YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 7

Japonya, İsveç, Yunanistan ve İtalya gibi ülkelerde 65 yaş üzerindeki insanların oranı %17 - 18’dir. Bu oran Avrupa’da %22 iken, Afrika’da ise %6’dır.

Fiziksel engellilik (disabilite): Yaşam aktivitelerinde, temel öz bakımdan, bağımsız yaşamak için gerekli aktivitelere kadar uzanan aktiviteleri gerçekleştirmede yaşanan güçlükler veya başkalarına bağımlı olma olarak tanımlanabilir.

GYA banyo yapma, giyinme, tuvaleti kullanma, kontinansı sağlama, temizlenme, beslenme ve transfer gibi özbakım becerilerini içerir.

Medikal değerlendirme görme, işitme, bilişsel durum, duygudurum ve affekt, düşmeler, mobilite, denge, ilaçların gözden geçirilmesi, nutrisyon ve idrar inkontinansını kapsar.

Primer demanslar geri dönüşü olmayan sürekli olan ve gitgide kötüleşen bir tablo sergilerken, primer demansların aşağı yukarı %50’si Alzheimer hastalığıyla ilişkilidir.  Demansın 70 formundan en yaygını olan Alzheimer hastalığı için yaş birincil risk faktörüdür.

Parkinson hastalığı kronik, sinir sistemini dejenere eden ilerleyici bir hareket hastalığıdır. 65 yaş üstü yaşlı popülasyonda %2 sıklığında görülmektedir.
Parkinson Hastalığında beynin beden hareketleri üretme kabiliyeti bozulur ve Parkinson hastalığının karakteristikleri olan tremor (titreme), rijidite (katılık), akinezi (hareketsizlik ya da spontan hareket edememe), bradikinezi (hareketin yavaşlaması), yürüme ve postür (duruş) problemleri ortaya çıkar. Yaşlandıkça Parkinson hastalığının ortaya çıkma riski ve oranı artmaktadır.

Terminal dönemde olan hastanın bakım verildiği kurumlara hospis denir. Bu kurumlara tedavisi mümkün olmayan ölümcül hastalar kabul edilmekte ve hastalar ev ortamı koşullarında bakım alarak, gerekli tıbbi, ruhsal ve diğer bir takım ihtiyaçları karşılanarak son dönemlerini ağrısız huzur içinde geçirebilmektedir.

Huzurevi; 60 yaş ve üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak ve bu kişilerin sosyal ve psikolojik gereksinimleri karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşunu ifade etmektedir.

ABD’de 85 yaş ve üzeri kişilerde kalp hastalığı tek başına ölümlerin %35’inden sorumludur.

Yaşlı insanların hastalıklarının teşhisi ve tedavisi ile uğraşan bilim dalı geriatri olarak adlandırılmaktadır.
Yaşlılarda yaş ile birlikte ortaya çıkan biyolojik, sosyolojik ve psikolojik değişiklikleri inceleyen bilim dalına ise gerontoloji denilmektedir.

Fragilite: Yeni tıbbi veya cerrahi şart açısından düşük toleranslı olan bireyleri tanımlayan
akut enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle hastaneye yatırılan kişilerde her türlü
strese karşı artmış kırılganlık ve azalmış rezerv olarak tanımlanır.

GERİATRİK SENDROMLAR
Yaşlılık döneminde meydana gelen bazı geriatrik sendromlar; düşmeler, idrar kaçırma, bası ülserleri, aşılama, kemik erimesi, kanser ve meme kanseri, prostat kanseri, kolon kanseri gibi bazı kanser türleri, yaşlı intiharları, demans, alzheimer, parkinson hastalıkları şeklinde sıralanabilir.

Demans (Bunama)
İlerleyici ve ölümcül bir hastalık olan Demans hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterize olan, yaşlılarda sık görülen bir sorundur. Altmış beş yaş üzerinde %5, seksen yaş üzerinde %50 oranında görülür.

Hospis: Terminal dönemde olan hastanın bakım verildiği kurumlara hospis denir.
Bu kurumlara tedavisi mümkün olmayan ölümcül hastalar kabul edilmekte ve hastalar ev ortamı koşullarında bakım alarak, gerekli tıbbi, ruhsal ve diğer bir takım ihtiyaçları karşılanarak son dönemlerini ağrısız huzur içinde geçirebilmektedir.

Evde Bakım Hizmetleri
Evde bakım; özürlü, yaşlı, süreğen hastalığı olan veya nekahat dönemindeki bireyleri kurum bakımından ziyade sosyal çevresinden uzaklaştırmadan, yaşadıkları ortamda destekleyerek, yaşamlarını mutlu ve huzurlu bir biçimde sürdürmelerini sağlayarak, bakıma gereksinim duyan bireyin aile üyeleri ve özellikle de ailedeki kadın üzerindeki yükünü hafifletmek için birey ve aileye sunulan psikososyal, fizyolojik ve tıbbi destek hizmetleri ile sosyal hizmetleri içeren bir bakım modelidir.

Türkiye’de 65 yaş üstü ölümlerin başlıca sebepleri; dolaşım sistemi hastalıkları (%43.2), kanserler (%10.3) ve serebrovasküler hastalıklar olarak tespit edilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

ABD’de 65 yaş ve üstü insanların ölüm oranları kalp hastalıkları, inme, pnömoni (zatürre) ve influenza (grip) açısından son 3 dekatta önemli ölçüde azalmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yaşlılık tanımı, Mazzeo ve arkadaşlarına göre, genetik, yaşam şekli, kronik hastalık gibi değişkenleri içeren karmaşık bir süreç olarak ifade edilirken, Norman’a göre ise, sakatlık veya hastalık sonucunda oluşan kayıplar
hariç, vücudun çeşitli sistemlerinin, işlevselliğinin azar azar yitirilmesi olarak açıklanmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir

Yaşlanmaya bağlı olarak, insan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen değişikliklere biyolojik yaşlılık, buna bağlı olarak organlarda meydana gelen değişiklere fizyolojik yaşlılık, kişinin kendini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam görüşü ve yaşam şeklinin değişmesine psikolojik yaşlılık, aynı yaşta olan bireylerle karşılaştırıldığında toplum içinde fonksiyonların devam ettirilmesine ise fonksiyonel yaşlılık denir. Doğru cevap A seçeneğidir