YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 4

Gestasyonel Diyabet: Gebelikte ortaya çıkan ve doğumdan sonra düzelen diyabet tipidir.

DM’un organ ve sistemlerde oluşturduğu değişiklikler DM’un kronik komplikasyonları (nöropati, nefropati, retino- pati) makrovasküler komplikasyonları (ateroskleroz ve sekelleri- felç, myokard infarktüsü, gangren) ana başlıkları altında toplanmaktadır.

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) genellikle ilerleyici ve kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAHyaşlılarda sık görülen bir hastalıktır. KOAH genellikle 50’lili yaşların sonu ve 60 yaşlarındaki bireylerde ortaya çıktığı için hastaların büyük çoğunluğu yaşlı grubunda yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

KOAH’ta görülen en önemli semptomlar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Semptomlar gün içinde değişkenlik göstermekte ve sabah saatlerinde daha yoğun hissedilmektedir. Doğru cevap B'dir.

KOAH tanı ve değerlendirmesinde spirometrenin önemli bir yeri vardır. Spirometre ile zorlu vital kapasite (FVC), bu manevranın 1. saniyesinde dışarı verilen hava hacmi (FEV1) ölçülmekte ve FEV1/FVC oranıhesaplanmaktadır. Spirometrik ölçümler yaş, boy, cins ve ırka göre belirlenen referans değerlerle karşılaştırılarak değerlendirilir. FEV1/FVC <%70 ise hastada hava akımı kısıtlanmasının olduğu doğrulanmakta ve hasta KOAH olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap C'dir.

KOAH’ıntedavisindebronkodilatörler (antikolinerjikler, beta-2 agonistler, teofilin), kortikosteroidler, fosfodiesteraz-4 inhibitörleri, mukolitikler ve antibiyotikler kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Mukolitikler hastanın solunum yollarında biriken balgamın atılmasını kolaylaştırmak amacıyla kullanılır. Doğru cevap A'dır.

KOAH’lı hastanın bakımında dikkat edilmesi gereken konular;
1. Risk faktörlerinden kaçınma
2. Akciğerleri temizleme teknikleri
3. Solunum egzersizleri
4. Oksijentedavisi
5. Etkiliinhalasyon yöntemleri
6. Egzersizin eğitimi
7. Doğru beslenme
8. Enerji tasarrufu teknikleri
9. Atakların erken fark edilmesidir.

Doğru cevap B'dir.

KOAH’lı hastalarda kullanılan inhalasyon yöntemleri aşağıda verilmiştir.

Doğru cevap E'dir.

Egzersizin Sonlandırılması Gereken Durumlar:
• Göğüste ağrı yada baskı hissinin olması
• Baş dönmesi ya da mide bulantısı olması
• Soğuk soğuk terleme olması
• Hırıltının aşırı bir şekilde artması
• Eklem veya kaslarda aşırı ağrı olması
• Çok yorgunluk hissedilmesi

Doğru cevap C'dir.

KOAH’lı Hastaların Beslenme Konusunda Dikkat Etmesi Gerekenler
• Çok yemek yenildiğinde solunum sıkıntısı yaşanabileceği için az ve sık beslenilmedir.
• Yemekler yavaş ve iyi çiğnenerek yenilmelidir.
• Yemek yerken dik oturulmalıdır.
• Çiğneme ve yutmayı kolaylaştırmak için yumuşak ve sulu besinler tercih edilmelidir.
• Fazla sıvı alınması solunum yollarının nemlenmesini, mukusun yumuşamasını ve kolay
atılmasını sağlar. Bu nedenle sıvı alımı artırılmalıdır.
• Posalı yiyecekler kabızlığı ve ıkınmayı önlediği için posalı (lifli) besinlerin alımı artırılmalıdır.

• Gaz yapıcı yiyecek ve içecekler midenin gerilmesine neden olarak solunumu zorlaştırdığı için gaz yapıcı yiyecek ve içeceklerin alımı azaltılmalıdır.

• Yüksek karbonhidratlı besinler (şekerli, nişastalı ve unlu besinler) solunum güçlüğüne
yol açabileceğinden bu besinler mümkün olduğunca az tüketilmelidir. 

Doğru cevap A'dır.

