YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ

İlaç kullanımı hipertansiyon hastalarının kullanması gerekmektedir. Dolayısıyla doktorun önerdiği şekli ile kullanmasına dikkat etmeliyiz. Doğru seçenek D'dir.

Arter kan basıncı indirekt ölçümü için civalı, aneroid ve elektronik aletler kullanılır. Elektronik aletlere göre öncelikli aneroid olan aletler tercih edilmelidir. Bunları kullanamayan işitme gibi sorunları olan ve yakını olmayan yaşlılar elektronik olan aletlere kendi ölçümleri için yön- lendirilebilir.

Birey rahat bir yere oturtularak sırtını yaslaması sağlanır. Ölçüm yapılan kol kalp hizasına getirile-rek altı yastıkla desteklenir. Kıyafetler rahat olmalıve sıkmamalıdır. Manşonun alt kısmı dirseğin yak- laşık 3 cm kadar üste yerleştirilmeli ve steteskop manşonun altına yerleştirilmemelidir. Manşon bi- reyin üst kol çevresinin en az % 80’nini kapsamış olmalıdır. Brakiyal arter saptanarak steteskop diyagramı deriye hafifçe bastırılarak ölçüm yapılır. Ölçüm doğru sonuç almak için çok hızlı ya da çok yavaş olmamalıdır. Doğru seçenek A'dır.

İfadeler kan basıncı ölçümünün dış değişkenlerden etkilendiğini göstermektedir. Doğru seçenek A'dır.

İş stresi her bireyin yaşayabileceği stres olup stresi yönetebilme becerisi edinmiş kişiler sağlıksız koşulların oluşmasını önleyebilir. Doğru seçenek C'dir.

Epidemiyolojik çalışmalar, otuzlu yaşlarda %20-25 olan hipertansiyon prevelansının yaşla birlikte artış gösterdiğini ve 60 üzeri yaş grubunda %50’lere
çıktığını belirtmektedir.

Erişkin bireylerde hipertansiyon sistolik kan
basıncının yüksekliği 140 mmHg dan olarak tanımlanmaktadır.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;
• Büyük arterlerdeki elastisite kaybı
• Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar
rijiditesinin artması
• Kalpteki (kollejen lif ) yapısal değişiklikler
• Kalp ileti sistemindeki bozukluklar
• Kalbin hipertrofisi
• Kanın yoğunluğu sayılabilir

Sistolik kan basıncının 160 mmHg ya da daha
fazla olmasına karşın diyastolik kan basıncının 90
mmHg nın altında olması “izole sistolik hipertansiyon” olarak tanımlanır.

Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• yaşın ilerlemesi,
• sigara kullanma,
• menapoza girme,
• kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık
varlığı,
• hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır

Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse
bireyin hiçbir yakınması olmayabilir ve başka bir
nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir.
Hipertansiyon belirtileri arasında;
• genellikle başın arka bölgesinde gelişen baş
ağrısı
• burun kanaması
• kulak çınlaması
• baş dönmesi
• çarpıntı
• bayılma yer almaktadır

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yaşam biçimi
değişikliklerinin yararlarını şu şekilde özetlemiştir;
• Kan basıncını düşürmek,
• Antihipertansif ilaçlara olan gereksinimi
azaltmak ve bu ilaçların etkilerini en üst
düzeye çıkartmak,
• Bireydeki diğer risk faktörlerini azaltmak,
• Primer hipertansiyondan korunmaktır.

Yaşlı bireylerin (65 yaş üstü) yaklaşık yarısının
hipertansif olduğu yapılan bazı çalışmalarla tespit
edilmiştir. Yaşlıda bu kadar yüksek oranda hipertansiyon gelişme nedenleri arasında;
• sodyum duyarlılığının artması,
• damar duvarında sertleşme oranının artması,
• damar tabakalarının fonksiyon yeteneğinin
azalması,
• kanın daha yoğun hale gelmesi,
• dolaşımın bozulması,
• kalpteki yapısal değişiklikler gibi nedenler
yer almaktadır.

Hipertansif yaşlı bireyde daha çok ev ve bakımevi gibi ortamlarda dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri aşağıda belirtilmiştir.
• Düzenli aralıklarla (sağlık profesyoneli tarafından belirtilen sıklıkta) yaşlı bireyin kan
basıncı izlemi uygun tekniklerle yapılmalı
ve kaydedilmelidir.
• Düzenli aralıklarla (sağlık profesyoneli tarafından belirtilen sıklıkta) yaşlı bireyin sağlık
kuruluşuna başvurması ve sağlık kontrollerini (göz, böbrek vb muayeneleri) hipertansiyon açısından yaptırması sağlanmalıdır.
• Yaşlı bireyde ev izlemlerinde kan basıncı
değerlerinin 140 mm Hg ve 80 mm Hg ve
üzerinde olduğunda sağlık profesyonellerine bildirilmelidir.
• Yalnız yaşayan yaşlıların anti hipertansif
ilaçlarını doktor tarafından önerildiği şekilde ve dozda kullanması sağlanmalıdır.

Arter kan basıncının evde izlenmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir.
a. “Beyaz önlük” hipertansiyonundan ayırt
edilmesi
b. Kan basıncı yükselmelerinde ve sınırda hipertansiyonda günlük kan basıncı değerlerinin belirlenmesi
c. Antihipertansif ilaçların etkinliğinin değerlendirilmesi
d. Hastanın tedavi planına uyumunun sağlanması
e. Maliyetin azaltılması

Büyük arterlerdeki elastisite artışı değil tam aksine kaybı söz konusudur. Doğru cevap A'dır.

Sistolik kan basıncının 160 mmHg ya da daha fazla olmasına karşın diyastolik kan basıncının 90 mmHg nın altında olması “izole sistolik hipertansiyon” olarak tanımlanır. Doğru cevap B'dir.

Damar tabakalarının fonksiyon yeteneğinin azalması, yaşlılarda yüksek oranda hipertansiyon gelişme nedenidir. Doğru cevap C'dir.

“Beyaz önlük” hipertansiyonundan ayırt edilmesi söz konusudur. Doğru cevap D'dir.

Erişkin bireylerde hipertansiyon sistolik kan basıncının 140 mmHg’ dan ve/veya diyastolik kan basıncının 90 mmHg’ dan yüksekliği olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Hastane ortamı ya da hekim ofisinde ölçülen kan basıncının yüksek bulunmasına karşın günün diğer saatlerinde evde ve klinik dışında yapılan ölçümlerin normal olması “beyaz önlük hipertansiyonu” olarak tanımlanır. Doğru cevap A'dır.