YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 17

Yaşlı insanların en temel kaygısı toplumsal dünyaya tüm yönleriyle katılabilme yeteneklerini, imkanlarını ve en önemlisi sahiplik ve aidiyet hakkını korumaktır. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal yaşlanma sorunu ile başa çıkmak için paradigma değişimine ihtiyaç duyulmaktadır. Ekonomik insan paradigması yerini sosyal varlık olarak insan paradigmasına bırakacak değer odaklı bir teoriye geçiş desteklenmelidir. Bireysel ve birlikte yaşam eşdeğer olarak algılanmalıdır. İnsan, aile ve değer odaklı sosyal devlet ve sosyal hizmet politikalarına öncelik verilmelidir. Doğru cevap A'dır.

Yaşlılar için aileleri ile olan ilişkileri çok önemlidir ve kurum bakımını terk edilmek olarak algılamaktadırlar. Doğru cevap E' dir.

Politik dışlanma, yaşlının sosyal çevresi ve kamu tarafından güçsüz ve yetersizlikleri bahane edilerek hukuki ve siyasi haklardan mahrum bırakılmasıdır. Siyasal dışlanmaya neden olan haklar; sosyal güvenlik, kanun önünde eşitlik, ifade özgürlüğü, siyasi katılım, fırsat eşitliği ve sendikal haklardır. Doğru cevap E'dir.

Cümle, Canatan’a göre sosyalleşmeyi tanımlamaktadır. Sosyalleşme, doğumla başlayan ve hayatın sonuna kadar devam eden bir süreçtir. İnsan her yeni duruma uyum sağlamak gibi temel bir sorunla birlikte yaşar. Her yeni ve farklı duruma uymaya yeniden sosyalleşme denir. Bu uyma hâli başarılı olursa buna başarılı sosyalleşme; uyum sağlamada gecikme, yetersizlik durumuna da başarısız sosyalleşme denir. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal yaşlanma, nüfus kategorileri arasındaki dengenin bozulması, 0-14 yaş grubu ile 65 ve yukarı yaş grubu arasındaki sürdürülebilir ilişkinin bozulması, ölüm ve doğum oranlarının azalması, kuşaklar arası ilişkide yoğunluğun düşmesi, kuşaklar arası yabancılaşmanın baş göstermesi, sosyal mesafenin büyümesidir. Bir başka deyişle toplumda bir nüfus krizinin oluşmasıdır. Buna göre toplumdan ölüm nedeniyle ayrılmak üzere olan yaşlı kesim ile doğum nedeni ile katılmakta olan kesimin arasındaki nicelik eşitliği, toplumun sürdürülebilirliği için kritik önemdedir. Doğru cevap A'dır.

Yaşlılıkta görülen psikososyal rahatsızlıklar biridi de denetimi kaybetme korkusudur. Kişideki bedensel ve zihinsel işlevlerdeki kayıplar ve olumsuzluklar
kişiye denetimi elinde bulunduramama korkusunu yaşatacaktır. Sorudaki yaşlı birey de alzheimer hastası olduğu için kontrolü kaybetmeye dönük bir kaygı yaşamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Maneviyat, tıbbî ve sosyal hizmetlerde bütüncül ve birleştirici bir rol üstlenir ve kişinin sağlığına yeniden kavuşmasını veya bu mümkün değilse mevcut durumuyla barışık olmasını ve hayata bağlı kalmasını sağlayan önemli bir unsurdur. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Türk toplumunda ölüm olgusuna ve yaşlılık problemlerine “Allah’ın Emri” olarak yaklaşılması nedeniyle ölümün doğal karşılandı görülmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Manevi desteğin yeterince verilememesinde etkili olan pek çok faktör vardır. Özellikle manevi danışmaların kişilikleri ve hayata olumlu yahut olumsuz bakışları etkili olmaktadır. Bu faktörler:
• Bakım veren personelin bakım konusuna yaklaşımları
• Manevi gereksinimin algılanması sorunu
• Kişilerin yaşama ilişkin tutumları
• Manevi destek için gönüllülük-gönülsüzlük hususu
• Kurum yöneticilerinin olumsuz tutumları.

