YAŞLILARDA DAVRANIŞ SORUNLARI VE UYUM - Deneme Sınavı - 9

Konfüzyon, bilinç bulanıklığı anlamında kullanılan bir kavramdır. Doğru cevap E'dir.

Egzosistem, toplumda organize edilmiş yapı ve kurallardan oluşarak kişiyi doğrudan içine almayan türden düzeneklerdir. Birden fazla grupla ilişki içinde olup bütün gruplara aktif olarak katılmayan kişiler olabilir. Doğru cevap E'dir.

Doğadaki bütün varlıklar birbirini etkileyerek veya birbirinden etkilenerek doğal çevrelerinde yaşamlarını sürdürürler. Hiç bir varlık tek başına değildir. Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme “ekosistem” adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yaşlı kişi karşılaştığı güçlü zorlanmalar karşısında esnekliğini kaybettiğinden daha önce onda mevcut olan olumsuz nitelikler daha fazla göze batmakta ve çevresi tarafından adeta büyüteç altında gözlenircesine hemen dikkati çekmektedir.

Bir yaşlının üşüyeceğini bilerek yattığı odanın penceresini açık bırakmak, parasını yaşlının rızası dışında kullanmak ya da tuzlu yemekler vermek, aç ya da susuz bırakmak istismar etmektir.

Yas türleri arasında normal yas, karmaşık yas, travmatik yas, beklenen yas, bilinmeyen (gizli) yas ve gecikmiş yas bulunur. "İnkar edilen yas" diye bir yas türü yer almamaktadır.

Beklenen yas, kişinin kendisinde ya da yakınında beliren ölümcül bir hastalıktan, boşanma, hayat ya da organ kaybı riski taşıyan önemli bir ameliyat öncesi vb. bir durumdan dolayı yas sürecinin kayıptan önce başladığı ve yas sürecini içeren yaşantının kayıptan önce gözlemlendiği yas türüne denir.

Yas belli  kavramları ve türleri içermektedir. Bu kavramlar
sürdürülen bağlar ve ritüellerdir. Yasın türleri olarak
normal yas, karmaşık yas, travmatik yas, beklenen yas,

bilinmeyen (gizli) yas ve gecikmiş yas açıklanmaktadır. Buna göre cevap E seçeneği 6 dır.

Dörtlü Yas Görevleri Modeli bağlamında sürdürülen
bağlar kavramı önem taşır. Çünkü bu kuram
kayıp sonrası uyumu bu kavrama dayalı olarak
açıklar. Sürdürülen bağlar kavramı ‘kayıp yaşayan
bireyin, ölen yakınıyla bağlarının aslında kopmadığını,
kayıptan sonra da devam ettiğini ifade eder. Doğru cevap C seçeneğidir.

Somatizasyon; psikolojik sıkıntıların dil ile ifade edilmeyip bedensel belirtiler ile ifade edilme sürecidir. Doğru cevap A'dır.

Psikozda halüsinasyonlar ve hezeyanlar ortaya çıkabilir. Bu algılamalar gerçek bir uyaran yokluğunda ortaya çıkan algılamalardır. Örneğin gerçek bir konuşma ya da ses yokluğunda ses işitme, ya da olmayan bir nesneyi görme. Halüsinasyonlar ve hezeyanların varlığı kişinin gerçeği değerlendirme yetisinin ortadan kalktığını düşündüren belirtiler olup bu tablo “psikoz” olarak değerlendirilir. Doğru cevap B'dir.

Demans ve delirium ise daha çok bilişsel işlevlerde bozulmanın meydana geldiği nörolojik bozukluklardır. Doğru cevap E'dir.

Depresyon ana hatları ile kişinin yaşamdan zevk almadığı, mutsuz ve umutsuz olduğu bir duygu durum dönemini tanımlar. Bu döneme bazı belirtiler eşlik eder. Bu dönemde beş veya daha fazla belirtinin eşlik etmesi durumunda “Majör Depresyon “ gelişmesi söz konusudur. Doğru cevap E'dir.

İntihar fikirleri de kişinin acil müdahale ihtiyacını belirleyen önemli bir belirtidir. Hatta intiharın tüm psikolojik belirtiler içinde ilk önce müdahale edilmesi gerektiği söylenebilir. Doğru cevap A'dır.

Yas, bir kayba yönelik gösterilen, doğal, evrensel bir tepkidir. Bu doğal tepki içinde pek çok ögeyi barındırır. Örneğin, kişide konsantrasyon kaybı ve yeni durumlara adapte olmada güçlük, uykusuzluk ya da uyku düzenindeki değişimler, iştahsızlık ya da yeme alışkanlıklarındaki değişimler, uyuşukluk hissi gibi duygu ve davranış değişimleri ile seyreden dalgalı bir dönemi ifade eder. Yani kaybın ardından olağanın dışında psikolojik bir süreç yaşanır. Bu süreç, her bir birey için aynı şekilde seyretmese de kişiyi zorlayan normal gündelik hayata adapte olmasını güçleştiren bir niteliğe sahiptir. D seçeneğinde yer alan "entellektüel gelişim" bu dönemde görülmesi beklenen bir tepki değildir.