YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 2

Cevabınız yanlış ise lütfen “Duygu Odaklı Başa Çıkma” konu başlığını tekrar inceleyiniz.

“Canımı sıkan bir şeyler olduğunda kendimi uykuya veririm.” (Sorundan kaçma yönelimli ve kişiliğe özgü başa çıkma)

Cevabınız yanlış ise lütfen “Strese Verilen Fizyolojik Tepkiler” konu başlığını tekrar inceleyiniz.

Nükte, durumun yeniden yapılandırılması veya bilişsel-duygusal anlamda bir boşalma mekanizması olarak betimlenmiştir.

Zihinsel anlamda sorunla meşgul olmama türünden başa çıkma örüntülerinin, “kaçınmacı yaklaşım” olarak da isimlendirilmiş olduklarını görebilmekteyiz.

Havighurts (1972) yaşlılıkta karşılaşılan sorunları azalan fiziksel güç ve sağlığa uyum sağlama, emeklilikle birlikte azalan gelire uyum sağlama ve eş kaybına uyum sağlama olarak tanımlar.

Erikson'a göre geçmişine yönelik olumlu bir
değerlendirme yaparak benlik bütünlüğü sağlayan
kişi, geçirdiği hayattan doyum sağlamakta ve memnuniyet
duymaktadır

Kasser ve Ryan (1993, 1996), içsel ve dışsal amaç olmak üzere iki tür
amaçtan söz etmişlerdir: Topluma katkı, kişisel gelişim, kişiler arası ilişki ve fiziksel sağlık gibi amaçları içsel yaşam amacı; ünlü olma, çekici olma ve zengin olma gibi amaçları ise dışsal yaşam amacı olarak adlandırmışlardır.

Kendini gerçekleştirme ihtiyacı bireyin tüm kapasitesini en üst
düzeyde geliştirme ihtiyacını kapsamaktadır.

Glasser ve Maslow, sevgi ihtiyacını temel ihtiyaçlardan biri olarak kabul eder ve ihtiyaçların doğuştan geldiğini, dolayısıyla evrensel olduğunu ifade etmeleri bakımından benzerlik gösterirler

İhtiyaçların doyurulmasında veya doyurulmada hissedilen eksikliklerde sosyal çevre, destek olma veya engelleyici olma noktasında önem kazanmaktadır. Temel ihtiyaçlar doyurulursa ve gerek sosyal çevreden gerekse toplumdan yeterli destek sağlanırsa gelişme eğilimi de kendini göstermektedir.

Gelişmekte olan ya da geleneklerine bağlı toplumlarda,
yaşlılar genellikle aile içinde yaşamaktadır. İhtiyaçları aile bireyleri tarafından karşılanmaktadır.
Bu toplumların bir diğer özelliği, üretim
faaliyetlerinin yaşlılar tarafından kontrol edilmesidir.
Örneğin tarım toplumlarında yaşlılar, üretime
katıldıklarından dolayı, söz sahibi olmayı da devam
ettirmektedir. Ancak sanayileşmeyle birlikte, yaşlıların
çalışabilecekleri alanlar daralarak belli bir
yaştan sonra tamamen ortadan kalkmaktadır. Bu
da yaşlıları tüketici durumuna düşürmektedir ve
çalışmayan her bireyin aileye yük olmasından söz
edilebilmektedir.

Eşlerin çalışma yaşamında birlikte
yer almasıyla, eşler işe giderken yaşlılar, kentlerde
çocuk bakıcısı olarak tampon fonksiyonlar üstlenmeye
başlamıştır ve bir statü değişikliği söz konusu
olmuştur. Büyükanneler, çalışan çocuklarının ev
işlerine yardımcı olurken, dedeler torunlarını parka
götürme, gezdirme ve onlara oyun oynatma gibi
görevler yerine getirmektedirler

Toplulukçu kültürleri bireyci kültürlerden
ayıran temel özellik, toplulukçu kültürlerde kişinin
kendisini bağımsız bir birey olarak değil; aile,
kavim, ulus vb. bir grubun parçası olarak görmesidir.

Hem bireycilik hem de
toplulukçuluk özellikleri gösteren çağcıl Türk toplumunda,
yaşlıların ihtiyaçlarının karşılanmasında
ailelerinin önemli bir rol alacağı ve ailelerinden
destek görmeyen yaşlıların oranının oldukça düşük
olacağı söylenebilir. Bu durumun görece olumsuz
bir yanı, ailelerin yaşlılara yönelik hizmetlerle ilgili
kurumsal yardımı aramada ve kabul etmede görece
isteksiz davranmalarıdır

Türkiye’de yaşayan yaşlı erkeklerin yüzde 43,1’i, kadınların ise yüzde 17,8’i genel sağlık durumunu çok iyi ya da iyi olarak ifade etmişlerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Küresel yaşlanma demografik dönüşüm olarak da adlandırılmaktadır. Buna göre ölümlülük ve doğurganlık oranı azalmakta iken
doğumdan sonraki yaşam süresi artmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yaşlılık sorunları başlığı altında şu durumlardan bahsedilmiştir:

Yaşlının evli çocuğu ile birlikte yaşaması durumunda geliniyle ya da damadıyla bazı çatışmaların yaşanması da olasıdır. Özellikle çocukların eğitimi ya da ailenin tutumları konularında tartışmalar ya da gerginlikle yaşanabilir. Bu durumu ancak yetişkinlerin karşılıklı anlayışları ile çözülebilir. Yapılan çalışmalara göre ileri yaştaki kadınlar kızlarıyla daha yakın bir ilişki sürdürmektedir. Erkekler ana-babalarına ekonomik destek sağlarken kadınlar toplumsal ve duygusal destek sağlarlar. Hiç evlenmeyen bireylerin akraba ilişkileri daha zayıfken, evlenip ayrılan bireyler kendi ailelerinden daha çok yardım görmektedir (Onur, 1995). Üst sosyo-ekonomik düzeye sahip yaşlı bireyler aile ve arkadaşlarıyla daha çok iletişim içindedir ve daha çok sosyal etkinliklere katılırlar. Orta sosyo-ekonomik düzeye sahip bireyler ise çocuklarından daha fazla yardım almaktadır (İlgar, 2008).

"Üst sosyo-ekonomik düzeye sahip bireyler ise çocuklarına daha fazla yardım etmektedir." bilgisinden bahsedilmemiştir. 

Doğru cevap E seçeneğidir.

Türkçe çevirilerde “yaş ayrımcılığı” olarak da kullanılan Ageism terimi ilk olarak 1969 yılında R. Butler tarafından kullanılmış olup, yaşlı bireylere karşı sergilenen sistematik kalıp yargıları ve ayrımcılığı ifade etmektedir. Kültürümüzdeki moruk, dinazor ve bunak benzeri sözler ve yaşlılara yönelik kullanılan “Yaşı yetmiş işi bitmiş, artık köşende oturma zamanı (Komşu, 2014) gibi sözler de kalıp yargılara ve ayrımcılığa örnek verilebilir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Beklediğimiz yönde durumlarla karşılaşmadığımızda veya beklemediğimiz sonuçlarla karşılaştığımızda yoğun veya hafif şiddette, kısa veya uzun süreli olarak zorlanma yaşarız. Gündelik yaşamda, yaşanan zorlanma-güçlüğün stres kavramı ile eş anlamlı olarak kullanıldığı görülmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.