YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ II

Beş Faktör Kişilik Kuramının kişilik özellikleri, dışa dönüklük, içe dönüklük, yumuşak başlılık, nörotizm, özdenetim ve gelişime açıklık olarak adlandırılmaktadır.

Nörotizm kişilik özelliği, depresif ve hüzünlü olma, gerginlik, kaygılı olma, sıklıkla duygusal iniş çıkışlar yaşama, tedirginlik, huzursuzluk ve sabırsızlık gibi kişilik özelliklerini kapsamaktadır.

Öz denetim özelliğindeki insanlar, yeterlilik, düzen, görevşinaslık, başarı çabası, öz disiplin ve tedbirlilik gibi özelliklere sahiptir. Öz disiplin, dikkat dağıtıcı faktörlere ve sıkılmaya rağmen bir göreve devam edebilme yeteneğini ve özellikle sabırlı olmayı yansıtmaktadır.

A tipi kişilik özelliğindeki kişiler, enerjik, sabırsız, rekabeti
seven, saldırgan ve düşmanca duygulara sahipken, B tipi kişilik özelliğindeki kişiler ise daha rahat, dengeli ve uzlaşmacı tavır içindedirler.

Benlik algısı, kişinin sahip olduğu fiziksel, bilişsel, sosyal, kişilik özelliklerini düşünerek kendine ilişkin olumlu ya da olumsuz algısıdır.

Psikolojik sağlamlık, bireylerin zor yaşam koşullarına uyum sağlamalarını kolaylaştıran bireysel nitelikler ve durumsal faktörler, risk veya sıkıntılı bir duruma maruz kalmayı gerektiren gelişimsel, dinamik bir süreç olarak tanımlanmaktadır.

Savunma mekanizması, bireyin engellenme veya çatışma yoluyla ihtiyaçları doyumsuz kaldığında ortaya çıkan aşırı kaygı durumunda kişiliğinin bütünlüğünü korumaya yönelik yaptığı davranış biçimleridir.

Ketleyici ilişki tarzı, kişiler arası ilişkilerde saygı ve empatiden yoksun, karşılıklı çıkar ve üstünlük kurmaya dayanan bir ilişki tarzıdır.

Objektif öz yeterlilikte, bakıcı bakıcılıkla ilgili rollerini, sorumluluklarını bilir, bu rolleri ustalıkla yerine getirmede başarılıdır.

Bakıcıların kullandıkları dört başa çıkma tepkisi, aktif başa çıkma, olumlu yeniden yapılandırma, kabul etme ve inkar etmedir.

Nörotizm – A Tipi – Kötümser

Kendilik değeri

II – III

Hemen felaketleştirme yaparak durumu daha kötü algılama eğiliminde olabilmekte ve baş etmek için problem odaklı tepkiler vermemektedir.

Yönetme isteği ve baskı vardır.

Ben dili

Sinemaya gitme

Eğitim

I – II – III

Hobileri ve meşguliyetleri olan yaşlılar