YAŞLILIKTA NÖROLOJİK TEMELLİ DURUMLARIN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

atrofi

Pediatrik Odyoloji, II. Yetişkin Odyolojisi, III Geriatrik Odyoloji

hafif      derece  işitme   kaybı

işitme kaybını tedavi etmemektedir

yüksek sesle konuşmak

bir biliş sorunudur

global afazi

Demans bir Alzheimer türüdür. Her demans bir Alzheimerdır; ancak her Alzheimer bir demans değildir.

Periferik işitme sistemini oluşturan anatomik yapılar; dış kulak, orta kulak, iç kulak ve işitme siniridir. Santral işitme sistemi ise beyin sapı, işitme yolları, subkortikal ve kortikal işitme merkezlerinden oluşmaktadır.

Kulak kepçesinde büyüme, dış kulak yolunda katılaşmış kulak kiri (buşon) birikimi, özellikle erkeklerde kıllanmada artış, dış kulak kanalı ve dış kulak derisinde incelme-atrofi, elastikiyet kaybı, hava yolu iletim özelliklerini yüksek frekanslarda bozacak biçimde kulak kıkırdağının büyümesi gibi yapısal ve fonksiyonel değişiklikler yaşlılık döneminde dış kulakta görülen değişikliklerdir. Orta kulakta ise yaşlanmayla birlikte kulak zarı daha sert, daha ince ve daha az damarlı hale gelmekte, orta kulak kemikçiklerinin (malleus, inkus ve stapes) eklem yaptığı bölgelerde kireçlenme (kalsifikasyon), östaki borusunda tıkanma (ossifikasyon) ve orta kulak kaslarında atrofi ve dejenerasyon olabilmektedir. Yaşın işitme sisteminde en çok etkilediği anatomik bölgelerden biri iç kulaktır. Sesleri duymamızı sağlayan dış saç hücrelerinin ve anlamamızı sağlayan iç saç hücrelerinin hasar görmesi, diğer iç kulak yapılarındaki dejenerasyona ek olarak iç kulağın kanlanmasını düzenleyen damarsal mekanizmanın bozulması da yaşa bağlı iç kulakta meydana gelen değişikliklerdir.

Tanı testlerin seçimi, yorumlanması, işitme kaybı tanı sonrası uygun işitmeye yardımcı teknolojinin belirlenmesi ve işitme kaybının rehabilitasyonu alanında hizmet veren meslek elemanı odyolog veya odyoloji uzmanıdır.

• 0-25 dBHL = normal işitme
• 26-40 dBHL = çok hafif derece işitme kaybı
• 41-55 dBHL = hafif derece işitme kaybı
• 56-70 dBHL = orta derece işitme kaybı
• 71-90 dBHL = ileri derece işitme kaybı
• ≥90 dBHL = çok ileri derece işitme kaybı

Kullanım alanı daha yaygın olan hava yolu işitme cihazları, işitme kaybının rehabilitasyonunda en sık tercih edilen işitmeye yardımcı teknolojilerdir. İşitme cihazları kulak arkası, kulak içi, kanal tipi gibi farklı tip ve boyutlarda olabilmektedir. Yaşlılık dönemi işitme kaybının rehabilitasyonunda kemik yolu işitme cihazlarının (bant tipi ve gözlük tipi) kullanım alanı sınırlı olup hava tipi işitme cihazları, hastanın işitme kaybı için uygun olmadığında kullanılmaktadır.

İşitme kayıplı olsun ya da olmasın yaşlı bireylerle konuşurken aşağıdaki önerilerin takip edilmesi yaşlı bireyin iletişim işlevlerini artıracağı gibi bakım hizmetlerinin kalitesini de yükseltecektir.
• Ortamın gürültüden arındırılması
• Yavaş bir hızda konuşmak
• Normal bir ses şiddetinde konuşmak
• Açık ve net bir bir biçimde konuşmak
• Kısa cümlelerle konuşmak
• Konuşurken yüzün görünmesi

Tutuk Afaziler 
• Broca Afazisi
• Transkortikal Motor Afazi
• Global Afazi

Anomik afazili hastalarda en belirgin sorun, sözcük çağırma becerisindedir. Örneğin bu vaka bir sohbet içinde o gün hastaneye gittiğini ifade etmek isterken “hastane” sözcüğünün anlamını biliyor olmasına rağmen bulmakta zorlanır veya yerine başka bir sözcük kullanabilir. Bu afazi tipinde konuşma, sözcük bulma zorluğu yüzünden görülebilecek tereddütler ve duraksamalar haricinde akıcıdır. Dilbilgisi genellikle korunmuştur.

ALS’li bireylerde karşılaşılan ses, konuşma ve yutma bozuklukları için bir dil ve konuşma terapisti değerlendirmesi de istenir. Görülebilecek yutma bozukluğunun değerlendirilmesinde; bir kulak burun boğaz hekimi ile dil ve konuşma terapisti mutlaka bulunmalıdır. Rehabilitasyon ekibi içinde bulunması gereke diğer meslek elemanları fizyoterapistler veya fizik tedavi uzmanlarıdır. Bu elemanlar da hastanın kas veya hareket sorunları ile ilgilenir.

Parkinson rehabilitasyonunda temel esaslar şu şekilde olabilir:
• Yatak programları
• Pulmoner rehabilitasyon
• Egzersiz tedavisi
• Hareket, yürüme ve denge rehabilitasyonu
• Konuşma rehabilitasyonu
• İş ve uğraşı tedavisi
• Çevre düzenlemesi
• Fizik tedavi yöntemleri

Periferik işitme sistemini oluşturan anatomik yapılar; dış kulak, orta kulak, ic kulak ve işitme siniridir. Doğru cevap E'dir.

Doku veya organlarda yapı ve görev bakımından zayıflama ya da küçülmesine "Atrofi"adı verilir. Doğru cevap B'dir.