Aof Panel

Soru 1

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi dopamin hakında verilen yanlış bir bilgidir?

Soru 2

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi parkinson hastalığının belirtileri arasında hareket dışı bulgulardan birisidir?

Soru 3

Parkinson hastalığının tanısı hangi uzmanın kontrolüyle konulabilmektedir?

Soru 4

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi parkinson hastalığında fizyoterapi uygulamaları ile ulaşılmaya çalışılan hedeflerden değildir?

Soru 5

Hoehn ve Yahr Ölçeğine göre aşağıdakilerden hangisi Parkinson hastalığının 2. evresini anlatmaktadır?

Soru 6

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi evre 5'teki bir Parkinson hastasına verilecek bakım konusunda doğru bir bilgidir?

Çözüm Açıklaması

Bağımlılığın arttığı hastalığın bu ileri evrelerinde, olgularda yutma güçlüğü, konuşma problemleri, kognitif bozukluklar, huzursuzluk, anksiyete, görme sorunları, yazı yazma bozuklukları, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı, idrar sıkışması hatta idrar kaçırma, aşırı terleme, cinsel sorunlar gibi geç dönem semptomları gelişebilmektedir. Bu evredeki hastalara uygulanacak desteğin niteliği de görülen problemlerin içeriğine, şiddetine ve çeşitliliğine göre zenginleştirilmelidir.
Her düzeydeki hareket kısıtlılığına uygun egzersiz programı geliştirilebilmektedir. Evre 5 Parkinson hastalarının da seviyelerine uygun grup aktivitelerine veya bireysel egzersizlere katılımı sağlanmalıdır. Beslenme sırasında çiğneme ve yutma güçlüğü olabileceği, yutkunma sırasında gıda veya sıvıları akciğerlerine kaçırabilecekleri (yani aspire edebilecekleri) unutulmamalıdır. Akciğerlere sıvı kaçışı acil müdahale gerektirebilecek kadar önemli bir
tablodur. Acil durum senaryolarının önceden geliştirilmesi, bu tarz yüksek risk taşıyan durumlarda ne yapılacağının kararlaştırılmış olması önemlidir.
Uyku sırasında özellikle geceleri yüksek bir yastık kullanılması, uykuda gelişebilecek yutkunma-aspire etme problemlerinin daha az yaşanmasına yardımcı olmaktadır. Hatta bazı hastalar uzun oturur
pozisyonda uyumak zorunda kalabilmektedir. Akciğerlere sıvı kaçışı en çok su içerken gelişmektedir.
Bu tarz hastalarda suyun akışkanlığını azaltan kıvam koyulaştırıcılar kullanılabilir. Yutma güçlüğü hastaların yeterli beslenmesini engelleyebilmekte, vücut direncinin düşmesine ve sonuçta diğer hastalıklar açısından da dezavantajlı bireyler olmalarına neden olabilmektedir.
İleri evrelerde yatak içinde veya dışında pozisyon değiştirmek, yeni bir pozisyon almak ve var olan duruşu devam ettirmek başlı başına zorlu bir iştir. Yatak kenarına kontrol ve destek yüzeyini artırıcı barların yerleştirilmesi, halı yolluk veya mobilyaların sabitleştirilmesi, takılmaya-düşmeye neden olacak nesnelerin kontrol ve düzenlerinin
sağlanması gibi yaşam alanı düzenlemeleri gerekebilmektedir. Mümkün olduğunca ferah, yeterli genişlikte, havadar ve aydınlık olan, dinlenme ihtiyacı duyulduğunda emniyetli bir şekilde dinlenmeye geçmeye olanak veren fiziki şartların sağlanması, hastaların ve bakım vericilerin daha rahat ve güvenli hareket etmeleri bakımından kolaylık
sağlamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Soru 7

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Parkinson hastalarının kullanabileceği ideal bir bastonun özellikleri arasında yer almaz?

Soru 8

Parkinson hastalığı ilerledikçe ortaya çıkabilen hareket edememe ataklarına verilen isim aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?

Soru 9

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Parkinson hastalarında yatak odası düzenlemelerinden birisi değildir?

