YAŞLILIKTA NÖROLOJİK TEMELLİ DURUMLARIN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Keskin manevralar yürüme bozukluğu yaşayan tüm bireylerde sıklıkla denge kaybına neden olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Eklem hareket ve pozisyonuna ait veriler eklem ve eklem çevresi yapılarda bulunan, reseptör denen özelleşmiş hücreler tarafından toplanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Vestibüler yani işitme sistem bozuklukları, iç kulak problemleri, baş dönmesine ve denge kayıplarına yol açabilir. Doğru cevap B'dir.

Pozisyon değiştirme ile hızla gelişen tansiyon düşüklüğüne postüral hipotansiyon yani ortostatik hipotansiyon denilmektedir. Doğru cevap C'dir

Denge ve düşmenin risk faktörleri içsel (intrensek) ve dışsal (ekstrensek) olarak sınıflandırılmaktadır. İçsel risk faktörleri, düşme riskini arttıran Parkinson gibi hareket bozukluğu hastalıkları, diyabet veya osteoartrit gibi hastalıklar, kullanılan ilaçlar ve yan etkileri gibi bireye ait özelliklerdir. Dış faktörler ise hastalık veya ilaç kullanımı ile ilgili olmayan, kaygan zemin, kötü ışıklandırılmış bir ortam veya kalabalık kaldırımda yürümeye çalışmak gibi daha çok dış çevreyle ilişkili olan sosyal ve/veya fiziksel faktörlerdir. Doğru cevap D'dir.

Düşme Sonrası Gelişen Komplikasyonlar: Yumuşak doku yaralanması, kırık veya kanamalar, Hastaneye yatırılma ve buna bağlı gelişen sorunlar, Günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık seviyesi gibi mevcut becerilerde kayıp, Psikososyal problemler ve korku, Bakım evine yerleştirilme, Ölüm ve ölüm korkusu'dur. Doğru cevap E'dir.

Denge, postür ve hareketlerin belli bir düzen içerisinde en az enerji sarf edilerek gerçekleştirilmesi olarak tanımlanmaktadır.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Dengenin sağlanması için kalp-damar sistemi, kas-iskelet yapısı, iç kulaktaki denge için özelleşmiş yapılar ve görme yetisi başta olmak üzere birçok vücut sisteminin, nörolojik sistemin kontrolünde belli bir ahenk içerisinde çalışması gerekmektedir. 

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Statik denge, durağan, sabit pozisyonun alınması ve devam ettirilmesi ve bunu en az sayıda kas kasılması ile kontrol edilmesidir.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Kötü postür, gerçekleştirilen hareket veya alınan istirahat poziyosnunun sürdürülmesi sırasında, düşme ve kaza riskinin yüksek olduğu, aslında kasılmaması gereken kasların aktivasyonu ve gereksiz miktarda kasılması, nihayetinde de enerji sarfiyatının artmasına neden olan postürdür.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Vestibüler yani işitme sistem bozuklukları, iç kulak problemleri, baş dönmesine ve denge kayıplarına yol açabilir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Denge bozuklarının belirti ve bulguları araıında:

•    Hareket ediyor hissi, bulunduğu fiziki or- tamın veya tüm vücudun dönüyor duygusu (vertigo tipi denge kaybı),

•    Zayıflık, güçsüzlük, bayılma veya kendin- den geçme hissi,

•    Ani gelişen denge kayıpları (dengesizlik),

•    Kuvvetli bir baş dönmesi görülebilmektedir.

Doğru ynaıt "A" seçeneğidir.

Vertigo, yani kontrolsüzce hareket ediyor hissi, bulunulan fiziki ortamın veya tüm vücudun dönüyor duygusunun yaşandığı durumdur.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Düşmenin risk etmenleri arasında;

ilişsel/nörolojik bozukluklar

İdrar kaçırma problemleri, acil tuvalete yetişme ihtiyacı duyma

Uygun olmayan çevresel düzenlemeler

Kalp ve dolaşım problemleri

İlaç yan etkileri, alkol ve sigara kullanımı sıralanabilmektedir.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Düşme sonrası Gelişen komplikasyonlar şunlardır;

Doğru yanıt "D" SEÇENEĞİDİR.

Denge rehabilitasyonun amacı, dengeye katılan merkezlerin yeniden eğitimi ve egzersiz programı ile iyi dengenin kalıcılığının devam ettirilmesini sağlamaktır.

Denge Kaybının Belirtileri
Değerlendirmede denge kaybının belirtileri
üzerinde durulmaktadır. Denge bozuklarının belirti
ve bulguları aşağıda sıralanmıştır:
• Hareket ediyor hissi, bulunduğu fiziki ortamın
veya tüm vücudun dönüyor duygusu
(vertigo tipi denge kaybı),
• Zayıflık, güçsüzlük, bayılma veya kendinden
geçme hissi,
• Ani gelişen denge kayıpları (dengesizlik),
• Kuvvetli bir baş dönmesi,

DENGESİZLİK YARATAN FAKTÖRLERE ÖZEL YAKLAŞIMLAR
Yaşlı bakımında ilk hedef başarılı ve üretken bir yaşlanma sürecinin sağlanmasıdır. Bu hedefin sağlanması için süreç içerisinde, denge kayıpları ve düşme ile mücadeleye mutlaka yer verilmesi gereken başlıklardır. Denge bozuklukları ve düşmeye karşı yürütülecek olan ilk yaklaşım ise risk faktörlerinin
analizi ve ortadan kaldırılması üzerine olmalıdır. Çünkü korunma yöntemleri, her zaman tedavi ve uygulama maliyetlerine göre çok daha düşük olmakta ve bir o kadar da etkin cevap oluşturmaktadır.

Denge ve düşmenin risk faktörleri içsel (intrensek) ve dışsal (ekstrensek) olarak sınıflandırılmaktadır. İçsel risk faktörleri, düşme riskini arttıran Parkinson gibi hareket bozukluğu hastalıkları, diyabet veya osteoartrit gibi hastalıklar, kullanılan ilaçlar ve yan etkileri gibi bireye ait özelliklerdir. Dış faktörler ise hastalık veya ilaç kullanımı ile ilgili olmayan, kaygan zemin, kötü ışıklandırılmış bir ortam veya kalabalık kaldırımda yürümeye çalışmak gibi daha çok dış çevreyle ilişkili olan sosyal ve/veya fiziksel faktörlerdir.

Uygun olmayan çevresel faktörler, yaşlılarda düşme nedenlerinin en başında gelmektedir. Daha sonra bunu denge ve yürüme bozukluklarına sahip olmak takip etmektedir.