YENİ TEKNOLOJİLERİN ÇALIŞMA HAYATINA ETKİLERİ

Ülkemizde, teknoloji konusunda en yaygın kullanılan tanım; “bir sanayi alanında, gücü ve bilgiyi biriktirme, denetleme, işleme, iletme gibi amaçlarla oluşturulan makinelerin,araç gereçlerin, aygıtların, yöntemlerin tümünü kapsayan uygulama bilgisi” şeklindedir.

Bilgi işçisi, Drucker tarafından, “işine, el becerileri ve kol gücü yerine, eğitimi sırasında öğrendiği kavramları, fikirleri, kuramları katan kişiler” şeklinde tanımlanmaktadır.

Bilgi işçisi olarak adlandırılan çalışanlar genellikle aşağıdaki şekilde sınıf­landırılmaktadır:
• Bilgi üreticileri; bilim adamı, mühendis, doktor, hukukçu, istatistikçi, araştırma uzmanı vb. gibi çalışanlardır.
• Bilgi taşıyıcıları; öğretmenler, profesyonel iletişim işçileri, kütüphaneciler, vb. gibi çalışanlardır.
• Bilgi işlemcileri; idari işler ve sekreterlik vb. gibi çalışanlardır. Ve nihayet son grupta yer alan çalışanlar ise;
• Altyapı personeli olarak adlandırılan, makine operatörleri, bakım personeli vb. gibi çalışanlardır.

Geleneksel işçi; yoğunlukla, iş güvencesi, işe bağlılık, gelir garantisi gibi kavramlara odaklanırken, bilgi işçisi; kariyer, kendini geliştirme ve mesleğe bağlılık kavramlarına odaklanır.

Bilgi üreticileri; bilim adamı, mühendis, doktor, hukukçu, istatistikçi, araştırma uzmanı vb. gibi çalışanlardır.

Geleneksel işçi
• İş güvencesi talep eder.
• Kariyerinde işverenlerin sorumlu oldu¤una inanır.
• İş değiştirmeyi kariyer açısından olumlu görmez.
• İşe bağlılık işyeri ile özdeşleşme anlamı taşır.
• işe gelir için bir fırsat olarak görür.

Bilgi işçisi
• İş güvencesini reddeder
• Kariyer gelişimi için kişisel sorumluluk alır.
• İşe bağlılık başarı ile özdeşleşir
• İşini geliştirme fırsatı olarak görür
• Sık sık iş  değiştirmeyi kariyer için fırsat olarak görür

Tele Çalışma: İşyeri merkezinden uzak bir mekânda, işyerindeki işçilerden ayrı yapılan ve ayrı mekânda çalışmaya yeni iletişim teknolojilerinin imkân verdiği bir çalışma şekli” olarak tanımlanmıştır.

Çalışanların işlerini, düzenli olarak ve elektronik iletişim araçları kullanarak evde yapmalarıdır.

Uydu bürolar, hem merkez işyerinden hem de çalışanın evinden ayrı bir yerde,müşterilere ve çalışanlara uygun bir bölgede işin yapıldığı ofistir.

Birkaç şirket tarafından ortak kullanılan ve kira vb. masraf­ları ortak karşılanan büroda, her çalışanın kendi işyeri ile bağlantı kurarak çalışma imkânı bulduğu ofislerdir.

Bilinen ilk çağrı merkezi, 1960’ların sonlarında Ford firması tarafından, müşterilerin hatalı ürünleri (arabaları) şirkete bildirmeleri için kurulan çağrı merkezidir. Şikâyetleri almak ve cevaplayabilmek adına Ford ve AT&T firmaları 800 ile başlayan bir danışma hattını devreye sokmuşlardır.

Çağrı Merkezi: Kurumun kendisiyle iletişim kurmasını istediği tüm tarafların (müşteriler, tedarikçiler,bayiler vs.) başta telefon olmak üzere diğer tüm temasbiçimlerini (web, faks, e-mail vs.) kullanarak etkileşim içinde olmasını sağlayan “iletişim merkezlerine” verilen addır.

Çağrı merkezi kavramlaştırmasında mutlaka yer verilmesi gereken üç temel değişken vardır:
• Müşterilere hizmet sunmaya odaklanmış bir çalışan grubu mevcuttur,
• Bu çalışanlar mutlaka telefon ya da bilgisayardan yardım almaktadırlar,
• Çağrıların alınması ve işlenmesi otomatik dağıtım sistemi ile gerçekleştirilir

Hochschild, duygusal emek kavramını, “açık bir şekilde gözlemlenebilen mimiksel ve bedensel gösterimleri ortaya koyabilmek için hissedilenlerin yönetilmesi” olarak tanımlamıştır.

• Hochschild Yaklaşımı
• Morris ve Feldman Yaklaşımı
• Ashforth ve Humphrey Yaklaşımı
• Grandey Yaklaşımı

1. Bireyin hislerini, bir duyguyu bastırmak ya da uyandırmaya çalışmak yoluyla uyarması.
2. Bireyin hayal gücünü, konu ile ilgili duyguyu hissetmek için fikir, düşünce ve hatıraları canlandırmaya çalışmak yoluyla yönetmesi.

Ashforth ve Humphrey, Hochschild’tan farklı olarak iki temel katkı sunmuştur. Birincisi, duygusal emeği, gözlenebilen davranışlara dayanarak açıklamaya çalışmışlar, ikincisi ise çalışanlardan beklenen doğal (samimi) davranışların
gözlenebilmesi için bu çalışanların duygusal davranış kuralları ile ne oranda özdeşleştiğinin anlaşılması gerektiğini savunmuşlardır

Morris ve Feldman, duygusal emek kavramını duygu gösterim sıklığı, duygu gösterim kurallarına özen gösterme, duygu çeşitliliği ve duygusal uyumsuzluk olarak dört boyutlu ele almışlardır.

Öncel-odaklı ayarlama: Karşı karşıya gelinecek duygunun oluşumundan önce yapılan ayarlamaya denilmektedir. Öncel odaklı ayarlama, dört adımdan oluşmaktadır.“Bireyler ilk olarak hangi ortama girecekleri konusunda bir seçim yaparlar (ortam seçme). Ortam seçildikten sonra, o ortamın yaratabileceği istenmeyen duygu durumunda ortam üzerinde belli değişiklik yoluna giderler (ortamı değiştirme). Bulunulan ortam, birçok farklı bakış açıları yaratabilir, kişi bu bakış açılarından birisine odaklanır (dikkatini farklı yöne çevirme). Ortam seçilip üzerinde uygun değişiklikler
yapılıp bu durumdan istenen bir bakış açısına odaklanıldıktan sonra, o anki durum hâlâ kişide olumsuz duygular hissettiriyor olabilir. Bu yüzden son adımda, kişi odaklandığı bakış açısından bir anlam çıkararak (bilişsel değişim) duygularını davranışa döker.