YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Tedavi: KOAH’ın tedavisi ilaç tedavisi(farmakolojik), ilaç dışı tedavi (nonfarmakolojik) ve cerrahi tedavi olarak 3 grupta toplanabilir.

Farmakolojik tedavi: KOAH’ıntedavisindebronkodilatörler (antikolinerjikler, beta-2 agonistler, teofilin), kortikosteroidler, fosfodiesteraz-4 inhibitörleri, mukolitikler ve antibiyotikler kullanılmaktadır.

Pulmoner Rehabilitasyon: Pulmoner rehabilitasyon, KOAH hastalarının fonksiyonel, emosyonel durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı geliştirici davranışlar kazandırmayı hedefleyen, hastanın değerlendğrmesini takiben her hasta için özel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, eğitim ve davranış değişikliği geliştirme gibi yaklaşımları içerenkapsamlı bir uygulamadır.

Uzun Süreli Oksijen Tedavisi: Uzun süreli oksijen tedavisi çok ağır KOAH’lı hastaların temel tedavilerinden biridir. Uykuda geçecek süreyi de içine alacak şekilde günde 15 saat ve üzeri oksijen verilmektedir.

Aşı: KOAH’lı hastaların çoğu her yıl gribin sık görüldüğü dönemlerde hastalanırlar. Gribe yakalanmak çoğunlukla pnömoniye zemin hazırlar. Bu nedenle KOAH’lı hastalara her yıl influenza(grip) aşısı yapılmalıdır. Pnömokok aşısı tüm 65 yaş üstü KOAH hastalarına ve FEV1 oranı %40 altında olan hastalarda yaşa bakılmaksızın yapılmalıdır.

Enfeksiyonun belirtileri;
• Balgamın sarı yeşil renge dönüşmesi
• Balgam miktarında artma
• Daha sık veya daha şiddetli öksürme hissi
• Aktiviteveya istirahat durumunda kısa kısa soluk almak
• Solunum sırasında hışıltı sesinin olması
• Soğuk algınlığına ait belirtilerin olması (burun akıntısı, boğaz ağrısı, titreme ve ateş)
• Nefesdarlığında artıştır.
• Ağır ataklar hasta için korkutucudur ve paniğe neden olur. Atak olması durumunda günlük kullanılan ilaçlar yetersiz kalır ve hastaneye gitmek gerekir.

Atakların (Alevlenmeler) Erken Fark Edilmesi: Alevlenmeler genellikle enfeksiyonun neden olduğu, KOAH’ınbelirti ve bulguların kötüleştiği durumdur. KOAH hastaları yılda yaklaşık 1-4 kez alevlenme yaşarlar. Ataklar daha çok kış aylarında olmakla birlikte herhangi bir zamanda da olabilir?

Oksijen Tedavisi Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar:
• Oksijentedavisinin günde en az 15-16 saat (özellikle geceleri) uygulanması gerekir.
• Önerilen oksijen akış hızının dışına çıkılmamalıdır.
• Oksijen konsantratörünün düzenli bakımı yapılmalıdır.
• Nasalkanülve nemlendiriciler temiz tutulmalı, kirlendiğinde değiştirilmelidir.
• Oksijen gazının yanma özelliği olduğu için oksijen cihazlarının yanında kibrit, çakmak yakılmamalı ve sigara içilmemelidir. Ayrıca oksijen tüpü veya konsantratörü ocak ve soba gibi yanıcı cihazlardan en az 2 metre uzakta tutulmalıdır.

Obstrüktif kavramı, tıkayıcı/daraltıcı anlamına gelmektedir. Doğru yanıt B'dir.

KOAH’ın geçmişte erkeklerde daha sık görüldüğü ancak son 20 yılda kadınlarda ve erkeklerle aynı oranda görüldüğü belirtilmektedir. Bu nedenler günümüzde risk faktörü olarak kabul edilmemektedir. Doğru yanıt B'dir.

