YAŞLILIKTA NÖROLOJİK TEMELLİ DURUMLARIN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Schalock yaşam kalitesini, bireyin hayattan faydalanma ölçüsünde aldığı doyum ve kişinin hissettiği memnuniyet duygusu olarak tarif etmiştir. Doğru cevap B'dir.

İşlevsel yeterlilik yaşam kalitesinin boyutlarından fiziksel ve bedensel boyut başlığı altında yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Sağlık alanında yaygın olarak kullanılan yaşam kalitesi ölçeklerinden Nottingham Sağlık Profili Ölçeği bireylerin sağlık durumları hakkındaki öznel yargılarını ortaya çıkarmayı hedefler. Doğru cevap C'dir.

Yaşam kalitesi ölçeklerinin pek çoğunda bulunan ortak yaşam kalitesi boyutları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Fiziksel işlev (örn., öz-bakım)

• Duygusal işlev (örn. depresyon)

• Sosyal işlev (örn. sosyal destek)

• Rollere dayalı performans (örn., günlük ya- şamdaki işlevleri yerine getirebilme)

• Ağrı (örn., hastalığa özgü bulgular)

Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde ulusal düzeyde tüm yaş gruplarını kapsayan ilk 10 ölüm nedeni arasında beyin damar hastalıkları %15 ile ikinci sırada yer almaktadır.Doğru cevap C'dir.

Yaşlılarda sık görülen ve ilerleyici kronik bir nörodejeneratif bir hareket bozukluğu olan hastalık parkinson hastalığıdır.

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen non-motor faktörler:

Depresyon

Anksiyete

Uyku bozuklukları

Ağrı ve diğer duyusal bozukluklar

“Her yerde insanların güvenli ve saygın şekilde yaşlanmalarını ve toplum- larında bütün haklara sahip birer vatandaş olarak yaşamaya devam etmelerini garanti etmek” şeklinde amacını ifade eden Yaşlanma Uluslararası Eylem Planı 2002 yılında yapılmıştır.Doğru cevap C'dir.

Birincil koruma: Aşılama, yaşam tarzı değişiklikleri (örn. kapalı alanlarda sigara içme yasağı), aktivitenin (fiziksel-sosyal) desteklenmesi gibi has- talığın ortaya çıkışını önlemek için yapılan girişimlerin bütünüdür. Doğru cevap A'dır.

Koruyucu sağlık, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini sağlık hizmetlerinden ayıran en belirgin noktalar:

Toplum düzeyinde hizmet

Toplumsal düzeyde sorumluluk

Riski belirlemek

Riski düşürmek,

Hastalığı önlemek

Davranışsal ve sosyal müdahaleler

Tarihsellik içerisinde yaşam kalitesine bakıldığında, oldukça yeni bir kavram olduğu görülmektedir. Yaşam kalitesi, ilk olarak 1960’lı yıllarda öncelikle ekonomiyle ilişkili bir çerçevede sunulmuştur.

Günümüzde yaşam kalitesi kavramı, tıp, psikoloji, sosyoloji, eğitim, özel eğitim, coğrafya, tarih, felsefe ve diğer pek çok bilim alanı tarafından kullanılmaktadır.

Çevre, Kültür, Güvenlik, Hizmetlere ulaşılabilirlik, yeni bilgi/beceri olanakları, boş zaman değerlendirme yaşam kalitesinin boyutlarından diğer boyutlar başlığı adı altında değerlendirilmektedir.

Yaşlılık döneminde fizyolojik, fiziksel, nörolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyal değişikliklerin bir sonucu olarak, yaşlı bireylerin üretkenlik rolleri azalmakta ve sosyal konumları değişmektedir

Meral’e (2011) göre, yaşam kalitesi, özü gereği tanımlanması ve ölçülmesi oldukça zor bir kavramdır. Çok yönlü ve çok boyutlu yapısı, zamana, mekâna, kültür ve kişiye göre değişmesi, yaşam kalitesini tanımlamayı zorlaştırmaktadır.

Tablo 8.1 Yaşam kalitesinin boyutları

Tablo 8.1 Yaşam kalitesinin boyutları

Tablo 8.1 Yaşam kalitesinin boyutları

Motor bozukluklarla ilgili faktörler:
• Hastalığın şiddeti
• Hastalığın evresi (Hoehn-Yahr Evresi)
• Dizabilite (özürlülük) düzeyi
• Hastalık süresi
• Yürüme bozukluğu
• Denge ve duruş bozukluğu (postural instabilite)
• İlaca bağlı motor komplikasyonlar

Non-motor bozukluklarla ilgili faktörler:
• Depresyon
• Anksiyete
• Uyku bozuklukları
• Ağrı ve diğer duyusal bozukluklar