YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 9

İskemik ve hemorajik olarak sınıflandırılmaktadır. İnsan beyninin karmaşık anatomisi ve damarlanması nedeniyle SVH’ın klinik görünümü farklılık gösterir. Bu nedenle birbirinin aynısı SVH yoktur ve hepsi bireyselleşmiş tıbbi ve bakım gerektirir.

Beynin bir bölgesine kan sağlayan arterin (atardamarın) daralması veya tıkanması sonucu o bölgeye kan gitmemesi nedeniyle gelişen patolojik duruma iskemik SVH denir. Tüm SVH’lerin yaklaşık %80- 85’i iskemiye bağlıdır.

Tromboz: Tromboz serebral iskeminin (beyin dokusunun beslenememesinin) en yaygın tipidir. Serebral infarktlar (damar tıkanıklığı) çoğu kez aterosklerotik (sertleşmiş) bir damarın tıkanması sonucu ortaya çıkmış olup buna tromboz denir.

Literatürde yetişkinlerde görülen hemorojik SVH türünün en önemli nedeninin hipertansiyon olduğu bilinmektedir.

Değiştirilebilir SVH risk faktörleri:

Kesinleşmiş Faktörler
Hipertansiyon
Diabetes mellitus
Kalp hastalıkları
Hiperlipidemi
Sigara
b. Kesinleşmemiş veya Yeni Risk
Faktörleri
Metabolik sendrom
Alkol kullanımı
İlaç kullanımı ve bağımlılığı
Pıhtılaşma hastalıkları
Doğum kontrol hapı kullanımı
Enfeksiyon
Migren
Uykuda solunum bozukluklar

KSVH’ın akut tedavisinde alınacak önlemlerden birisi olan Kardiyak (Kalp) izlemi: Özellikle akut dönemde nabızların ve kan basıncının izlenmesi önemlidir.

SVH sonrası konstipasyonun tedavisi üriner inkontinans tedavisinden daha kolaydır. Probleme bağlı olarak dışkının yumuşatılması ve uyarımın artırılması için hacminin artırılması gerekebilir. Buna yönelik bakım konuları;
• Yeterli sıvı ve lif alımını artırmak (yeşil sebze ve meyve tüketimi)
• Posalı gıda alımını artırmak (kuru fasülye, nohut, mercimek)
• Egzersiz ve aktiviteyi artırmak
• Düzenli dışkılama alışkanlığı (her gün aynı saatte, örneğin kahvaltı sonrası dışkılama
alışkanlığı)
• Sabahları aç karnına ılık su tüketimi, kayısı ve erik kompostosu gibi yiyecekler yardımcı olabilir.

Hastanın perine bölgesinin uygun şekilde temizlenmesi (her bölgenin ayrı ayrı temizlenmesi, gaita ile bulaşın önlenmesi) ise, İnkontinans olan hastalarda perine bakımıdır.

Yutma sorunu olan SVH hastalarının bakımında: Beslenme sırasında; hastayı bir şeyler yerken oturur pozisyona getirmek, yemek yemeden önce ağız bakımı yapmak, kolay çiğnenebilecek ve yutulabilecek besinleri vermek, yapışkan ve zor yutulan besinleri vermemek, hastanın dil kontrolü bozulmuşsa pirinç bezelye gibi besinleri vermekten kaçınmak, hastaya bir seferde çok yemek vermemek, hastanın çiğnemesine ve yutmasına zaman tanımak doğru bir bakımdır.

Disfaji (yutma güçlüğü) ya da yutmada bozulma SVH hastalarının yaklaşık üçte biri ya da yarısında görülür, hastada aspirasyon riski (besinlerin solunum yoluna kaçması) ya da pnömoni (akciğer enflamasyonu), malnutrisyon (beslenme yetersizliği) ve dehidratasyona (sıvı kaybı) neden olur.

A seçeneği yaşlıların düşmesini önlemeye yönelik yatak odasında yapılacak düzenlemeler içerisinde yer almaktadır.

Kegel egzersizi mesane, mesane boynu, üretra, vajina ve rektumu destekleyen pubokoksigeal kaslarını güçlendirmek için kasın tekrarlı kasılmasını içeren egzersiz türüdür. Doğru cevap B'dir.

Glomerüler filtrasyon hızı düşer ve 80 yaşında %50 oranında azalmış olur.

Detrusör aşırı aktivitesine bağlı olarak kontrol edilemeyen ani sıkışma tipi hissi ile idrar kaçırılmasına Sıkışma Tipi İnkontinans adı verilmektedir.

Malign hipertansiyo sistolik kan basıncının ani olarak 200 mm Hg ve diyastolik kan basıncının 140 mm Hg dan daha fazla olmasıdır.

Obstrüktif kavramı, tıkayıcı/daraltıcı anlamına gelmektedir. Doğru yanıt B'dir.

KOAH’ın geçmişte erkeklerde daha sık görüldüğü ancak son 20 yılda kadınlarda ve erkeklerle aynı oranda görüldüğü belirtilmektedir. Bu nedenler günümüzde risk faktörü olarak kabul edilmemektedir. Doğru yanıt B'dir.

KOAH’ta görülen kronik ve ilerleyici nefes darlığı hastanın hastaneye gitmesine neden olan önemli bir semptomdur. Önceleri eforla ortaya çıkan nefes darlığı, hastalık ilerledikçe hastanın günlük yaşam aktivitelerini engelleyecek boyuta ulaşmaktadır. Diğer seçeneklerde sunulan semptomlar da KOAH'a ait olmakla birlikte, bireyleri hastaneye başvuruya zorlayan belirgin semptom nefes darlığı yaşamalarıdır. Doğru yanıt E'dir.

KOAH’tatedavinin amaçları, hastalığın ilerlemesini önlemek, semptomları azaltmak, egzersiz kapasitesini artırmak, akut atakları önlemek ve tedavi etmek, uzun süreli solunum fonksiyonlarını korumak, komplikasyonları azaltmak, solunum yolu enfeksiyonlarını önlemek, yaşam kalitesini ve yaşam süresini artırmaktır. Genetik geçişi engellemek bu amaçlardan biri değildir. Doğru yanıt D'dir.

Açıklaması verilen kavram, KOAH hastaları için düzenlenen non-farmakolojik tedaviler arasında yer alan "Pulmoner Rehabilitasyon"dur. Doğru yanıt C'dir.

Beta-2 agonistlerin yan etkileri arasında, temel yan etki titremedir. Diğer yan etkiler ise çarpıntı, baş ağrısı, bulantı ve kusmadır. Doğru yanıt D'dir.