Soru 10

1. Parkinson hastalarının hareketlerindeki yavaşlık dikkat çekmektedir.

2. El titremesi Parkinson hastalığının mutlak göstergesidir.

3. Kişilerde öne eğik bir beden duruşu yerleşebilir.

Yukarıda Parkinson hastalığının belirtileriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Parkinson Hastalığının Belirtileri

• Hareketin yavaşlaması (bradikinezi) ve eklemlerde katılaşma (akinezi): Parkinson hastalarının hareketlerindeki yavaşlık dikkat çekmektedir. Bu tabloya kas ağrıları da eşlik edebilmektedir.
• Titreme (tremor): Parkinson hastalarında özellikle istirahat durumundayken ortaya çıkan/artan el titremeleri belirgin bir şekilde görülmektedir. Fakat her el titremesi Parkinson hastalığının mutlak göstergesi değildir. Bazı olgularda çene ve/veya dudak titremesi de görüleblir.
• Denge bozukluğu veya duruş bozuklukları: Kişilerde öne eğik bir beden duruşu yerleşebilir. Hastalık ilerledikçe belirginleşen kötü postür, denge kaybı ve düşme riskini arttırmaktadır. Konuşma güçlükleri: Normal konuşma şeklinden çok daha yavaş, cılız sesle veya anlaşılmayacak şekilde hızlı konuşma, kelimeler arasında durmama, kelime atlama ya da durağanlaşma gibi belirtileri vardır.
• Yazı yazma kabiliyetinde değişimler: Yaşın ilerlemesi ile yazı yazmada bazı doğal değişiklikler gelişebilir fakat Parkinson hastalarının yazı şekilleri belirgin şekilde değişim göstermektedir. Genellikle harfler küçülür, birbirine yapışır ve kelimeler karmaşıklaşır. Hastaların yazma tarzları konuşmalarına benzeyebilmektedir.
• Mimiklerde azalma ve donuk bir yüz ifadesi: Kişi iletişiminde mimiklerini kullanamaz, kendini ifade etmede zorluk çektiği görülür.
• Uykuda sırasında hareketlenmeler: Uyku sırasında tamamen farkında olmadan tekme, yumruk atma gibi ani, kontrolsüz hareketler meydana gelebilir.
• Yürüme bozukluğu: Adım uzunluğunun kısalması, yürürken bacakların yönetiminde aksama, ayak tabanlarını yere sürerek yürüme gibi hareket zorlukları meydana gelir. Hareket güçlüğü ve yürüme bozukluğunun ileri seviyesinde ise düşmeler gerçekleşebilir.
• Hareket dışı bulgular: Hareket sistemi dışındaki sistemlerin bulguları da görülebilmektedir. Bunlara örnek olarak ani pozisyon değişimi ile gelişen kan basıncı düşüklüğü (ortostatik hipotansiyon), kabızlık, anksiyete, depresyon, koku alma ve uyku bozuklukları, huzursuz bacak sendromu, tedavide kullanılan ilaçların da etkisi ile gün içerisinde uyanıkken halüsinasyon, geceleri ise kabus görme, özellikle daha genç erkek hastalarda yine ilaçların etkisi ile şans oyunlarına düşkünlük, aşırı para harcama isteği, cinsel davranışlarda değişiklikler veya aşırı yeme gibi bir takım haz artırmaya yönelik davranışsal değişiklikler gelişebilmektedir.

Soru 11

1. Parkinson hastalarının yazım şekli değişir, genellikle harfler irileşir ve ayrık bir yazım şekli oluşur.

2. Kişi iletişiminde mimiklerini kullanamaz, kendini ifade etmede zorluk çektiği görülür.

3. Uyku sırasında tamamen farkında olmadan tekme, yumruk atma gibi ani, kontrolsüz hareketler meydana gelebilir.

Yukarıda Parkinson hastalığının belirtileriyle ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 12

1. Parkinson hastalığı temelde beyinde dopamin salgılayan sinir hücrelerinin zarar görmesi ve azalması ile ortaya çıkar.

2. Bazı çevresel toksinlerin ve kimyasalların hastalığı artırdığı düşünülmektedir.

3. Parkinson hastalığının ortalama ortaya çıkma yaşı genellikle elli yaş ve üstüdür.

Yukarıda Parkinson hastalığı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 13

1. Hareketliliğin artırılması için doğru hareket eğitiminin verilmesi

2. Postür ve denge bozukluğunun önüne geçilmesi ve düşme riskinin azaltılması

3. Doğru solunum ve etkili öksürme tekniklerinin öğretilmesi

Yukarıda Parkinson hastalığının tedavisinde fizyoterapinin amaçlarıyla ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 14

1. Motor belirtilerin yaygınlığının arttığı evredir ve belirtiler vücudun her iki yarısında da görülür.

2. Yürüyüş, hareket sırasında aniden durma (donma) veya küçük, hızlı adımlar ile daha fazla enerji ile gerçekleştirilen motor aktivite ve hareket zorluklarının görüldüğü evredir.

3. Bu evrede olgular artmış duruş-denge kayıpları nedeniyle, dengelerini korumakta güçlük çekmektedirler.

Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri Parkinson hastalığının ilerleme seyrini gösteren Hoehn ve Yahr ölçeğinin ikinci evresine aittir?

