YENİ TEKNOLOJİLER VE ÇALIŞMA HAYATI

Geleneksel İşçinin özellikleri şunlardır:
• İş güvencesi talep eder
• Kariyerinde işverenlerin sorumlu olduğuna inanır
• İş değiştirmeyi kariyer açısından olumlu görmez
• İşe bağlılık işyeri ile özdeşleşme anlamı taşır
• İşe gelir için bir fırsat olarak görür

Tele çalışma; örgütler için artan verimlilik, çalışan memnuniyeti ve işe bağlılıklarında artış, dolayısıyla işten ayrılma eğiliminde düşüş anlamına gelirken; çalışan için esnek zaman kullanma, ailesine ve özel hayatına daha fazla zaman ayırma anlamına gelmektedir. İşçinin işten ayrılma eğilimi düşerse işçi devir hızı da düşecektir.

Birkaç şirket tarafından ortak kullanılan ve kira vb. masrafları ortak karşılanan büroda, her çalışanın kendi işyeri ile bağlantı kurarak çalışma imkânı bulduğu ofisler komşu büro olarak adlandırılır.

Çağrı merkezlerinde genelde yarı vasıflı çalışanların varlığında söz edilmektedir.

Çağrı merkezi çalışanlarının sektörel dağılımı incelendiğinde ilk beş sektör şu şekildedir:

Duygusal Emek: Açık bir şekilde gözlemlenebilen mimiksel ve bedensel gösterimleri ortaya koyabilmek için hissedilenlerin yönetilmesine duygusal emek denir.

Soruda sözü edilen meslekleri yapanlar da duygusal emek vererek duruma uygun düşen davranışı sergilemektedirler.

Hochschild’a göre iki tür duygusal emek yaklaşımı vardır. Bunlar; yüzeysel ve derinlemesine davranışlardır. Yüzeysel davranış, çalışanın olumsuz davranışlar sergilemek yerine müşteriye tebessümle (ılımlı) yaklaşması şeklinde düşünülebilir. Derinlemesine davranış ise karşınızdaki kişinin düşüncelerini değiştirmeye yönelik davranışları içerir.

Ashforth ve Humprey , çalışanların gerçekten hissedebileceği davranışlar olabileceğini düşünerek, Hochschild’in yüzeysel ve derinlemesine davranışlarına, bir üçüncü boyut olarak “doğal davranışı” eklemiştir. Yazarlar, bireylerin rol gereklerini yerine getirmeleri için her zaman “rol” yapmaları gerekmediğini, bazı durumlarda gerçek duygularıyla sergilemeleri gereken duyguların birbirinin aynı olabileceğini ifade etmişlerdir. Dolayısıyla doğal davranış, çalışanların müşterilere yansıtmak durumunda oldukları duyguları, mevcut duyguları olması durumunda ortaya çıkan davranıştır.

Öncel odaklı ayarlamanın 4 aşaması bulunmaktadır.

Dikkati farklı yöne çevirme adımında; bulunulan ortam, birçok farklı bakış açıları yaratabilir, kişi bu bakış açılarından birisine odaklanır. bu örnekte de Ahmet'in müşteri yerine prime odaklanması dikkati başka yöne çevrime olarak görülebilir.

Hizmetler sektörünün yaygınlaşması, 1950’lerin sonlarına doğru gerçekleşmiştir. ABD’de, 1950 yılında ilk defa imalat sektöründe çalışan işçilerin, hizmetler sektöründe çalışanların gerisinde kalması ve bu eğilimin benzer şekilde devam etmesi yükselen yeni toplumun hizmet ağırlıklı toplum olacağı yolunda yorumlara yol açmıştır. Bu düşünce, ilerleyen dönemlerde yani günümüzde hizmetler sektörü içinde enformasyon/eğitim ve bilgi işlerinin büyük pay aldığı bir tabloyu ortaya çıkarmıştır. Doğru cevap A’dır.

Günümüze gelindikçe, sanayileşmesi tamamlanmış ülkelerde tarım ve sanayi sektörlerindeki istihdam oranı düşmüş, hizmetler sektöründeki istihdam oranı yükselmiştir (Atik, 2000: 34). Gelişmiş ülkelerin önemli bir kısmında, sanayi üreYeni Teknolojilerin Çalışma Hayatına Etkileri 120 Yeni Teknolojiler ve Çalışma Hayatı timinde çalışan oranı %25’in altına düşmüş, hizmetler sektörünün istihdam oranı %70’leri aşmış, sektörel bağlamda son birkaç on yıldır önemli düzeyde farklılaşmalar gerçekleşmiştir. Doğru cevap C’dir.

