YATIRIMCI İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

Zayıf formda etkin piyasa, etkin piyasa teorisinin bu formu, sadece geçmiş fiyat bilgisini kullanır. Gelecekteki getiri tahminleri, birleşme duyuruları gibi geleceğe dair bilgilerle ilgilenmez. Finansal varlıkların cari fiyatları, varlığa ait geçmiş fiyat hareketlerinden (fiyat geçmişi ve işlem miktar geçmişi) elde edebildiği bütün bilgiyi içerir.

Yarı güçlü formda etkin piyasa, finansal varlık fiyatları kamuoyu tarafından elde edilebilen her türlü bilgiyi (geçmiş fiyat ve hacim bilgileri, her bir arz edenin kredibilitesi ve finansal koşulları hakkında bilgi, açıklanmış tahminler, ekonomik koşullar ve diğer ilgili bilgiler) yansıtır ve bu bilgiler finansal varlıkların fiyatına yansımıştır.

Güçlü formda etkin piyasa ise finansal varlıkların güncel fiyatları tüm bilgileri ihtiva eder. Buna içeridekilerin elde edebildiği veya bilebildiği bilgiler de dâhildir.

Bilgi suiistimali, sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki
ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alımı ya da satım emri verilmesi, verilen emrin değiştirilmesi veya iptal edilmesi suretiyle menfaat temin edilmesidir.

Bilgi suiistimali suçunun oluşması için, söz konusu asimetrik bilgi nedeniyle şahısların, kendisine veya başkasına yaptığı faaliyet sonucunda menfaat sağlaması gerekir. Kanunda bu suçun işlenmesi konusunda ilgili şahıslar da tanımlanmıştır. Buna göre;
a. İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarının yöneticileri,
b. İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarında pay sahibi olmaları nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler,
c. İş, meslek ve görevlerinin icrası nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler,
d. Bu bilgileri suç işlemek suretiyle elde eden kişiler,

e. Sahip oldukları bilginin bu fıkrada belirtilen nitelikte bulunduğunu bilen veya ispat edilmesi hâlinde bilmesi gereken kişiler” olarak belirtilmiştir.

İçsel bilgi; sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış
bilgidir.

içsel bilginin özellikleri şöyle sayılabilir;

a. Somut bir olayla ilgili olmalıdır,
b. Yatırımcıların rasyonel olarak yatırım kararlarını verirken göz önünde bulundurabileceği ve önemli kabul edebileceği nitelikte
olmalıdır,
c. Henüz kamuya açıklanmamış nitelik taşımalıdır,
d. Henüz kamuya açıklanmamış bilgiyi öğrenen veya öğrenebilecek kişilere, bu bilgiden haberi olmayan diğer kişilere nazaran bir fayda sağlayabilecek, bir ayrıcalık temin edebilecek nitelik taşımalıdır,
e. Söz konusu bilginin kamuya yansıması veya açıklanması durumunda ilgili sermaye piyasası aracının değerinde, fiyatında veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilmelidir.

Kamuya açıklanması zorunlu başlıca içsel bilgi türleri: Şirketi İlgilendiren Dışsal Koşullar, Şirketin yönetim kadrosundaki değişiklikler, İdari ve adli kovuşturma, Önemli Tutarda Olağandışı Gelir ve Kârlar ile Gider ve Zararlar, Birleşme, Devralmalar veya Pay Alım Teklifi, Maddi Duran Varlıklar ile İlgili İşlemler, İhraççının Faaliyetlerine İlişkin Değişiklikler, İhraççının Finansal Yapısına İlişkin Değişiklikler, Bağlı Ortaklıklar ve Finansal Duran Varlıklara İlişkin Değişiklikler ve Diğer Değişikliklerdir.

Sürekli bilgi, içsel bilginin dışında kalan tüm bilgi, olay ve gelişmelerdir.

Bir ekonomik ilişki içerisindeki taraflardan birinin sahip olduğu, diğerinin olmadığı bilgiye asimetrik bilgi denilmektedir. Doğru cevap A' dır.

Sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgiye içsel bilgi denilmektedir. Doğru cevap D' dir.

İçsel bilginin özellikleri şöyle sayılabilir;

a. Somut bir olayla ilgili olmalıdır,
b. Yatırımcıların rasyonel olarak yatırım kararlarını verirken göz önünde bulundurabileceği ve önemli kabul edebileceği nitelikte olmalıdır,
c. Henüz kamuya açıklanmamış nitelik taşımalıdır,
d. Henüz kamuya açıklanmamış bilgiyi öğrenen veya öğrenebilecek kişilere, bu bilgiden haberi olmayan diğer kişilere nazaran bir fayda sağlayabilecek, bir ayrıcalık temin edebilecek nitelik taşımalıdır,
e. Söz konusu bilginin kamuya yansıması veya açıklanması durumunda ilgili sermaye piyasası aracının değerinde, fiyatında veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilmelidir. doru cevap B' dir.

