YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET

Deri vücudun tüm yüzeyini saran en büyük organdır. Kalınlığı vücudun çeşitli yerlerinde değişiklik gösterir. Deri kalınlığı el ve ayak bölgelerde en kalın, dudak ve göz çevresinde en incedir. Yaşlılık döneminde derideki ter-yağ bezlerinin aktivitesi azalmıştır. Hücre yenilenmesi yetersizdir. Deri incedir, daha kolay yaralanır. Terleme azalmıştır, deri kurudur, kaşıntı oluşur. Herhangi bir hücre hasarında iyileşme zamanı uzar. Bu nedenle deri, sağlığın sürdürülmesinde önem arz eder. Saçta beyazlaşma olur ve deride düzensiz pigmantasyon olabilir. Cilt soğuk ve gözle görülen solgunluk olabilir. Tırnak uzaması azalır. Tırnaklar yumuşaktır, kolaylıkla kopar ve derinin elastikiyeti azalır.

Siyanoz hâli ve  kalp-akciğer hastalıkları varlığında hipoksi (dokularda oksijen azlığı) durumunda deri mavimsi bir renk alabilir.

Deri turgoru, başparmak ve işaret parmağı ile elin sırtı ya da sternum (iman tahtası) üzerinde deri ve altındaki dokular çimdikleme gibi kavranıp sonra bırakılarak değerlendirilir. Derinin hareketi ve önceki konumuna dönme hızı değerlendirilir

Ödemli bölgede deri gergindir, parlak bir görünümü vardır.

Deri turgoru, derinin elastikiyetini gösterir. Deri turgorunun iyi olduğu hastalarda deri kolayca kavranabilir ve bırakıldığında hemen önceki konumuna döner. Deri turgorunun azalması, deri bütünlüğünün kolayca bozulmasına zemin hazırlar.

Birleşmiş Milletler toplumların yaşlılık açısından sınıflandırmasını 60 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki payına göre yapmaktadır. Bu sınıflamaya göre pay %4 ve altında ise toplum “genç”, %4-7 arasında ise “olgun” ve %7 ve üzerinde ise “yaşlı/ yaşlanan” olarak kabul edilmektedir.

Doku onarımı, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve kas dokunun korunmasında görev alan besin türü proteindir.

Sağlıklı bir yaşlının günlük enerji gereksiniminin %60’ı karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Bunun için tam taneli tahıl ürünleri, kuru baklagiller, sebze ve meyveler gibi sağlıklı karbonhidrat kaynakları tercih edilmelidir.

Vücutta E vitamininin yetersiz olduğu durumlarda diş eti şişmesi ve kanaması, yorgunluk, iştah azalması ve yara iyileşmesinde gecikme görülür

Vücutta yeterli düzeyde magnezyum olmaması insülin direcini artırabilir.

Kişisel hijyen kişinin inançları, değerleri, doğrultusunda geliştirdiği alışkanlıklardır. Bu nedenle hijyen uygulamalarını kültürel, sosyal, ailesel ve hastalık durumu ile, bireyin sağlık, hijyene ilişkin bilgi düzeyi, bireysel tercihi ve gereksinimleri etkiler. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Eve kapanan ve etrafıyla sınırlı iletişim kuran Osman Bey'in kişisel bakım desteği alması sonucunda benlik imgesinin güçlendiğini ve böylece etrafıyla daha rahat iletişim kurarak sosyalleşebildiğini söylemek mümkündür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Kişisel bakımda bireyin anksiyetesi, kızgınlık, öfke gibi tepkilerinin farkında olunmalı ve bunlar anlayışla karşılanmalıdır. Bireyin mahremiyeti korunmalıdır. Bakım sırasında yaşlı veya hastanın yapabileceği her işlemi bireyin kendisine yaptırılarak bağımsızlığı en üst seviyede tutulmalıdır. Bakım, yaşlı veya hasta ile birlikte planlanmalı, bireyin bağımsızlık ve kontrol duygusu güçlendirilmelidir. Bununla birlikte işleme başlamadan önce neyin ne amaçla yapılacağı açıklanmalıdır. Böylece yaşlının veya bakım alan kişinin anksiyetesi azalacaktır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Hücrelerarası boşlukta sıvı toplanmasıdır. Ödemli bölgenin rengi, ödemin yerleşimi, bölgenin sıcaklığı değerlendirilmelidir. Ödemli olan deri başparmakla palpe edilir. Palpasyon sırasında 5 saniye süre ile basınç uygulanır ve parmak kaldırıldığında bir çukurluk oluşuyorsa, buna gode (çukur) bırakan ödem denir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Ağızda kötü koku oluşma nedenleri arasında mide bağırsak hastalıklarının olması da yer almaktadır. Dişlerin çürümesine karbonhidrat adı verilen şekerli yiyecekler neden olur. Diş fırçalama süresi üç dakika olmalıdır. Bu şekilde bakteri plağı ortadan kaldırılınca dişleri çürüten etken de ortadan kalkmış olur. Dişler günde en az iki kez fırçalanmalıdır. Bununla birlikte altı ayda bir diş hekiminegidilerek yapılan kontroller, alınan öneriler diş sağlığı için daha yararlıdır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Gerek yaşlılıkta gerekse hayatın diğer dönemlerinde insanlar hakkında görünüşlerine bakarak geliştirilen izlenimlere sosyal algı adı verilir. A seçeneğindeki örnekte yaşlının dış görünüşüne bakılarak onunla ilgili bir varsayımda bulunulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Vücut için elzem olan besin öğeleri karbonhidratlar, proteinler, yağlar, mineraller, vitaminler ve sudur. Bu besin ögelerinden her birinin vücut çalışmasında ayrı işlevi vardır. Örneğin karbonhidratlar, proteinler ve yağlar vücuda enerji sağlarken; vitaminler ve mineraller metabolizmada düzenleyici işlev görürler. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Besin grupları arasında süt grubu, Et-Yumurta-Kuru Baklagiller Grubu, Meyve ve sebze grubuyla ekmek ve tahıl grubu yer almaktadır. Bununla birlikte fındık, fıstık, susam, ceviz gibi yağlı tohumlar da etyumurta-kuru baklagiller grubunda yer almaktadır ve B vitaminleri, mineraller ve proteinden zengindir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

B12 vitaminin (Kobalamin) eksikliğinde bireyde pernisiyöz anemi oluşur, kol ve bacaklarda uyuşma, depresyon, baş ağrısı, unutkanlık ve kasılmalar görülür. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Az az, sık sık yemek yenmeli. Çünkü sindirim organlarının, yaşla beraber çalışması yavaşlar ve fazla besin alımı sonucu sindirim güçlükleri ortaya çıkabilir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.