YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET

"2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun yaşlılar için önemli bir kanundur."

Türkiye’de bakım hizmetleri:

tarafından verilmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Şıklarda sıralanan amaçların hepsi hedefler arasında yer alsa da günümüzdeki biçimiyle evde bakım hizmetleri hem verimlilik/etkinlik hem de bakıma muhtaç olan bireyin kendini daha iyi hissetmesi açısından daha yararlı kabul edilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Türkiye’de bakım hizmetleri Sağlık Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Yerel yönetimler, sivil toplum ve özel kuruluşlar tarafından verilmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Engelli bireyler için bu engelin kaldırılması ve eşitliğin sağlanması amacıyla 2007 tarih 5579 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2. Maddesi ile 2828 sayılı Kanunun Ek 7. Maddesi değiştirilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Yaşlı Hizmet Merkezi; yaşlı bireylerin hayat kalitesinin arttırılması maksadıyla gündüzlü bakım ve evde bakım hizmeti sunmak üzere açılan ve faaliyet gösteren merkezlerdir. Doğru yanıt C'dir.

Sözü geçen görev 2011 yılında çıkartılan KHK ile Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne verilen yeni yetki, görev ve sorumluluklar arasında yer alır. Doğru yanıt B'dir.

Engelli bireylerin bakım aylığı alması için şu şartlar gereklidir;

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kurumsal koruma ülkenin refah rejiminde ne kadar ilerde olduğunu gösterdiği gibi evde bakım alternatifinin yaygınlığı da aile, akraba dayanışması ve yaşlı refahında enformel kanalların etkinliğini göstermektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Gençlik hizmetlerinden sosyal boyutlu olanlar Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak yürütülmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Ülkemizde yaşlı bakımı açısından önemli hukuki metni olarak Anayasa’da yaşlı bakımının yer alması önemli bir göstergedir. Dolayısıyla anayasa yaşlıların korunma sorumluluğunu en başta devlete bir görev ve sorumluluk olarak vermiştir. 1982 Anayasası 61. Madde: Yaşlıların devletçe korunacağı ve onlara devlet yardımı ile sağlanacak diğer hak ve kolaylıkların kanunla  düzenleneceği belirtilmektedir.

Yaşlıların bilgi ve becerilerini genç kuşaklar ile paylaşması katılım ilkesi ile ilişkilidir. Diğer ilkeler ise bağımsız yaşam, itibar ve bakım ilkelerini yansıtmaktadır.

Yaşlılar bağımsız ve özgür yaşam ilkesi kapsamında:

• Bağımsız ve isterlerse sosyal hizmet destekli bir yaşam sürme,
• Özgürce seyahat edebilme,
• Hareket serbestisi sağlayacak düzenlemeleri talep etme,
• Gereksinim durumunda yaşam koşul ve biçimlerini dikkate alan, çağdaş bakım hizmetlerini talep etme,
• Bağımlı olsalar dahi, yaşamları konusunda karar verme,

haklarına sahiptirler.

2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan 65 yaş üstündeki muhtaç kişilere, 2022 sayılı Kanun’a dayanılarak aylık bağlanabilmesi için kişinin taşıması gereken şartları belirtmiştir. Bu şartlar şunlardır:
• 2022 sayılı Kanun’un 1. maddesinde belirtilen gösterge rakamının devlet memurlarının aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpılmasından bulunacak tutardan daha az geliri olmak,
• SGK’dan herhangi bir gelir veya aylık almamak,
• Belirlenmiş olan muhtaçlık sınırında veya üzerinde nafaka bağlanmamış olmak veya bağlanması mümkün olmamak,
• Mahkeme kararıyla veya kanunla bağlanmış olup 2022 sayılı Kanun uyarınca bağlanacak aylığa eşit veya daha yüksek olan herhangi bir devamlı gelir ya da menkul ve gayrimenkul mallarından dolayı gelir sahibi olmamak veya bu geliri sağlaması
mümkün olmamak,
• Kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli bakımı yapılmakta ise, kendilerine bu kurum/ kuruluş tarafından muhtaçlık sınırına eşit veya daha fazla gelir, harçlık veya benzeri bir ödeme yapılmamak, muhtaç durumdaki engellilere 2022 sayılı Kanun çerçevesinde aylık bağlanabilmesi için yukarıda belirtilen şartların yanı sıra çalışma gücünü yüzde 40’ın üzerinde kaybetmiş olma şartı aranmaktadır. Bu şartları taşıyan engelli eğer 18 yaşın altında ise söz konusu aylık, engelliye kanunen bakmakla yükümlü olan kişiye bağlanmaktadır.

2022 sayılı Kanun’a göre yapılan aylık ödemeleriyle ilgili olarak en çok şikayet konusu olan hususlar başvurudan aylık bağlanana kadar geçen sürenin çok uzun olması ve çok sayıda prosedür bulunmasıdır. Kaymakamlıklara başvuran kişilerden tek adımda hizmet ofisi bulunmayan yerlerde birçok daireyi dolaşarak mevcut formda söz konusu dairelere ilişkin bölümlerin onaylattırılması talep edilmektedir. Mal müdürlüklerinde 2022 sayılı Kanun uygulaması için ayrı birimler bulunmamaktadır. Bu birimlerde çalışan personelin sosyal yardımlar konusunda bir uzmanlığının olmaması da bir eksiklik olarak gözükmektedir. Engelli raporlarının onaylanmasında bürokrasi ve zaman kaybı söz konusudur. Ayrıca, kişilere bir kez aylık bağlandıktan sonra aylık alanların durumunu, mahallinde izleyen bir birimin bulunmaması, usulsüzlüklerin ancak şikâyet halinde tespit edilebilmesine yol açmaktadır. Dolayısıyla aylık alanları izleyen bir birim yoktur.

Türkiye’de bakım hizmetleri Sağlık Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Yerel yönetimler, sivil toplum ve özel kuruluşlar tarafından verilmektedir.

Ankara, İstanbul Kocaeli, Bursa ve Konya Büyükşehir Belediyeleri başta olmak üzere bireylerin belediyelerin verdikleri evde bakım hizmetinden yararlanmaları için bulundukları belediye sınırları içinde ikamet etmek, 60 yaş ve üzeri olmak ve bakıma muhtaç olma şartlarını taşımaları gerekmektedir.

Bakım aylığı almak için aranan şartlardan bir tanesi her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az
olmasıdır.

Haziran 2011 tarihinde yayınlanan KHK ile “Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı”nın kurulması kararlaştırılmıştır.

Yaşlılara sunulan sosyal hizmet modellerini geliştirmek Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nin görevidir.