Aşağıda verilen basit önlemlerle gün içinde harcanan enerji en aza indirilebilir.
Ev içinde taşınması gereken tüm malzemeler tekerlekli bir masa veya araba ile itilerek gerekli yerlere götürülmelidir. Giyinme, duş alma, makyaj yapma, yemek pişirme ve benzeri aktiviteler oturarak yapılmalıdır. Ev içinde sürekli kullanılan malzemeler kolay
ulaşılabilecek yerlere konulmalıdır. Eğilme, gerilme ve uzanma gibi hareketler mümkün olduğunca az yapılmamalıdır. Yemek yedikten sonra yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olmak için dinlenilmelidir. Banyo tabureye oturarak, duş kullanarak yapılmalı ve banyo sonrası kurulanmak için bornoz kullanılmalıdır. İhtiyaç duyulduğunda mutlaka dinlenilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Turbuhaler kullanımı şu şekildedir; Kapağı çıkarıp turbuhaleri dik tutarak tabanı bir kez ileri bir kez geri
çevirdikten sonra tık sesi duyulacaktır. Bu ilacın hazneye geldiğinin göstergesidir. Nefesi verip akciğerleri tamamen boşalttıktan sonra turbuhaler ağza alınıp mümkün oldukça derin, hızlı ve kuvvetli bir nefes alınıp ve nefes l0 sn tutulduktan sonra verilmelidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Uzun süreli oksijen tedavisi çok ağır KOAH’lı hastaların temel tedavilerinden biridir. Uykuda geçecek süreyi de içine alacak şekilde günde 15 saat ve üzeri oksijen verilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Pulmoner Rehabilitasyonun temel amaçları; Semptomları azaltmak, hastanın fonksiyonel ve emosyonel durumu optimize ederek günlük yaşama katılımı ve yaşam kalitesini arttırmak, hastalığın sistemik etkilerini geri döndürerek ya da stabilize ederek sağlıkla ilişkili harcamaları azaltmak, uzun dönem sağlıkla ilişkili davranış değişikliğini sağlayabilmektir. Doğru cevap C'dir.

Mukolitikler hastanın solunum yollarında biriken balgamın atılmasını kolaylaştırmak amacıyla
kullanılır. Doğru cevap A'dır.

KOAH’lı hastanın bakımında dikkat edilmesi gereken konular; risk faktörlerinden kaçınma, akciğerleri temizleme teknikleri, solunum egzersizleri, oksijen tedavisi, etkiliinhalasyon yöntemleri, egzersizin eğitimi, doğru beslenme, enerji tasarrufu teknikleri, atakların erken fark edilmesidir. Doğru cevap B'dir.

Geçici Üİ nedenleri, doğrudan üriner inkontinansa ya da mevcut üriner inkontinansın şiddetlenmesine neden olduğundan, tanı koyulmadan ve tedavi planlamadan önce gözden geçirilmesinde fayda vardır. En sık görülen geçici Üİ nedenleri, İngilizce kelimelerin baş harflerinin oluşturduğu DIAPPERS akrostişi kullanılarak kolayca hatırlanabilir. Geçici Üriner İnkontinans Nedenleri :
• Delirium (akut konfüzyonel bozulma-deliryum)
• Infection (idrar yolu enfeksiyonu)
• Atrophic vaginitis (atrofik vajinit-üretrit)
• Pharmaceutical (ilaçlar)
• Psychological (psikolojik nedenler)
• Excess fluids (fazla sıvı atılımı)
• Restricted mobility (hareket kısıtlılığı)
• Stool impaction (gaita tıkacı). Doğru cevap " B " dir.

Uzmanlar özellikle orta yaş sınırındaki kadınların yaşadığı idrar kaçırma proble-mine dikkat çekti. Özellikle 40 yaşından itibaren kadınların birçoğu idrar kaçırma sorunu ile karşılaşıyor.  Geçirilmiş ameliyatlar, doğum sonrası deformasyon,
şeker hastalığı, nörolojik hastalıklar, idrar kaçırma (üriner inkontinans) sebep-lerinden olabilir. Doğru cevap " E " dir.

Fizik muayenede; kardiyovasküler, abdominal, mümkünse genital ve pelvik muayene detaylı olarak yapılmalı, volüm yükü, mesane retansiyonu veya kitle, gaita tıkacı ve prostat boyutları, nodül varlığı, sertlik olup olmadığı değerlendirilmelidir. Yine mümkünse anal sfinkter tonüsü ve perineal duyu da muayene edilmelidir. Yeni başlayan ve kötüleşen ya da motor ve duysal semptomların varlığında nörolojik değerlendirme yapılması uygundur.