YATIRIMCI İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

Etkin piyasa teorisinde menkul kıymete dair bilgi, kıymetin fiyatına anında yansır ve taraflar bu yansıyan bilgiye anında ve maliyetsiz ulaşırlar. Ayrıca menkul kıymet ile ilgili işlem maliyeti yoktur.

Eğer bir şirkete veya finansal araçlarına ait bir bilgi, sermaye piyasası araçlarının değerini, fiyatını veya yatırımcının kararını etkiliyor ise bilgi kamuya açıklanmamış bir bilgi dahi olsa, artık kamuya açıklanma yükümlülüğü taşır.

Etkin piyasa teorisinin Zayıf formda etkinlik, yarı güçlü formda etkinlik ve güçlü formda etkinlik olmak üzere 3 çeşidi vardır.

Pazar hangi bilgiye sahip olursa olsun, bu bilgi sermaye piyasası aracının fiyatına işlendiği için etkin bir sermaye piyasasında menkul kıymetler gerçek değerinden satılırlar. Yarı güçlü formda etkin piyasalarda; finansal varlık fiyatları kamuoyu tarafından elde edilebilen her türlü bilgiyi yansıtır ve bu bilgiler finansal varlıkların fiyatına yansımıştır. Bu piyasalarda finansal varlığın değerinin belirlenmesinde kamuoyuna sunulmuş bilgiler kullanılır.

Bilgi suistimali, sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak sermaye piyasası araçları için alımı ya da satım emri verilmesi, verilen emrin değiştirilmesi veya iptal edilmesi suretiyle menfaat temin edilmesidir. Sermaye piyasası araçlarının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek ve henüz kamuya açıklanmamış bilgilere içsel bilgi denir. Sermaye piyasası araçlarının değerini, fiyatını veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek içsel veya sürekli bilgilere özel durum denir. Sürekli bilgi; içsel bilgi dışında kalan tüm bilgi, olay ve gelişmelere denir.

Ters seçim taraflar arasındaki bilgi asimetrisi sebebiyle ticareti yapılan malların ortalama kalitesindeki düşüşe işaret etmektedir. Bilgi suistimali, sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak sermaye piyasası araçları için alımı ya da satım emri verilmesi, verilen emrin değiştirilmesi veya iptal edilmesi suretiyle menfaat temin edilmesidir. Sermaye piyasası araçlarının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek ve henüz kamuya açıklanmamış bilgilere içsel bilgi denir. Bir ekonomik ilişki içerisindeki taraflardan birinin sahip olduğu, diğerinin olmadığı bilgiye asimetrik bilgi denir.

İçsel bilgi somut ve henüz kamuya açıklanmamış bir nitelikte olmalıdır. Ayrıca, yatırımcıların rasyonel olarak yatırım kararlarını verirken göz önünde bulundurabileceği nitelikte olmalıdır. Söz konusu bilginin kamuya yansıması veya açıklanması durumunda ilgili sermaye piyasası aracının değerinde fiyatında veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilmelidir.

İdari ve adli kovuşturmalar açıklanması gereken içsel bilgiye örnek oluştururken, şirketin kendi çalışanına açtığı herhangi bir soruşturma örnek oluşturmaz. Benzer şekilde şirketin sermaye yapısına ilişkin değişiklik bilgisi de örnek oluşturmaz.

İhraççının yönetim kurulu üyesi, idari sorumluluğu bulunan kişi ve bu kişinin eşi, çocukları ve işlemin gerçekleştirdiği dönemde aynı evde ikamet edenler sorumlu kişiler arasındadır.

Asimetrik bilgi; bir ekonomik ilişki içerisindeki taraflardan birinin sahip olduğu,
diğerinin olmadığı bilgidir.

Piyasa oyuncuları,

Etkin piyasa teorisinde bilginin elde edilişi ve finansal varlıkların fiyatlarına etkisi çeşitleri;

Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların
kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere
dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alımı ya da satım emri verilmesi, verilen emrin değiştirilmesi veya iptal edilmesi suretiyle menfaat temin edilmesine bilgi suistimali denir.

Kanunda bu suçun işlenmesi konusunda ilgili şahıslar da tanımlanmıştır. Buna göre;

İçsel bilginin özellikleri şöyle sayılabilir;

Kamuya açıklanması zorunlu başlıca içsel bilgi türleri aşağıdaki gibi gruplandırılabilir:

Şirketi İlgilendiren Dışsal Koşullar: Bunlara örnek, ihraççının faaliyetlerinin yasal veya idari işlemler sonucunda kısmen veya tamamen durması, ihraççının varlıklarının doğal afetler, yangın, su basması gibi olaylar sonucu zarara uğraması, faaliyet gösterilen sektöre ilişkin mevzuat değişiklikleri nedeniyle
ihraççının faaliyetlerinin veya mali durumunun önemli derecede etkileneceğinin ortaya çıkması, kamu kurumları ile özel sektör kuruluşlarınca ihracatçıyı önemli derecede etkileyecek karar alınması ya da açıklama yapılması vb.

Diğer Değişiklikler: Örneğin; ihraççının bağımsız denetimini yürüten kuruluşun değişmesi, ihraççının yönetim kurulu tarafından, sermaye artırımı, esas sözleşme değişikliği gibi genel kurulca karara bağlanması gereken konularda karar alınması, ortakların yeni pay alma hakkı kullanımı ile yeni pay alma hakkı kullanımından sonra kalan payların satış tarihleri ile bedelsiz payların
ortakların hesabına aktarılma tarihinin belirlenmesi vs.

Sürekli bilgi, içsel bilginin dışında kalan tüm bilgi, olay ve gelişmelerdir. Bir şirketin sermaye yapısına ve yönetim kontrolüne ilişkin değişiklik bilgisi, sürekli bilgiye dair örnek oluşturur.

Asimetrik bilgi, bir ekonomik ilişki içerisindeki taraflardan birinin sahip olduğu, diğerinin olmadığı bilgidir.