YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET

Yaşlılık konusu ile ilgilenen gerontologlara göre bir ülkenin nüfusunun %14’ünden fazlası 65 yaş ve üzeri bireylerden oluşuyorsa o toplumlar yaşlı toplum olarak nitelendirilebilir.

Gerontoloji; yaşlılık sorunları ile ilgili bilim dalı, gerontolog ise yaşlılık sorunları ile ilgilenen bilim insanıdır. Sağlık sorunlarının teşhiş edilmesi gerontologların görevleri arasında yer almaz.

Patolojik süreç beslenme, sağlık vb. sebeplerle bir çeşit hastalık hâlini ifade etmektedir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Dünya Sağlık Örgütü de yaşlanmayı kronolojik olarak ele almış ve 3 safhaya ayırmıştır. Orta yaşlılar (46-59 yaş), yaşlılar (60-74 yaş), ileri yaşlılar (75-89) ve (90 ve üstü) ihtiyarlıktır.

Yaşlılık kronolojik, sosyal, ekonomik, biyolojik, patolojik ve psikolojik süreçleri içerir.

Kadim Sorun; eski bir sorun yani başlangıcının hangi zamana dayandığı bilinmeyen sorun demektir.

Komitok; ilkel topluluklarda yaşlıların diri diri gömülmesi, açlığa terk edilmesi, boğularak öldürülmesi demektir.

Diğerkâm; başkalarını düşünme, bencil olmamak demektir. Diğerkâm toplum ise yardımlaşmayı, dayanışmaya esas alan toplum demektir.

Sanayi Devrimi’nin olduğu yüzyıl en çok değişen ve kendisinden sonraki yüzyılları da en çok değiştiren yüzyıldır. Sanayi Devrimi’nden enformasyon çağı dediğimiz günümüze kadar gelen değişim dalgaları, en muhafazakâr toplumları bile derinden sarsmış ve değiştirmiştir.

Bugün hâlâ hizmet veren Darülaceze, II. Abdülhamit devrinde hizmete girmiş olan bir yaşlı bakım kurumudur.

Gerontolog  yaşlılık sorunları ile ilgilenen bilim insanıdır.

Yaşlılık, yaşlanma hâlini ifade eden bir kavramdır. Yaşlanma ise kronolojik, biyolojik, ekonomik, patolojik, psikolojik ve sosyal boyutu olan süreçleri ifade eder.

Komitok; ilkel topluluklarda yaşlıların diri diri gömülmesi, açlığa terk edilmesi, boğularak öldürülmesi demektir.

Diğerkâm toplumlar yaşlıya büyük ölçüde kamu ile bireyin dengesini esas alan bir anlayışla bakmaktadırlar. Bu anlayışa göre yaşlı “aceze” duruma gelene kadar hem kendi menfaati için hem de toplum menfaati için çalışmak durumundadır. Zira bu anlayışın temelinde insan oğlu için elinin emeğinden daha hayırlısı yoktur inancı vardır. Bu durum genç yaşlı herkes için geçerlidir. Kronolojik bir yaş hesabı ile emeklilik diye bir şey de söz konusu olmadığından yaşlıya üretim tüketim kalıpları ile bakılmaz. Bu medeniyet tasavvurunda yaşlının hiyerarşik statüsü bilge insandır. Onun otoritesine her zaman saygı duyulur ve tecrübesine güvenilir. Yine bu medeniyet tasavvurunda yaşlı, aceze durumuna düştüğünde öncelikle çocuğu/çocukları ona, onlar (anne-babası) kendisine/kendilerine çocukken nasıl baktıysa aynı şekilde ona (acezeye) şefkatle ve merhametle incitmeden, gücendirmeden bakmaları gerektiği esastır.

Türkiye gelişmiş ülkelere nispetle oldukça genç bir nüfusa sahiptir.Bireyci olan batı toplumları, yaşlıya büyük ölçüde üreten bireyin menfaatleri açısından bakmışlardır/bakmaktadırlar. Diğerkâm bir toplum olan Türk (Türkiye) toplumu açısından yaşlılık olgusuna bakacak olursak; rahatlıkla söyleyebiliriz ki Türkler gerek aile yapısı itibarıyla ve gerekse toplum yapısı itibarıyla, göç ve şehirleşmenin etkisinin olduğu son elli atmış yılı dışarıda bırakacak olursak yaşlılarını hiçbir dönemde toplumsal bir sorun olarak görmemişlerdir. Türklerde gerek İslamiyet öncesi ve gerekse İslamiyet sonrası “ata”nın kadın ya da erkek olmasına bakılmaksızın çok saygın bir yere sahip olduğu bilinmektedir.

Ancak bireyci bir toplum olmadığından cevap B şıkkıdır.

Biyolojik süreç: Zamana bağlı olarak bireyin anatomi ve fizyolojisindeki değişmeleri ifade eder

Sanayi Devrimi’nden enformasyon çağı dediğimiz günümüze kadar gelen değişim dalgaları, en muhafazakâr toplumları bile derinden sarsmış ve değiştirmiştir.Sorunların en önemlilerinden birisi de göç sebebi ile büyük ailenin parçalanması idi.

Avrupa komisyonu tarafından yapılan bir değerlendirmeye göre, yaşlı nüfusun çalışan nüfusa bağımlılık oranının giderek arttığı, 1995-2055 yılları arasında, İrlanda, Norveç, Belçika, Danimarka, Hollanda, Fransa, İtalya, Almanya, İspanya, İngiltere, Avusturya, İsveç ve Finlandiya’dan oluşan on üç Avrupa ülkesinde, 1995 yılında yaşlı nüfusun ortalama %20 olan çalışan nüfusa bağımlılık oranının 2055 yılında %59’a ulaşacağı ön görülmektedir

Yaşlılığın sosyal hizmet açısından iki boyutu vardır. Birincisi; yaşlılık konusu bir akademik disiplin olarak sosyal hizmetin önemli konularından birisidir. İkincisi ise yaşlılık konusu bir mesleki çalışma alanı olarak sosyal hizmetin doğal çalışma alanıdır.

Geniş anlamda sosyal hizmet dediğimizde, insana ve topluma yönelik her faaliyet bir sosyal hizmettir. Örneğin adres soran herhangi bir insana yol göstermekten tutunda, zengin fakir herkese verilen vakıf hizmetlerine kadar uzatılabilir. Dar anlamda sosyal hizmet ise daha çok dezavantajlı kişi ve gruplara verilen hizmetler olarak ifade edilebilir. Örneğin engellilere, yaşlılara, yetimlere ve yoksullara verilen hizmetler gibi.