YAŞLILARDA DAVRANIŞ SORUNLARI VE UYUM - Deneme Sınavı - 17

Emeklilik çok kısa bir dönem değildir.

Emekliliğin toplum düzeni gelişimi boyutu vardır.

Emekliliğin sanayi toplumuna katkısı vardır.

Emekliliğin sadece bireysel gelişim boyutu değil toplumsal ve sanayi boyutu da vardır vardır.

Toplumda herkes emekli olmak zorunda değildir. Doğru cevap B'dir.

Yasal olarak belli bir çalışma süresinin ardından, çalışmaya devam ederken hastalık, sakatlık ya da ruh sağlığı problemleri nedeniyle erken emekli edilen bireylere malulen emekli denir. Doğru cevap D'dir.

Kimi bireyler emekliliği bir dinlenme ve çalışma yaşamında yapamadıklarını gerçekleştirme fırsatı olarak görmekte, hevesle beklemektedir. Kimileri ise emeklilik dönemi
yaklaştıkça kaygılanmaktadır.

Emeklilik kaygısı yüksek olan bireyler iki konuda endişelenmektedir. Bunlardan biri ilişkiler, diğeri ise sosyal katılımdır.

Kaygı yaşayanlar emeklilik planlarını kolayca yapamazlar.

Kaygı yaşayanlar mevcut kimliklerini kaybetme korkusu yaşar.

Emekliye ayrılmayı geciktiren bir faktördür. Doğru cevap A'dır.

Kararlılık evresi: Bu evrede bireyler gerek sosyal yaşama katılım, gerekse kişisel gelişim açısından rahat edebilecekleri ve doyum sağlayabilecekleri bir düzen kurmuşlardır. Bireyler bu düzeni bir kere oluşturduktan sonra yılarca emekliliğin bu evresinde gelişimlerini devam ettirmektedirler. Kimi bireyler balayı evresinin ardından doğrudan kararlılık evresine geçmektedirler. Doğru cevap A'dır.

Sağlık durumu bozulmuş olan bireyler emeklilik sonrasında boş zaman etkinliklerine katılma, sosyal etkinliklerde bulunma ya da yeni emeklilik rolleri geliştirme gibi süreçlerin dışında kalabilmektedirler. Bu nedenle, biyolojik bozulmaların düzeyi bireyin emeklilik yıllarındaki doyumunu ve uyumunu etkileyen temel faktör olarak görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Her birey emeklilik yıllarını yalnız başına bir pansiyonda geçirmek yerine, mutlu bir evlilik, çocuklar ve torunlardan oluşan geniş bir sevgi çemberi içinde geçirmek istemektedir.

Emeklilik bireylerin eşlerine ve ailelerine daha fazla zaman ayırabildikleri bir dönemdir. Bu dönemde eşlerin birbirleriyle ilişkileri yoğunlaşmaktadır. Çünkü ortak zaman geçirme olanakları çalışma yaşamına oranla fazlasıyla artmıştır. Bu durum mutlu evliliği olan emeklilerin eşleriyle ilişkilerini daha da doyumlu hale getirse de, bazı çiftler arasında çatışmalar yaşanmasına neden olabilmektedir.

Bu dönemde bazı eşlerin birbiriyle olan ilişkileri gelişir.

Emeklilik iyi yönetilmezse boşanmalara sebep olabilir. Doğru cevap E'dir.

Gelirdeki düşüşü çalışma hayatı özlemiyle doğrudan ilişkilidir.

Bireylerin büyük bir çoğunluğu emeklilikte çalışma hayatını özler.

Emekliler birikimlerini paylaşımı için de iş hayatını özlerler.

Betül Mardin birikim paylaşımı açısından emekliliğini iyi değerlendiren biridir.

Emeklilikte çalışma yaşamı özlemi kişiliğe bağlıdır. Doğru cevap A'dır.

60-65 yaş arasındaki çalışanlar yaşlı çalışanlar olarak sınıflandırılmaktadırlar. Doğru cevap A'dır.

Erken emeklilik daha çok kadınlar arasında görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Profesör ünvanına sahip ve alanında yeni bilimsel katkılar getiren bilim insanlarının, sağlık durumları elverdiği ölçüde, 70 yaşından sonra da çalışmalarının teşvik edildiği ülke Çin'dir. Doğru cevap A'dır.

