YAŞLILIKTA NÖROLOJİK TEMELLİ DURUMLARIN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 18

Afazi (Edinilmiş Dil Bozuklukları)

Prevalans, belirli bir anda saptanan eski ve yeni tüm vakaların görülme sıklığıdır. Doğru cevap B'dir.

Semptom: Bir hastalık, bozukluk veya sağlık problemi ile bağlantılı olarak ortay çıkan gözlenebilir bir davranış, değişiklik veya durumdur. Semptom, “belirti” anlamına gelir. Örneğin; baş ağrısı bir semptom, migren bir hastalıktır. Doğru cevap D'dir.

Kanser ağrısı etiyolojik nedenlere bağlı ağrılardan biridir. Doğru cevap E'dir.

Sekonder ağrılar:

Doğru cevap A'dır.

Postherpetik nevralji, sıklıkla tedavilere dirençli, fiziksel ve sosyal sakatlıklara, psikolojik sorunlara neden olabilen ve yıllarca sürebilen kronik bir ağrı sendromudur. Doğru cevap D'dir.

Polimiyaljiya romatika, kas kökenli bir ağrıdır. Doğru cevap B'dir.

Yaşlılarda uykunun bölünmesinin en önemli nedeni uykuya bağlı solunum bozukluklarıdır. Yaşlılıkta uykuyla ilişkili solunum bozukluklarının görülme sıklığı %20-50 arasındadır. Doğru cevap C'dir.

Acil yardım gerektiren durumlar şöyledir:

1. Nefes almada sorun varsa
2. Kardiyopulmoner resüsitasyon ihtiyacının varlığı
3. Şuur açılmaksızın nöbetlerin peş peşe olması
4. 10 Dakikadan uzun süren şuur bulanıklığı
5. Daha önce epilepsi olmayan bir kişide ilk nöbetin olması

Hasta, dişlerini sıkıyorsa açmaya veya su vermeye çalışmak yanlıştır. Doğru cevap E'dir.

Aspirasyon, yiyecek, içecek, tükürük salgısı veya mide içeriği gibi maddelerin solunum yollarına kaçması anlamına gelir. Doğru cevap A'dır.

Uykuya bağlı solunum bozuklukları şunlardır: 

a. Santral uyku apne sendromu
b. Obstrüktif uyku apne sendromu
c. Uykuya bağlı hipoventilasyon
d Uykuya bağlı hipoksemi

Doğru cevap D'dir.

Parkinson hastalığı belirtileri arasında yürüme bozukluğu (öne eğik bir biçimde, aceleci ve küçük adımlarla yürüme) bulunur. Doğru cevap C'dir.

Tarihsel Boyut, yaşam kalitesinin boyutları arasında yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Flanagan Yaşam Kalitesi Ölçeği (The Flanagan Quality of Life Scale: QOLS): Sıklıkla kronik rahatsızlığı olan bireyleri değerlendirmek için kullanılan bu ölçek, 16 maddeden oluştuğundan 5 dakika gibi kısa bir süre içinde bireyin kendisi tarafından uygulanabilmektedir. Ölçek: ekonomik ve fiziksel refah, ilişkiler, sosyal toplum, kişisel gelişim ve memnuniyet ve boş zaman etkinlikleri olmak
üzere 6 başlıktan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen, motor ve non-motor faktörlerin en önemlileri aşağıda sıralanmıştır.
Motor bozukluklarla ilgili faktörler:
• Hastalığın şiddeti
• Hastalığın evresi (Hoehn-Yahr Evresi)
• Dizabilite (özürlülük) düzeyi
• Hastalık süresi
• Yürüme bozukluğu
• Denge ve duruş bozukluğu (postural instabilite)
• İlaca bağlı motor komplikasyonlar
Non-motor bozukluklarla ilgili faktörler:
• Depresyon
• Anksiyete
• Uyku bozuklukları
• Ağrı ve diğer duyusal bozukluklar

Doğru cevap D'dir.

Evde yaşayan yaşlı bireylerde yaşam kalitesini olumsuz etkileyen
faktörler şunlardır:
• Kronik hastalığın varlığı
• İlaç kullanımı
• Bağımsız hareket edebilme kabiliyetlerinin azalması
• Günlük işleri yerine getirmede zorluk
• Sosyal işlevlerin azalması
• Sosyal izolasyon
• Eş durumu (bekar veya dul olmak)
• Yalnızlık
• Uyku durumu
• Ağrı
• Depresyon
• Düşük gelir düzeyi
• Eğitim durumu

Doğru cevap E'dir.

Göz teması kurmak, yalnız yaşlı bireylerle değil diğer tüm iletişimlerde kullanılması gereken bir husustur. Bu nedenle göz temasından kaçınmak, bakım ve rehabilitasyon elemanlarının yapmaması gereken bir harekettir. Doğru cevap B'dir.

İkincil koruma, kanser taramaları, osteoporoz için kemik mineral yoğunluğu ölçümü, hipertansiyonu tespit için kan basıncı ölçümü, işitme ve görme taramaları gibi hastalıklar semptom göstermeden yakalanmasına yönelik girişimleri kapsar. Doğru cevap B'dir.

Evde bakım hizmetleri;
• Aileyi parçalanmaktan korur.
• Yaşlı birey aile yaşamının bir parçası olmaya devam eder.
• Bireyin kendi alıştığı ve rahat olduğu ortamda yaşamını sürdürebilmesine imkan sağlar.                                                                                                  • Yaşlı bireyin hobilerini ve sosyal ilişkilerini sürdürmesine imkan sağlar.
• Bakım alan yaşlı bireyin ve yakınlarının yaşam kalitesini artırır.                        • İyileşmeyi hızlandırır.
• Stresi azaltır.
• Kurumlara geri dönüşü azaltır.
• Kişiye hastalığı üzerinde bir kontrol hissi sağlar.

Doğru cevap E'dir.

Ölçeklerin pek çoğunda bulunan ortak yaşam kalitesi boyutları aşağıdaki şunlardır:
• Fiziksel işlev (örn., öz-bakım)
• Duygusal işlev (örn. depresyon)
• Sosyal işlev (örn. sosyal destek)
• Rollere dayalı performans (örn., günlük yaşamdaki işlevleri yerine getirebilme)
• Ağrı (örn., hastalığa özgü bulgular)

Doğru cevap A'dır.