YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ

Emilime uğrayan ilacın kan ya da lenf dolaşımına karışarak hedef organdaki reseptörüne ulaşmasına dağılım denir. Doğru cevap B'dir.

Organizmaya herhangi bir yoldan alınan ilacın etkisini gösterebilmesi için, bulunduğu yerden absorbe olmasına emilim denir. Yaşlanma sürecinde, sindirim sisteminden ilaç emilimi azalır. Doğru cevap C'dir.

İlaçların organizmadan başta böbrekler olmak üzere idrar, feçes, tükrük vb. şeklinde elimine olmalarına atılım denir. Yaşla birlikte karaciğer ve böbreklere giden kan akımı azalmakta buna bağlı olarak metabolizma ve atılım değişmektedir. Doğru cevap B'dir.

Verilen ifadelerden I. ve II. maddede yer alan durumlar polifarmasi nedenleri arasında gösterilebilir. Ancak III. maddede belirtilen tanıya yönelik ilaç kullanma oranının daha fazla olması bu nedenlerden biri değildir. Aksine, semptomlara göre verilen ilaç tedavilerinin polifarmasi nedenleri arasında gösterilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Senkop bayılma anlamına gelmektedir. Doğru cevap E'dir.

En önemli ve en yaygın görülen besin ilaç etkileşimlerinden biri greyfurt suyudur. Greyfurt suyu çoğu grup ilaçla etkileşmektedir. İlaç kullanımı ile birlikte greyfurt suyu tüketimi karaciğer enzim aktivasyonunda değişikliğe neden olarak ya ilaçların etkisini baskılamakta ya da toksik etkilere neden olmaktadır ve etkisi tüketiminden yaklaşık 3 gün sonraya kadar devam etmektedir. Bu nedenle ilaç kullanımı ile birlikte greyfurt suyu tüketilmemesi gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

Antidepresan ilaçlar ile sarı kantoron bitkisi sayılabilir. Doğru cevap C'dir.

Antiasitler, kalsiyum bileşikleri ve süt ürünleri ile etkileşime giren diğer ilaçların alımı arasında ve diğer etkileşimleri en aza indirmek için alımları arasında en az iki saat süre olmalıdır. Doğru cevap B'dir.

İlaç uyumunu etkileyen faktörlerden biri duygusal nedenlerdir. Duygusal nedenler, İlaca/tedaviye yönelik önceden yaşanılan bir deneyimin uyumu etkilemesidir. Doğru cevap D'dir.

Yaşlılıkta görülen farmokinetetik değişiklikler diş sayısında azalma, tükrük salgısında azalma, bağırsak hareketlerinin azalması, yağ dokusunda artma iken mide boşalım hızında artma bu dönemde görülen değişiklik değildir.

Emilime uğrayan ilacın kan ya da lenf dolaşımına karışarak hedef organdaki reseptörüne ulaşması dağılım olarak adlandırılmaktadır.

Yaşlılıkla birlikte ilacın vücutta dağılımını etkileyen faktörler, vücutta yağ oranının artması, su oranının azalması, protein yoğunluğunun azalması, albümin miktarının azalması iken karbonhidrat miktarının artması etkilemez.

iyotransformasyon adı verilen ilaç metabolizmasının büyük oranda karaciğerde aktif ya da inaktif metabolit türevlerine dönüşmesine metabolizma adı verilir.

İlaçların organizmadan başta böbrekler olmak üzere idrar, feçes, tükrük vb. şeklinde elimine olmalarına atılım adı verilir.

Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı nedenleri  birden fazla kronik hastalığının olması, reçetesiz ilaç kullanımları, farklı hekimlerden farklı reçeteler alması, Reçetelere çok sayıda ilaç yazılması gibi nedenleri varken yaşlıların ilaç uyumunun iyi olması çoklu ilaç kullanım nedenlerinden değildir.

Yaşlılarda ilaç uyumunu olumsuz etkileyen faktörlerden Unutkanlık, Tedaviye inanmama, Doz değişikliği, Hobi saatlerinde ilacın unutulması gibi faktörlerken ilaç saatinin kontrol edilmesi olumsuz etkilemez.

Yaşlılarda ilaç uyumu düzenli alındığı ve sonuçları olumsuz olduğu için Kardiyovasküler ilaçlardır. Sakinleştitici gibi ilaçlar alınmasa da sonuçları çok olumsuz etkilemediği için ilaç uyumu iyi değildir.

İlacın adı ile birlikte amacını açıklanması, İlacın alımının yemek vs günlük rutinlerle ilişkilendirilmesi, İlaç kullanım takviminin hazırlanması iken İlaç kullanımından kaçınılması ilaç uyumunu olumsuz etkilemektedir.

Yaşlılarda ilaç-besin etkileşiminde dikkat edilmesi gerekenler ilaçların greyfurtla alınması, Kan ilaçlarının peynir gibi protein besinlerle alınması, Antidepresanlarla birlikte sarı kantaron bitkisinin alınması, Antiasit içeren ilaçlarla birlikte kalsıyum içerikli besinler arasında en az 2 saat olması gibi bilgilerken İlaçların suyla alınması istenen bir koşuldur.

Yaşın ilerlemesiyle birlikte ilaçların emilim, dağılım, metabolizma ve atılım süreçlerini içeren farmokokineti ve farmokodinami değişmektedir.