KOAH’ta görülen kronik ve ilerleyici nefes darlığı hastanın hastaneye gitmesine neden olan önemli bir semptomdur. Önceleri eforla ortaya çıkan nefes darlığı, hastalık ilerledikçe hastanın günlük yaşam aktivitelerini engelleyecek boyuta ulaşmaktadır. Diğer seçeneklerde sunulan semptomlar da KOAH'a ait olmakla birlikte, bireyleri hastaneye başvuruya zorlayan belirgin semptom nefes darlığı yaşamalarıdır. Doğru yanıt E'dir.

KOAH’tatedavinin amaçları, hastalığın ilerlemesini önlemek, semptomları azaltmak, egzersiz kapasitesini artırmak, akut atakları önlemek ve tedavi etmek, uzun süreli solunum fonksiyonlarını korumak, komplikasyonları azaltmak, solunum yolu enfeksiyonlarını önlemek, yaşam kalitesini ve yaşam süresini artırmaktır. Genetik geçişi engellemek bu amaçlardan biri değildir. Doğru yanıt D'dir.

Açıklaması verilen kavram, KOAH hastaları için düzenlenen non-farmakolojik tedaviler arasında yer alan "Pulmoner Rehabilitasyon"dur. Doğru yanıt C'dir.

Beta-2 agonistlerin yan etkileri arasında, temel yan etki titremedir. Diğer yan etkiler ise çarpıntı, baş ağrısı, bulantı ve kusmadır. Doğru yanıt D'dir.

Oksijen tedavisinin günde en az 15-16 saat ve özellikle geceleri uygulanması gerekmektedir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğrudur. Doğru yanıt E'dir.

Soruda açıklaması verilen cihaza verilen isim, nebuzilatördür. Doğru yanıt B'dir.

Fazla sıvı alınması solunum yollarının nemlenmesini, mukusun yumuşamasını ve kolay atılmasını sağladığından, sıvı alımı artırılmalıdır. Posalı (lifli) yiyeceklerin alımı artırılmalı, dik pozisyonda yemek yenmeli, yumuşak ve sulu besinler tercih edilmeli,  çok yemek yenildiğinde solunum sıkıntısı yaşanabileceği için az ve sık beslenilmedir. Doğru yanıt D'dir.

Soruda açıklaması verilen cihaz, solunum destek cihazıdır. Diğer seçeneklerde verilen kavramlar ise kuru toz inhaler çeşitleridir. Doğru yanıt A'dır.

KOAH’ta en iyi bilinen genetik risk faktörü alfa-1antitripsin eksikliğidir ve hastaların %1-2’sinde görülür. Alfa -1 antitripsin akciğerin harabiyetini önler. Alfa -1 antitripsin düzeyi düşük olan kişilerde KOAH gelişebilir. A, Cve E vitamini eksikliği ile alkol kullanımı KOAH gelişiminde önemli bir role sahiptir. Ayrıca malnütrisyon ve kilo kaybının solunum kas kitlesinde kayba yol açtığı bildirilmektedir. Yaş, KOAH için önemli bir risk faktörü olarak tanımlanmaktadır. Yaşlanma ile akciğer harabiyeti arttığı için bu harabiyetin yaşam boyu toplam maruziyeten mi, yoksa yaşlanmaya mı bağlı olduğu konusu çok iyi bilinmemektedir. KOAH’da toksik gaz ve partiküllere maruz kalma sonucu akciğerlerde inflamasyon meydana gelir. İnflamasyon sonucunda aşırı mukus üretimi, hava yollarında fibrozis, daralma, akciğer parankim yapıda ve damarlarda hasar oluşur. Doğru yanıt B’dir.

KOAH’ta görülen kronik ve ilerleyici nefes darlığı hastanın hastaneye gitmesine neden olan önemli bir semptomdur. Önceleri eforla ortaya çıkan nefes darlığı, hastalık ilerledikçe hastanın günlük yaşam aktivitelerini engelleyecek boyuta ulaşmaktadır. Doğru yanıt C’ dir.