YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ

Başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır; düzenli fiziksel aktivite yapma, sigaradan uzak durma, alkol tüketimini azaltma, stresle baş etme, ideal kiloda olma, DASH (Dietary Approaches to Stop Hyper- tension) diyeti uygulamadır, tuz tüketimini azaltma, sebze ve meyve tüketimini arttırma, herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme, herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme, balık tüketimini arttırma, diyette lifi arttırmadır. Doğru cevap C’dir.

Yaşlı bireyde ev izlemlerinde kan basıncı değerlerinin (140 mmHg ve 80 mmHg) üzerinde olduğunda sağlık profesyonellerine bildirilmelidir.  Doğru cevap A’dır.

Arter kan basıncının evde izlenmesinin neden- leri aşağıda verilmiştir.

Yüksek riskli hastalar - C düzeyi

Bu gruptaki hastalarda hedef organ hasarı, diyabet ve kalp hastalığı bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Hipertansiyon hastaları riski erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşını aşma olarak belirtilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesi- nin temel nedenleri arasında ise;

Büyük arterlerdeki elastisite kaybı

Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması

Kalpteki (kollejen lif ) yapısal değişiklikler

Kalp ileti sistemindeki bozukluklar

Kalbin hipertrofisi

Kanın yoğunluğu sayılabilir. Doğru cevap D'dir.

Hipertansiyonun primer (esansiyel) ve sekonder olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• yaşın ilerlemesi,
• sigara kullanma,
• menapoza girme,
• kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık varlığı,
• hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır, diğer seçenekler hipertansiyon belirti ve bulguları ile ilgilidir. Doğru yanıt C'dir.

Hastane ortamı ya da hekim ofisinde ölçülen kan basıncının yüksek bulunmasına karşın günün diğer saatlerinde evde ve klinik dışında yapılan ölçümlerin normal olması “beyaz önlük hipertan- siyonu” olarak tanımlanır.

Arter kan basıncının evde izlenmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir.

Doğru yanıt A'dır.

Hipotansiyon (kan basıncının normal değerin altına inmesi) gelişme durumunda göz kararması ve baş dönmesi görülebilir. Yaşlılığın getirdiği fiziksel değişimler bunlarla birlikte düşme riskini artırmaktadır. Hipotansiyon gelişme durumunda bireyin düşmesi engellenmelidir. Bireyin düşmesini önleyici tedbirler alınmış olmalıdır. Bunlar arasında; bireyin ihtiyacı olan temel eşyaların yakınına yerleştirilmesi, bireyin terlik yerine ayağından çıkmayan özellikte sandalet benzeri ayakkabı kullanması, kıyafetlerine yürürken takılmayacak aydınlatmanın yeterli olması, zeminde paspas ya da küçük benzeri örtülerin olmaması, yerlerin kaygan olmaması ve eşik yükseltilerinin varsa kaldırılması, banyo ve koridorlarda tutamakların olması ve
gerekiyorsa yürüteç, baston gibi destekleyici cihazların kullanılması yer almaktadır. Hipotansiyona bağlı geçici senkop yaşanmışsa bacaklar 30-45 derece yükseltilmeli, sıkan giysiler gevşeltilmeli, solunum yolları açıklığı sağlanmalı ve hasta gerekli ise battaniye gibi örtülerle örtülmelidir. Isıtıcı vb cihazlar yanıklara neden olabileceği için kullanılmamalıdır. Doğru yanıt E'dir.

Arter kan basıncı indirekt ölçümü için civalı, aneroid ve elektronik aletler kullanılır. Elektronik aletlere göre öncelikli aneroid olan aletler tercih edilmelidir. Birey rahat bir yere oturtularak sırtını yaslaması sağlanır. Ölçüm yapılan kol kalp hizasına getirilerek
altı yastıkla desteklenir. Kıyafetler rahat olmalı ve sıkmamalıdır. Manşonun alt kısmı dirseğin yaklaşık 3 cm kadar üste yerleştirilmeli ve steteskop manşonun altına yerleştirilmemelidir. Manşon bireyin üst kol çevresinin en az % 80’nini kapsamış
olmalıdır. Brakiyal arter saptanarak steteskop diyagramı deriye hafifçe bastırılarak ölçüm yapılır. Ölçüm doğru sonuç almak için çok hızlı ya da çok yavaş olmamalıdır. Doğru yanıt C'dir.

Kan basıncı yapılacak oda sıcaklığı ılık olmalıdır. Çevre sıcaklığının fazla ya da düşük olması ölçüm sonucunu olumsuz etkileyebilmektedir. Yemeklerden ya da egzersizden sonra alınan ölçümler normalden düşük, sigara ya da kahve içimi sonrası
ölçümler normalden yüksek çıkabilir. Buna göre doğru yanıt D'dir.

Hipertansiyon tanısı konulmuş bireylerde ise hipertansiyon yönetimi için hedef; sistolik kan basıncının 140 mmHg ve diyastolik kan basıncının ise 90 mmHg nın ve beraberinde kronik hastalık var ise 130 ve 80 mmHg ve altında tutulması olmalıdır. Doğru yanıt B'dir.

Yaş ilerledikçe hipertansiyon riski artar. Doğru seçenek E'dir.

Sıralanan unsurların tamamı hipertansiyon için risk unsurudur. Doğru seçenek A'dır.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;

Büyük arterlerdeki elastisite kaybı

Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damarrijiditesinin artması

Kalpteki (kollejen lif ) yapısal değişiklikler

Kalp ileti sistemindeki bozukluklar

Kalbin hipertrofisi

Kanın yoğunluğu sayılabilir.

Doğru seçenek D'dir.

Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse bireyin hiçbir yakınması olmayabilir ve başka bir nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir. Hipertansiyon belirtileri arasında;

genellikle başın arka bölgesinde gelişen başağrısı

burun kanaması

kulak çınlaması

baş dönmesi

çarpıntı

bayılma yer almaktadır.

Hipertansiyonun ileri dönemlerinde zorlu solunum, kusma, hissizlik, görme problemleri ve gece sık idrara çıkma yer almaktadır. Doğru seçenek A'dır.

Lif diyette artırılması önerilmektedir. Doğru seçenek A'dır.

Limon meyvesinin hipertansiyona neden olduğuna dair bir bulgu yoktur. Doğru seçenek D'dir.