YAŞLILARDA DAVRANIŞ SORUNLARI VE UYUM

Yaygın ve süreli olması

Engelli

Etnik özellikler

İnsanların duygularını yaşama derecesidir.

Kişinin duygusal, harekete geçirici ve uyum sağlayıcı davranış kalıplarının çekirdeğidir

İlişkilerinde doyum arar, kendisiyle barışıktır ve yaşamdan zevk almaya çalışır.

Talepkar ve duygusal açıdan bağımlı olmak

Bireyle mahrem konularını ve alanlarını paylaşmak

Duygusal dengesizlikler gösterme

Bireylerin korku, öfke, üzüntü gibi olumsuz duyguları yaşama eğilimidir.

Yüksek Olumlu Duyuş Yüksek Olumsuz Duyuş
Aktif, Coşkun, Hevesli, Heyecanlı, Tezcanlı, Güçlü

Düşük Olumsuz Duyuş
Sersemlemiş, Donuk, Uykulu, Uyuşuk

Düşük Olumlu Duyuş 

Rahat, Sakin, Durgun, Dingin, Gevşek

A tipi kişilik özellikleri arasında rekabet etme, kendiliğinden çalışma, zamana karşı yarışma, başarı ve kazanmaya odaklı olma, işleri bir an önce en iyi şekilde bitirme eğilimi görülürken B tipi kişilikte ise rahat ve aceleci olmayan bir tarzda çalışma, rekabetten uzaklık ve işleri ertelemeye yatkınlık görülmektedir.

Bireylerin hangi boyutta yer aldığına ilişkin bireysel farklılığına duygusal etkilenirlik olarak bakılmaktadır.

Eysenck’in araştırmalarının öncülük ettiği kişilik özellikleri bağlamının daha genişletilmiş hâli olan bir başka çalışma Costa ve McCrae tarafından
gerçekleştirilmiş olup alanyazında “büyük beşli”
olarak anılmaktadır. Bunlar “vicdanlılık/düşüncelilik, deneyime açıklık, dışadönüklük, yumuşak başlılık/kolay geçimlilik ve nevrotizm’dir

Kişilik özelliklerinin açıklanmasında duygulara odaklanan yaklaşımlara kıyasla düşüncelere odaklanan yaklaşıma bilişsel yaklaşım adı verilir.

Yaşlılıkta kişilik tipleri açısından Reichard, Livson ve Peterson’un 1960’lı yıllarda
ortaya koydukları sınıflandırma bir öncü çalışma niteliğindedir

Kendinden nefret eden tip:Yaşlanmanın sonuçlarından acı çekerek ölümü bir kurtuluş olarak gören bireyleri ifade eder

1980’li yıllarda Neugarten’in ortaya koyduğu
sınıflandırmada ise yaşlı bireylerin yaşantılarındaki aktiflikleri/etkinlikleri ve yaşam doyumları odak noktaları olarak ele alınmaktadır

Yaşlı kişinin umudunun beslenmesinde;
• Bakım verme ve kişiler arası ilişkilerin aynı
hemşire tarafından sürdürülmesi,
• Umut edilebilecekler, umut ve umutsuzluk
ayrımı ve normal yaşlanma süreci konusunda yaşlının bilgi verilmesi,
• Aidiyet duygusunu güçlendirmeye yönelik
olarak aile bireyleriyle, arkadaşlarla ve sağlık
hizmeti verenlerle yakınlığın teşvik edilmesi,
• Çevrenin ve kaynakların inanç ve ibadetler
için elverişli şekilde düzenlenmesi,
• İletişim sırasında sınırlılıkların değil olanakların vurgulanması