Geçmişten günümüze emeklilik oldukça farklı bir boyut kazanmıştır. Geçmişte zor yaşam koşulları ve ağır çalışma şartları nedeniyle ortalama insan ömrü bu günkünden kısa idi. Bu nedenle emeklilik dönemi de bu gün olduğundan daha kısa bir zaman
dilimini içermekteydi. Bu koşullar altında emekli bireyler bir an önce emekli olmak ve son günlerini dinlenerek geçirmek istemekteydi. Ancak zamanla fiziksel güce dayalı ekonominin yerini bilgi toplumunun alması, bireylerin sağlık koşullarının iyileşmesi ve insan ömrünün uzamasıyla birlikte emeklilik farklı bir anlam kazandı. Doğru cevap E'dir.

Bireyler ilişkilerle ilgili olarak emeklilik döneminde arkadaşlarını kaybetmekten, yalnız kalmaktan ve iş arkadaşlarıyla eskisi kadar görüşme olanağı bulamamaktan ve arkadaşlarını özleyeceklerinden ötürü endişe duymaktadırlar. D seçeneğinde bireyin emeklilik sürecinde yaşadığı bir kaygı duurmundan öteye bir planından söz edilmektedir.

Emekliliğe hazırlanma bireylerin gelirlerinde, aile rollerinde, günlük aktivitelerinde, sosyal ilişkilerinde emeklilikten sonra ortaya çıkacak olan değişiklikleri öngörmeyi ve bu değişikliklere uyum sağlamaya yönelik stratejiler geliştirmeyi içermektedir. Oysa emekliliği yaklaşan bireyler, genellikle kendilerini yaşamlarının bu yeni dönemine hazırlamak yerine iş yaşamıyla vedalaşmaya odaklanmaktadırlar

Emekliliğe uyum emeklilik öncesi evre, balayı evresi, hayal kırıklığı evresi, yeniden yönelim evresi, kararlılık evresi ve sonlandırma evresi olarak adlandırılan altı evre çerçevesinde incelenmektedir.

Türkiye’deki mevcut sisteme bakıldığında bireylerin çıraklık eğitim merkezleri, meslek liseleri, yüksekokullar, üniversiteler, çeşitli beceri kursları, halk eğitim merkezleri gibi yerlerden mesleki eğitim alabildikleri görülmektedir.

Emeklilik öncesi evre, bireylerin emekliliğe yönelik hazırlıklarını ve planlarını içeren evredir. Emeklilik kaygısı ile emeklilik sonrası kariyer ve yeni yaşam planları bu evrede görülmektedir. Bu evre işten ayrılma ve emekli olma ile sona ermektedir.

Bireyler yeniden yönelim evresinde, emeklilik koşullarını tekrar gözden geçirerek, bu koşullara uygun emeklilik rolleri geliştirmeye yönelmektedir. Bu roller sosyal yardım kuruluşlarında ya da sivil toplum örgütlerinde çalışma; yemek yapma, pasta yapımı, el sanatları gibi yeni ilgi alanları edinme ve kurslara katılma; torunlara bakma gibi etkinlikler olabilmektedir.

Bireylerin çalışma yaşamının başından ölene kadar devam eden süreçte iş ve meslekle ilgili gerçekleştirdikleri tüm etkinlikler kariyer olarak adlandırılmaktadır

Bireylerin emekliliğe uyumunu etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörleri ortak özelliklerine göre dört grupta incelemek mümkündür. Buna göre emeklilik dönemine uyumu etkileyen biyolojik faktörler, sosyokültürel faktörler, psikolojik faktörler ve ekonomik faktörler bulunmaktadır.

Yaşlılık döneminde çalışan bireylerin işyerindeki rolleri, statüleri, beklenti ve amaçları, genç ve ortay yaş düzeyindeki bireylerden birçok açıdan farklıdır. Bu farklılık yaşlılık döneminde meydana gelen fiziksel ve bilişsel değişikliklerden kaynaklandığı gibi toplumun yaşlı bireylere yönelik tutumundan da kaynaklanmaktadır.