Soru incelendiğinde idari personelin gönülsüz davranması ve uzlaşmaya yanaşmamasından bahsedildiği için doğru yanıt C'dir.

Dinî yaşantılar, gelenekler ve maneviyat duygusu, inanç sahiplerine zor günlerinde büyük bir grubun içinde olduklarını hissettirmekte ve destek sağlamaktadır. Bu bağlamda soruda eş kaybıyla ve çocuklarının da yurt dışında olmasıyla birlikte yalnızlaşan Veli Bey'in manevi destekle yalnızlık duygusundan uzaklaşabildiğini söylemek mümkündür. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Yaşlılıkta dini inanç sosyalleşme imkanı tanır ve dinî etkinliklere katılan yaşlıların, katılmayanlara oranla daha geniş arkadaşlık ilişkileri ağına sahip olması ve bu iletişim ağındaki arkadaşlarla farklı ilişkilere girmekten dolayı daha çok yaşam doyumu hissetmeleri muhtemeldir. Arkadaşlık, genellikle ortak değerleri, ilgileri ve etkinlikleri paylaşan kimseler arasında daha kolay gelişmektedir. Bu yolla yaşlılar kabul görme duygusunu da yaşarlar. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Psikoloji literatüründe ‘dinî başa çıkma’ kavramını ilk defa kullanan araştırmacı olan Pargament, kişinin problem ve stresle mücadele sürecinde sahip olduğu inancını kullanma yolu olarak tarif eder. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Etkinlik Yönelimli Yaklaşım  grubundakiler eğitim etkinliklerinin içeriğinden çok daha başka nedenlerle bu ortamları kendileri açısından eğlenceli bulur ve etkinliklere bu sebeple katılırlar. Etkinlik yönelimli yetişkinlerin peşinde oldukları şey; geniş çevre oluşturup, toplumsal ilişkiler kurmaktır. Enstrüman çalmayı öğrenme, el işleri vs. gibi hobi çalışmaları da bu grupta yer alır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Yaşlılarda zihinsel kabiliyetlerin azalmaya başladığı şeklindeki kanının, yapılan araştırmalar sonucu doğru olmadığı ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla öğrenme gibi zihinsel aktiviteler devam etmekte fakat öğrenmenin hızında düşüşler yaşanmaktadır. Çünkü yaşlılar, gençlere oranla daha yavaş düşünürler ve bazı problemleri çözerken daha düşük performans gösterirler. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Manevi destek çalışmalarında yaşlılarla güven verici ilişkiler kurmak gerekir. Hz.
Peygamber’in çevresiyle olan ilişkilerinde olduğu gibi insanlara değer vererek yaklaşmak, selamlaşmak, zaman zaman halini sormak yakınlaşmayı sağlayacaktır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Emeklilikle beraber yeni sosyal roller edinilir. Yaşlı bireyi etkileyen sosyal değişimlerden biri de emekliliktir. Yaşlının emekli olması, uğraş alanının bulunmaması ve eski toplumsal ilişkilerini sürdürmemesi toplumsal iletişimi bozmaktadır.

Denetimi kaybetme korkusu ortaya çıkar: Ölümcül bir hastalığa yakalanmış yaşlı bireyin kendisini denetlemesi giderek zorlaşacaktır. Bu durumu bilinç bulanıklığı, zihinsel problemler takip edecektir. Kişideki bedensel ve zihinsel işlevlerdeki kayıplar ve olumsuzluklar kişiye denetimi elinde bulunduramama korkusunu yaşatacaktır.

Günümüzde sosyal politikalar içinde yer alan ‘Manevi destek’ kavramı, tıbbî tedavi, tıbbî ve sosyal bakım, tıbbî ve psiko-sosyal rehabilitasyon hizmetlerinin önemli bir parçasıdır. Konut desteği bir parçası olmadığından, cevap E şıkkıdır.

Kutsal gün ve ayların kutlanması, dinî sohbetler, ibadet ve dua zamanları, dinî mekânları ziyaret, kutsal kitabın okunması, dinî film ve müzik izleme/ dinleme manevi destek aktiviteleridir. Sertifika bunlardan biri olmadığından cevap B şıkkıdır.