YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET

Yaşlanmaya bağlı olarak, insan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen değişikliklere biyolojik yaşlılık, buna bağlı olarak organlarda meydana gelen değişiklere fizyolojik yaşlılık, kişinin kendini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam görüşü ve yaşam şeklinin değişmesine psikolojik yaşlılık, aynı yaşta olan bireylerle karşılaştırıldığında toplum içinde fonksiyonların devam ettirilmesine ise fonksiyonel yaşlılık denir. Doğru cevap B'dir.

Dünyadaki 80 yaşın üzerindeki insanların yüzde 13’ü ABD’de ve yüzde 40’ı ise Asya kıtasında bulunmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Fragilite, yeni tıbbi veya cerrahi şart açısından düşük toleranslı olan bireyleri tanımlayan akut enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle hastaneye yatırılan kişilerde her türlü strese karşı artmış kırılganlık ve azalmış rezerv olarak tanımlanır. Doğru cevap C'dir.

Tütün mamulünü her gün kullanan yaşlı erkek nüfus oranı %16 iken, yaşlı kadın nüfusta bu oran %2,6 olarak belirlenmiştir. Doğru cevap D'dir.

Kognitif bozukluk kişiler yaşlandıkça artmaktadır. Düşmeler, immobilizasyon, bağımlılık, bakımevine yatırılma ve mortalite gibi olumsuz sonuçlar için bir risk faktörüdür. Doğru cevap A'dır.

GYA banyo yapma, giyinme, tuvaleti kullanma, kontinansı sağlama, temizlenme, beslenme ve transfer gibi özbakım becerilerini içerir. Doğru cevap D şıkkıdır.

EGYA bağımsız erişlerini yapabilme, telefonu kullanma, çamaşır yıkama, alışveriş yapma, araba ya da toplu taşıma araçlarını kullanma, yemek yapma, ilaçlarını alma, ev işi yapma ve mali işleri idare etme gibi becerileri içerir. Doru cevap E'dir.

Kemik erimesi ile aynı anlama gelen terim Osteoporosis'dir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İlerleyici ve ölümcül bir hastalık olan Demans hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterize olan, yaşlılarda sık görülen bir sorundur. Doğru cevap C'dir.

Yaşlanmaya bağlı olarak, insan vücudunda meydana gelen değişikliklere biyolojik yaşlılık, organlarda meydana gelen değişiklere fizyolojik yaşlılık, kişinin kendini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam şeklinin değişmesine psikolojik yaşlılık, toplum içinde fonksiyonların devam ettirilmesine ise fonksiyonel yaşlılık denir.

Japonya, İsveç, Yunanistan ve İtalya gibi ülkelerde 65 yaş üzerindeki insanların oranı %17 - 18’dir. Bu oran Avrupa’da %22 iken, Afrika’da ise %6’dır.

Fiziksel engellilik (disabilite): Yaşam aktivitelerinde, temel öz bakımdan, bağımsız yaşamak için gerekli aktivitelere kadar uzanan aktiviteleri gerçekleştirmede yaşanan güçlükler veya başkalarına bağımlı olma olarak tanımlanabilir.

GYA banyo yapma, giyinme, tuvaleti kullanma, kontinansı sağlama, temizlenme, beslenme ve transfer gibi özbakım becerilerini içerir.

Medikal değerlendirme görme, işitme, bilişsel durum, duygudurum ve affekt, düşmeler, mobilite, denge, ilaçların gözden geçirilmesi, nutrisyon ve idrar inkontinansını kapsar.

Yaşlı insanlarda intiharı arttıran etmenlerden bir tanesi de tıbbi hastalıklardır. Cattell’in Britanya’da yaptığı bir araştırmaya göre, majör depresyon yaşlı insanların intiharlarının en sık görülen psikiyatrik nedenlerindendir. Finlandiya’da yapılan bir çalışmanın verileri de bu doğrultudadır; psikiyatrik hastalık özellikle depresyon intihar etme riskini arttırmaktadır. Yaşlı popülasyonun intihar etme riskini arttıran bir diğer durumun ise hastaneye yatırılmak olduğunu ileri süren çalışmalar vardır.

Primer demanslar geri dönüşü olmayan sürekli olan ve gitgide kötüleşen bir tablo sergilerken, primer demansların aşağı yukarı %50’si Alzheimer hastalığıyla ilişkilidir.  Demansın 70 formundan en yaygını olan Alzheimer hastalığı için yaş birincil risk faktörüdür.

Parkinson hastalığı kronik, sinir sistemini dejenere eden ilerleyici bir hareket hastalığıdır. 65 yaş üstü yaşlı popülasyonda %2 sıklığında görülmektedir.
Parkinson Hastalığında beynin beden hareketleri üretme kabiliyeti bozulur ve Parkinson hastalığının karakteristikleri olan tremor (titreme), rijidite (katılık), akinezi (hareketsizlik ya da spontan hareket edememe), bradikinezi (hareketin yavaşlaması), yürüme ve postür (duruş) problemleri ortaya çıkar. Yaşlandıkça Parkinson hastalığının ortaya çıkma riski ve oranı artmaktadır.

Terminal dönemde olan hastanın bakım verildiği kurumlara hospis denir. Bu kurumlara tedavisi mümkün olmayan ölümcül hastalar kabul edilmekte ve hastalar ev ortamı koşullarında bakım alarak, gerekli tıbbi, ruhsal ve diğer bir takım ihtiyaçları karşılanarak son dönemlerini ağrısız huzur içinde geçirebilmektedir.

Huzurevi; 60 yaş ve üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak ve bu kişilerin sosyal ve psikolojik gereksinimleri karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşunu ifade etmektedir.

ABD’de 85 yaş ve üzeri kişilerde kalp hastalığı tek başına ölümlerin %35’inden sorumludur.