetesi’nde yayımlanan bir makaleye dayanmaktadır. Doğru cevap, E'dir.