YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 4

Hospis: Terminal dönemde olan hastanın bakım verildiği kurumlara hospis denir. Bu kurumlara tedavisi mümkün olmayan ölümcül hastalar kabul edilmekte ve hastalar ev ortamı koşullarında bakım alarak, gerekli tıbbi, ruhsal ve diğer bir takım ihtiyaçları karşılanarak son dönemlerini ağrısız huzur içinde geçirebilmektedir.

Yaşlılık, kısaca kişinin fiziksel ve ruhsal açıdan gerilemesi olarak ifade edilmektedir. Yaşlılık yaşam sürecinin doğal ve zorunlu bir çağıdır, kaçınılmaz ve geri dönülmez bir süreçtir.

Yaşlı insanların hastalıklarının teşhisi ve tedavisi ile uğraşan bilim dalı geriatri olarak adlandırılmaktadır.

Sarkopeni veya kas kütlesinde kayıp 65-70 yaş arasında %13-24, 80 yaş ve üzerinde %60 sıklıkta görülmektedir.

Medikal değerlendirme görme, işitme, bilişsel (kognititif) durum, duygudurum ve affekt, düşmeler, mobilite, denge, ilaçların gözden geçirilmesi, nutrisyon ve idrar inkontinansını kapsar. Çevresel değerlendirme medikal olmayan değerlendirmelerdendir.

İlerleyici ve ölümcül bir hastalık olan Demans hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterize olan, yaşlılarda sık görülen bir sorundur.

Parkinson hastalığı kronik, sinir sistemini dejenere eden ilerleyici bir hareket hastalığıdır. 65 yaş üstü yaşlı popülasyonda %2 sıklığında görülmektedir (Şahin-Onat vd., 2009, s.37).

Parkinson Hastalığında beynin beden hareketleri üretme kabiliyeti bozulur ve Parkinson hastalığının karakteristikleri olan tremor (titreme), rijidite (katılık), akinezi (hareketsizlik ya da spontan hareket edememe), bradikinezi (hareketin yavaşlaması), yürüme ve postür (duruş) problemleri ortaya çıkar.

Huzurevi; 60 yaş ve üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak ve bu kişilerin sosyal ve psikolojik gereksinimleri karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşunu ifade etmektedir.

Deri vücudun tüm yüzeyini saran en büyük organdır. Kalınlığı vücudun çeşitli yerlerinde değişiklik gösterir. Deri kalınlığı el ve ayak bölgelerde en kalın, dudak ve göz çevresinde en incedir. Yaşlılık döneminde derideki ter-yağ bezlerinin aktivitesi azalmıştır. Hücre yenilenmesi yetersizdir. Deri incedir, daha kolay yaralanır. Terleme azalmıştır, deri kurudur, kaşıntı oluşur. Herhangi bir hücre hasarında iyileşme zamanı uzar. Bu nedenle deri, sağlığın sürdürülmesinde önem arz eder. Saçta beyazlaşma olur ve deride düzensiz pigmantasyon olabilir. Cilt soğuk ve gözle görülen solgunluk olabilir. Tırnak uzaması azalır. Tırnaklar yumuşaktır, kolaylıkla kopar ve derinin elastikiyeti azalır.

Siyanoz hâli ve  kalp-akciğer hastalıkları varlığında hipoksi (dokularda oksijen azlığı) durumunda deri mavimsi bir renk alabilir.

Deri turgoru, başparmak ve işaret parmağı ile elin sırtı ya da sternum (iman tahtası) üzerinde deri ve altındaki dokular çimdikleme gibi kavranıp sonra bırakılarak değerlendirilir. Derinin hareketi ve önceki konumuna dönme hızı değerlendirilir

Ödemli bölgede deri gergindir, parlak bir görünümü vardır.

Deri turgoru, derinin elastikiyetini gösterir. Deri turgorunun iyi olduğu hastalarda deri kolayca kavranabilir ve bırakıldığında hemen önceki konumuna döner. Deri turgorunun azalması, deri bütünlüğünün kolayca bozulmasına zemin hazırlar.

Birleşmiş Milletler toplumların yaşlılık açısından sınıflandırmasını 60 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki payına göre yapmaktadır. Bu sınıflamaya göre pay %4 ve altında ise toplum “genç”, %4-7 arasında ise “olgun” ve %7 ve üzerinde ise “yaşlı/ yaşlanan” olarak kabul edilmektedir.

Doku onarımı, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve kas dokunun korunmasında görev alan besin türü proteindir.

Sağlıklı bir yaşlının günlük enerji gereksiniminin %60’ı karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Bunun için tam taneli tahıl ürünleri, kuru baklagiller, sebze ve meyveler gibi sağlıklı karbonhidrat kaynakları tercih edilmelidir.

Vücutta E vitamininin yetersiz olduğu durumlarda diş eti şişmesi ve kanaması, yorgunluk, iştah azalması ve yara iyileşmesinde gecikme görülür

Kişisel hijyen kişinin inançları, değerleri, doğrultusunda geliştirdiği alışkanlıklardır. Bu nedenle hijyen uygulamalarını kültürel, sosyal, ailesel ve hastalık durumu ile, bireyin sağlık, hijyene ilişkin bilgi düzeyi, bireysel tercihi ve gereksinimleri etkiler. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Eve kapanan ve etrafıyla sınırlı iletişim kuran Osman Bey'in kişisel bakım desteği alması sonucunda benlik imgesinin güçlendiğini ve böylece etrafıyla daha rahat iletişim kurarak sosyalleşebildiğini söylemek mümkündür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Kişisel bakımda bireyin anksiyetesi, kızgınlık, öfke gibi tepkilerinin farkında olunmalı ve bunlar anlayışla karşılanmalıdır. Bireyin mahremiyeti korunmalıdır. Bakım sırasında yaşlı veya hastanın yapabileceği her işlemi bireyin kendisine yaptırılarak bağımsızlığı en üst seviyede tutulmalıdır. Bakım, yaşlı veya hasta ile birlikte planlanmalı, bireyin bağımsızlık ve kontrol duygusu güçlendirilmelidir. Bununla birlikte işleme başlamadan önce neyin ne amaçla yapılacağı açıklanmalıdır. Böylece yaşlının veya bakım alan kişinin anksiyetesi azalacaktır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.