YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ

Yaşlılarda görülen inkontinans böbreklerin kütlesi ve fonksiyonel glomerül sayısının azalması, böbreklerde kan akımının azalması gibi fizyolojik süreçlerden etkilenirken mesane reseptörlernin yaşla birlikte duyarlılığının artması sözkonusu değildir.

Kadınlarda gebelik sayısının çok olması, Histerektomi, Menopoz, erkeklerde prostat bezinin büyümesi gibi üriner sistemle ilgili cerrahi müdahaleler inkontinansı etkilerken bacak ameliyatı etkilemez.

İdrar yolu enfeksiyonu, atrofik vajinit-üretrit, psikolojik nedenler, hareket kısıtlılığı ve fazla sıvı alımı inkontinans nedenleri arasındadır.

Bozulmuş mesane duvar kontraksiyonu ya da sfinkterin gevşeme kusurundan dolayı artan mesane volumunun ve intravezikal basıncın; mekanik baskı yaratarak sürekli bir idrar kaçışına neden olması Taşma inkontinansıdır.

Kilo kontrolü, kabızlığın önlenmesi, sigaranın azaltılması, alkol ve kafeinli içeceklerin sınırlandırılması inkontinansın kontrol edilmesinde izlenecek yaklaşımken fazla sıvı alımı değildir.

Düzenli aralıklarla tuvaletin yapılmas, Pelvik kas egzersizleri ile kas tonusunun sağlanması, Mesane eğitimi, İdrar yapmayı teşvik etme inkontinansı kontrol eden davranışçı yöntemlerken ameliyat olma cerrahi yöntemdir.

İnkontinansın tedavisinde sıkça kullanılan mesane, mesane boynu, üretra, vajina ve rektumu destekleyen pubokoksigeal kaslarını güçlendirmek için kasın tekrarlı kasılmasını sağlayan egzersiz kegel egzersizidir.

Pelvik taban kas gücünü arttırması, Kas gücünü, tonüsünü ve elastikiyetini koruması, Üretral kapanma basıncını ve direncini arttırması, Üretral sfinktere ve detrusor kasına olan desteği arttırması kegel egzersizinin yararlarındandır.

İnkontinansı önlemek amacıyla mesane kaslarının kasılmasını azaltarak istemsiz kasılmaları önlemek, alt üriner sistemin depolama ve boşaltma işlevini kolaylaştırmayı amaçlayan tedavi şekli medikal yöntemdir.

İnkontinans tedavisinde uygulanan medikal tedavide ilacın amacı hastaya anlatılmalı, ilacın yan etkileri hastaya anlatılmalı, diüretik kullanan hastalara ilacı gündüz alması, 3 ay kadar önce, yaşam tarzı değişiklikleri ve davranışsal tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. İlaç tedavisi tek başına uygulanmamalıdır.

İdrar yapmayı kontrol eden pelvik kaslar zayıflar

Üİ, kadınlarda 80 yaşına kadar erkeklerden 1,3-2 kat daha sık görülürken, 80 yaşından sonra her iki cinsiyette benzer oranlarda görülmektedir. Toplumda yaşayan 60 yaş ve üzeri yaşlılarda görülme oranı %15-35 iken, bu oran huzurevinde kalan yaşlılarda %60-70’lere ulaş- maktadır.

Sık idrara çıkma isteği

Mesane fonksiyonel ve yapısal olarak normal olmakla birlikte; demans, depresyon ve deliryum gibi kognitif ve psikolojik problemleri olan kişilerin kontinans yeteneğini organize edememesinden kaynaklanır

Stres İnkontinans: Pelvik taban kaslarının gevşemesi sonucu abdominal basıncın üretral sfinkter kapanma basıncını aştığı; öksürme, gülme ve hapşırma gibi aktivitelerden sonra küçük hacimli idrar kaçışı olmasıdır. Genitoüriner atrofi veya prolapsus, travma, operasyon, obezite ve çok doğum yapmış olmak stres inkontinans gelişimi için birer risk faktörüdür.

Yaşam Tarzı Değişikliği :Obez kadınlarda kilo kontrolü sağlanması stres inkontinans tedavisinde önerilir. Dehidratasyon ve hipotansiyonu önlemek adına günde 2 lt’ye kadar sıvı alımı sağlanması ve aşırı sıvı alımından kaçınılması, sigaranın bırakılması, alkol ve kafeinli içecek tüketiminin sınırlandırılması önerilir. İnkontinanslı hastalarda konstipasyon problemi ile sık karşılaşıldığından lifli gıda ve yeterli sıvı alınması önerilmelidir.

Kegel egzersizi 1948 yılında Arnold Kegel tarafından tanımlanmıştır.

İnkontinans sıklığını azaltmak amaçlanır.

Kegel egzersizinin değişik pozisyonlarda (otururken, ayakta ve yatarken) günde 2-3 kere, minimum 30-45 kez yapılması önerilir.

Sıkışma tipi Üİ’da; antimuskarinik ajanlar oldukça etkin ve güvenilir olarak kullanılmaktadır. Tedaviden daha fazla fayda elde edebilmek için antimuskarinik ilaçlarla davranışsal tedaviler kombine edilmelidir. Antimuskarinik ilaçlar, mesane kapasitesini artırır ve mesane doluluğu suresince bazal asetilkolin salınımını bloke ederler. Dar acılı glokom, bozulmuş gastrik boşalma ve üriner retansiyonda kontrendikedir. Çeşitli doz ve formüllerde farklı antimuskarinik ajanlar mevcuttur: darifenasin, propiverin, fesoterodin, oksibutinin solifenasin, tolterodin ve trospiyum. Ağız kuruluğu, konstipasyon, görme bulanıklığı, taşikardi, sersemlik ve kogninif fonksiyonlarda azalmaya yol açabilirler.