Hizmetler sektörü gelişirken, bu sektör içinde de “bilgi sektörü” şeklinde ifade edilebilen mikroteknoloji ve iletişime dayalı yeni bir sektör gelişmektedir. “Dördüncü sektör” veya “yüksek teknolojilere dayalı hizmetler sektörü” olarak ifade edilmekte olan bu sektör, hizmetler sektörünün gelenekselleşmesi ile birlikte, stratejik sektörlerden birisi hâlini almaktadır. Doğru cevap C’dir.

Sanayi ötesi toplumlarda, sanayi toplumlarındaki fiziki mal üretiminin yerini alan bilgi sektörü, “elle tutulmaz ekonomiler” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Teknoloji kavramı, birçok disiplini ilgilendirdiği için bu kavramın tanımlanması oldukça güçtür. Ülkemizde, teknoloji konusunda en yaygın kullanılan tanım; “bir sanayi alanında gücü ve bilgiyi biriktirme, denetleme, işleme, iletme gibi amaçlarla oluşturulan makinelerin, araç gereçlerin, aygıtların, yöntemlerin tümünü kapsayan uygulama bilgisi” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Bilgi işçisi kavramı, ilk kez uçak bileti satan veya otomobil kiralayan ofislerde bilgisayar ağı ile hizmet veren, enformasyon teknolojisinin önemli olduğu işlerde kullanılmıştır. Bilgi işçisi kavramı, zaman içinde, tüm beyin gücü ile çalışanları kapsayacak şekilde genişlemiştir. Doğru cevap B’dir.

Bilgi işçisi kavramının kapsamının giderek genişlediğine ve aynı zamanda da bu gruba giren çalışanların kendi içinde sınıf­landırıldığına tanık olunmaktadır. Nitekim bilgi işçisi olarak adlandırılan çalışanlar genellikle aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır:

A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler, bilgi işçisi sınıflandırmalarında yer almaktadır. Ancak "E" seçeneğinde verilen "bilim insanları" ise bu sınıflandırmalardan "bilgi üreticileri" altında  yer alan çalışanlardandır. Doğru cevap E’dir.

Bilgi işçisi ile geleneksel işçinin işe yönelik yaklaşımlarında da önemli farklılıklar söz konusudur. Geleneksel işçi; yoğunlukla, iş güvencesi, işe bağlılık, gelir garantisi gibi kavramlara odaklanırken, bilgi işçisi; kariyer, kendini geliştirme ve mesleğe bağlılık kavramlarına odaklanır. Buna göre geleneksel işçinin temel özellikleri aşağıdaki gibidir;

- İş güvencesi talep eder

- Kariyerinde işverenlerin sorumlu oluğuna inanır.

- İş değiştirzmeyi kariyer açısından olumlu görmez.

- İşe bağlılık işyeri ile özdeşleşme anlamı taşır.

- İşe gelir için bir fırsat olarak görür.

Doğru cevap A’dır.

Bilgi işçisi ile geleneksel işçinin işe yönelik yaklaşımlarında da önemli farklılıklar söz konusudur. Geleneksel işçi; yoğunlukla, iş güvencesi, işe bağlılık, gelir garantisi gibi kavramlara odaklanırken, bilgi işçisi; kariyer, kendini geliştirme ve mesleğe bağlılık kavramlarına odaklanır. Buna göre bilgi işçisinin temel özellikleri aşağıdaki gibidir;

- İş güvencesini reddeder.

- Kariyer gelişimi için kişisel sorumluluk alır.

- İşe bağlılık başarı ile özdeşleşir.

- İşini gelişme fırsatı olarak görür.

- Sıksık iş değiştirmeyi kariyer için fırsat oalrak görür.

Doğru cevap C ‘dir.

“Tele” kavramı Yunancadan gelen bir ön ek olup, “uzaktan” anlamını taşımaktadır. Dolayısıyla tele çalışma kavramı, uzaktan çalışma anlamını taşımaktadır. Tele çalışma, sahip olunan işin yapılış biçimi olup, çalışanın işyerine olan bağımlılığının ve işyerinin denetiminin en düşük düzeyde olduğu, merkezden uzaklaşılan bir çalışma şeklidir. Diğer bir ifade ile “işyeri merkezinden uzak bir mekânda, işyerindeki işçilerden ayrı yapılan ve ayrı mekânda çalışmaya yeni iletişim teknolojilerinin imkân verdiği bir çalışma şekli” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap D’dir.