Soru 15

1. Evre 3’te hastanın tablosuna denge kayıpları eklenmektedir.

2. Bu evrede yürümeye yardımcı gereçlerin kullanılması ve aktivitelerle ilgili planlamalarda bazı revizyonların yapılması gerekebilir.

3. Bu evrede olgularda yutma güçlüğü, konuşma problemleri, kognitif bozukluklar gelişebilir.

Yukarıda Parkinson hastalığının üçüncü evresiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 16

1. İdeal bir bastonun sağlam lastik uçları bulunmalıdır.

2. Tek uçlu bastonlar değil üç veya dört nokta tabanlı olanlar tercih edilmelidir.

3. Bastonların el tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır.

Yukarıda Parkinson hastaları için ideal baston seçimiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 17

1. Giyinme için yeterli zaman ayrılmalıdır. Acele etmek, Parkinsonun semptomlarını daha da kötüleştiren bir strese yol açabilmektedir.

2. Mümkün olduğunca otururken giyinilmelidir. Bu iş için tercihen sırt dayanağı olan ve kol destek yüzeyine sahip bir sandalye seçilmelidir.

3. Bir kol veya bacak daha fazla sertliğe sahipse giyinme sırasında önce diğer uzuvdan başlanmalı, sonra etkilenmiş uzuv giydirilmelidir.

Yukarıda Parkinson hastalarının giyinme aktiviteleriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 18

1. İlerleyen evrelerde her Parkinson hastasında ortaya çıkar.

2. Herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.

3. İlaçların gün içerisindeki etkilerinin geçmesi ile donma ataklarının sayısı artabilir.

Parkinson hastalarında donma fenomeniyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 19

1. Parkinsonlu hastalarda denge problemi sebebiyle, tekerlekli değil, sabit yürüteçler önerilmektedir.

2. Parkinsonlu hastalar için hafif bir tekerlekli sandalyenin kullanılması önerilmektedir.

3. Sırt dayama platformu sırtüstü seviyeye kadar olan sandalyeler duruş dinlenme olanağı sebebiyle daha iyi bir tercih olacaktır.

Yukarıda Parkinsonlu hastalar için yürüteç ve tekerlekli sandalye seçimiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Yürüteçler
• Daha iyi bir stabilite sağladığı ve sağa sola dönme manevralarını kolaylaştırdığı için dört veya daha fazla tekerleği olan yürüteçlerin kullanılması önerilmektedir.
• Piyasada kullanıcılarına dinlenme fırsatı sağlayan bir oturma yüzeyine sahip veya yük taşıma sepeti olan yürüteçler de bulunmaktadır. Bunlar kişinin ihtiyacına uygun seçimler yapılırken göz önünde bulundurulması gereken özelliklerdir.
• Yürüteçler genel olarak sabit ve dört ayaklı formdadır. Fakat Parkinsonlu hastalarda denge problemlerine neden olabileceklerinden bu klasik formların kulanılması önerilmemektedir. Bunun yerine manevraları kolaylaştıran, kişinin taşımasını gerektirmeyen tekerlekli yürüteçler önerilmektedir.

Tekerlekli Sandalyeler
Parkinson hastalığının ileri evrelerinde, tekerlekli sandalye bir zorunluluk haline gelebilir. Tekerlekli sandalye kullanımı kadar, en uygun sandalyenin seçimi de önemlidir. Sandalye seçimi ile ilgili
öneriler aşağıda sıralanmıştır:
• Hangi sandalyenin kişinin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşıladığını bulmak için deneyimli bir fizyoterapiste danışılmalıdır.
• Tekerlekli sandalyeler özelliklerine göre ucuz veya pahalı olabilmektedir. Ödeme planlarının oluşturulmasında sigortası olan bireylerin haklarını öğrenmeleri tavsiye edilmektedir.
• Hafif bir tekerlekli sandalyenin kullanılması önerilmektedir. Ayrıca ihtiyaçlar ve destek veren bakıcının olup olmadığına bağlı olarak, ev için daha fazla özelliklere sahip veya seyahat için daha hafif, katlanabilir bir tekerlekli sandalye seçilebilir.
• Sırt dayama platformunun sırtüstü seviyeye kadar olan sandalyeler duruş değişiklikleri sağlar, kişinin düşük tansiyon gibi durumlarda veya gün içerisinde dinlenmesine olanak sağlar.

Soru 20

Alzheimer'dan sonra ikinci sıklıkta görülen, erişkinlerde hareket bozukluğu ile seyreden ve beyin hücrelerinin ilerleyici dejeneratif hastalığı hangisidir?

YAŞLILIKTA NÖROLOJİK TEMELLİ DURUMLARIN BAKIM VE REHABİLİTASYONU