YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 8

Oksijen tedavisinin günde en az 15-16 saat ve özellikle geceleri uygulanması gerekmektedir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğrudur. Doğru yanıt E'dir.

Soruda açıklaması verilen cihaza verilen isim, nebuzilatördür. Doğru yanıt B'dir.

Fazla sıvı alınması solunum yollarının nemlenmesini, mukusun yumuşamasını ve kolay atılmasını sağladığından, sıvı alımı artırılmalıdır. Posalı (lifli) yiyeceklerin alımı artırılmalı, dik pozisyonda yemek yenmeli, yumuşak ve sulu besinler tercih edilmeli,  çok yemek yenildiğinde solunum sıkıntısı yaşanabileceği için az ve sık beslenilmedir. Doğru yanıt D'dir.

Soruda açıklaması verilen cihaz, solunum destek cihazıdır. Diğer seçeneklerde verilen kavramlar ise kuru toz inhaler çeşitleridir. Doğru yanıt A'dır.

Diyabetes mellitus (DM) yani şeker hastalığı, vücutta üretilen insülin eksiklği sonucu ortaya çıkan kan şekerinin yükselmesi durumudur. Bu hastalığı belirtileri:

  Sık idrara çıkmak

   Çok su içmek

   Çok fazla yemek

   Kilo kaybı

   Sık enfeksiyonlar

   Bitkinlik

  Kuru deri

 Bulantı ve kusmadır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yaşlılarda DM’nin klinik görünümü gençlerden farklıdır. Yaşlılık döneminde çok su içme (polidipsi), poliüri (çok idrara çıkma) gibi diyabetin klasik semptomları çok belirgin seyretmeyebilir ve başka hastalıklarla karışabilir. Bu nedenle yaşlılarda sağlık merkezine başvuru diyabetin komplikasyonları (kilo kaybı, kronik enfeksiyon, bilişsel düzeyde değişim) nedeniyle olabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Başka bir kronik hastalığı olmayan DM’li yaşlılarda önerilen açlık kan şekeri 90-130 mg/dl, gece ise 90-150 mg/dl’dir. Çoklu kronik hastalık ya da günlük yaşam aktivitelerinde azalma, hafif-orta bilişsel azalma olan yaşlılarda hedef açlık 90-150 mg/dl, gece ise 100-180 mg/dl’dir. Doğru cevap B'dir.

Oral glukoz tolerans testi (OGTT): Bu test diyabetin saptanmasında en geçerli yöntem olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte bu testi yatağa bağımlılık, enfeksiyon, travma, bazı ilaçlar ve stres etkileyebilmektedir. Bu testten önce sadece su içilebilir ve 12 saat hiçbir şey yenilmemesi gerekir.  Doğru cevap C'dir.

İnsüline Bağımlı Olmayan Diyabet (Tip 2 DM), toplumun yaşlanmasıyla birlikte hızla artmaktadır ve yaşlılarda sıklıkla tip 2 DM ortaya çıkmaktadır. Tip 2 diyabetin en önemli risk faktörleri fazla kilo ve hareketsiz yaşam tarzıdır. Doğru cevap D'dir.

DM'nin akut metabolik komplikasyonları arasında; ketoasidoz koması, hiperglisemi ve hipoglisemi koması vardır. Doğru cevap E'dir.

Hipoglisemi gelişme riskine karşı bakım verenler eğitilmelidir. Hastanın bilinci yerindeyse bir adet kesme şeker ya da bir bardak meyve suyu verebileceği, hasta baygınsa ve uyarılara cevap vermiyorsa en yakın sağlık kuruluşuna götürmesi hakkında bilgi verilmelidir. Doğru cevap A'dır.

Diyabetik ketoasidozda hastaların nefeslerinde aseton kokusu olabilir. Bu durum kanda asit miktarının artmasına işaret eder ve asidoz gelişebilir. Doğru cevap B'dir.

Nöropati olan hastalar çok sıcak ya da çok soğuk ısıyı hissedemez ve bu nedenle hastalarda yanıklar ya da donmalar meydana gelebilir. Doğru cevap E'dir.

DM hastalarında ayak bakımı;

Doğru cevap D'dir.

İnsülin pompası kullanan hastalarda en fazla önerilen bölgeler abdomen ve sırtın arka bölümüdür. Böylece emilim hızı daha sabit kalmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Başlıca yaşam biçimi değişiklikleri düzenli fiziksel aktivite yapma, sigaradan uzak durma, alkol tüketimini azaltma, stresle baş etme, ideal kiloda olma, tuz tüketimini azaltma, sebze ve meyve tüketimini arttırma, herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme, herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme, balık tüketimini arttırma ve diiyette lifi arttırmadır. Ayrıca hipertansiyondan korunma konusunda verilen eğitimlerde; normal kiloda olmak (Beden kitle indeksi: 20-25 kg/m²), sodyum alımını azaltmak (Günde 6 gr. Sodyum klorid ya da 2,4 gr. sodyumdan az), yürüme gibi izotonik egzersizi düzenli yapmak (En az günde 30 dk. yada haftada 4 kez), gevşeme egzersizleri yapmak (En az günde bir kez, her gün), alkol tüketimini azaltmak (Erkeklerde günde 3, kadınlarda 2 üniteden az), sebze ve meyve tüketimini arttırmak (En az günde 5 porsiyon) ve diiyette yağ tüketimini mümkün olduğunca azaltmak gerektiği vurgulanmıştır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Arter kan basıncı indirekt ölçümü için civalı, aneroid ve elektronik aletler kullanılır. Elektronik aletlere göre öncelikli aneroid olan aletler
tercih edilmelidir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Oral glukoz tolerans testi (OGTT): Bu test diyabetin saptanmasında en geçerli yöntem olarak kabul edilmektedir. Bu testten önce sadece su içilebilir ve 12 saat hiçbir şey yenilmemesi gerekir. Testin başlangıcında açlık kan şekeri ölçmek için kan ve idrar örneği alınır. Sonrasında suda çözünmüş glikoz verilir. Dolayısıyla doğru cevap  D' seçeneğidir.

Diyabetin pek çok çeşidi olmakla birlikte kiloya ve hareketsiz yaşama bağlı olarak gelişen ve günümüzde obeziteye bağlı olarak yaygınlaşan diyabet türü İnsüline Bağımlı Olmayan Diyabet yani Tip 2 DM olarak bilinir. doğru cevap B'dir.