Diğer seçeneklerdeki hususlar kamuya açıklanması zorunlu içsel bilgilerken, nitelikleri itibariyle bazı bilgilerin kamuoyundan saklanması gerekebilir. Çünkü bu durumda yapılabilecek bir açıklama yatırımcıyı yanlış yönlendirebilir. Örneğin; bir şirket ileride yapacağı yatırım için henüz araştırma ve koşulları değerlendirme sürecinde olup yatırım kararı konusunda kesinlik bulunmuyorsa kamuoyuna açıklanmaması gerekir. Çünkü henüz
 içsel bilgi dahi oluşmamıştır. Doğruı cevap B' dir.

Etkin piyasa teorisine göre, finansal piyasaların etkin olduğu varsayılırsa, menkul kıymet ile ilgili işlem maliyeti yoktur. Taraflar finansal bilgiye aynı zamanda ve maliyetsiz ulaşırlar. Menkul kıymete dair herhangi bir bilgi, menkul kıymetin fiyatına anında yansımıştır.
Başka bir deyişle, taraflardan birisi bu bilgiyi önce öğrenmekle herhangi bir avantaj elde edemeyecektir. Pazar hangi bilgiye sahip olursa olsun, bu bilgiler söz konusu sermaye piyasası aracının, örneğin pay senedinin fiyatına işlediği için, şirketlerin paylarının pazar değeri, finansal varlığın gelecekte beklenen değerine (gerçek değeri) eşit olacaktır.
Etkin bir sermaye piyasasında, menkul kıymetler gerçek değerlerinden satılırlar. Doru cevap C'dir.

Etkin piyasa teorisinin bilginin elde edilişi ve finansal varlıkların fiyatlarına etkisi açısından üç çeşidi vardır. Zayıf formda etkinlik; etkin piyasateorisinin bu formu, sadece geçmiş fiyat bilgisini kullanır. Gelecekteki getiri tahminleri, birleşme duyuruları gibi geleceğe dair bilgilerle ilgilenmez. Finansal varlıkların cari fiyatları, varlığa ait geçmiş fiyat hareketlerinden (fiyat geçmişi ve işlem miktar geçmişi) elde edebildiği bütün bilgiyi içerir. Üstelik bu geçmiş bilgiler herkes tarafından maliyetsiz elde edilebilirler. Finansal varlıkların alıcı ve satıcıları bu tür geçmiş bilgiyi bilerek ekstra veya anormal getiri elde edemez. Doğru cevap A' dır.

Güçlü formda etkinlikte finansal varlıkların güncel fiyatları tüm bilgileri ihtiva eder. Buna içeridekilerin elde edebildiği veya bilebildiği bilgiler de dâhildir. Doğru cevap C' dir.

Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alımı ya da satım emri verilmesi, verilen emrin değiştirilmesi veya iptal edilmesi suretiyle menfaat temin edilmesi olarak adlandırılan  durum bilgi suistimali olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap D' dir.

Sermaye piyasalarında menkul kıymet alım satımı yapan taraflar arasında asimetrik bilginin
varlığında, pay senetlerinin olması gereken fiyatı değerlenemeyecek, taraflar ortalama bir fiyat belirleyecektir. Böylece iyi pay senedinin satıcısı, kendisine teklif edilen fiyatı beğenmeyecek fakat asimetrik bilgi nedeniyle fiyatının üzerinde değerlenen pay senedinin satıcısı satmaya istekli olacaktır. Bir örnek vermek gerekirse; yatırımcıların riski düşük, beklenen getirisi yüksek iyi bir şirket ile riski yüksek, beklenen getirisi düşük kötü bir şirket
arasında asimetrik bilgi nedeniyle seçim yapamadığını düşünelim. Bu durumda yatırımcı, pay senedi ihraç eden şirketlerin yaklaşık ortalama değerini her iki tür şirket için ödemeye razıdır. Yani bu değer, iyi şirketlerin pay senedi değerleri ile kötü şirketlerin pay senedi değerleri arasındaki bir fiyattır. Doğru cevap E' dir.

Sürekli bilgi, içsel bilginin dışında kalan tüm bilgi, olay ve gelişmelerdir. Bir şirketin sermaye yapısına ve yönetim kontrolüne ilişkin değişiklik bilgisi, sürekli bilgiye
dair örnek oluşturur. Doğru cevap E' dir.

E seçeneğinde belirtilen "Ekonomik işlemlerde taraflardan birisinin diğerine göre eksik ya da yanlış bilgiye sahip olması, eksik bilgiye sahip olan taraf açısından olumsuz bir durum oluşturmaz" açıklaması, asimetrik bilgi kavramıyla uyuşmamaktadır. A-B-C-D seçeneklerinde verilen bilgiler "Asimetrik bilgi" kavramı ile ilintilidir.