YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 12

Kişiliğe özgü başa çıkma kavramıyla, içinde bulunulan koşullardan ve karşılaşılan stres yaratıcı durumun özelliklerinden büyük ölçüde bağımsız olarak, insanların zaman içinde görece tutarlı ve kararlı, diğer bir deyişle kolayca değişmeyen başa çıkma stilleri anlatılmaktadır.

“Canımı sıkan bir şeyler olduğunda kendimi uykuya veririm.” (Sorundan kaçma yönelimli ve kişiliğe özgü başa çıkma)

Doğru cevap D seçeneğidir.

Bir bakış açısına göre stres, bazı duygusal davranışsal sonuçların ortaya çıkmasına neden olan veya aracılık eden bir etken, bir uyarıcı olarak görülmekte iken bir başka bakış açısına göre, bir durum içinde olan bireyin tepkisi olarak ele alınmaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Stresli durumlarla ilgilenirken erkeklerin alkol, ilaç kullanımı gibi haz almaya yönelik yani sorunla uğraşmaktan kaçmayı içeren yaklaşımları; kadınların ise daha çok sosyal destek aramayı içeren başa çıkma yollarını kullandıkları görülmüştür. Belli özelliklere sahip gruplar; örneğin, kanser teşhisi konmuş kız ve erkek ergenler karşılaştırıldıklarında, başa çıkma stratejileri açısından aralarında fark bulunmuş. Kızların, erkeklerden daha çok ve daha etkili bir biçimde başa çıkma stratejilerini kullandıkları belirtilmiştir.

Üniversite öğrencileriyle yapılan araştırmaların bazılarında stresle başa çıkma açısından cinsiyetler arası fark bulunurken, bazılarında da fark olmadığı belirtilmektedir. Ülkemizde de kız üniversite öğrencilerinin, erkeklerden farklı biçimde problem odaklı başa çıkma yollarını kullandıkları bulunmuştur.

Başa çıkmanın farklı türlerinin hangi durumlarda kullanıldığı, kullanılması durumunda elde edilen sonuçların neler olduğu, belli başa çıkma türlerine yönelmenin ne tür kişilik özellikleriyle bağlantılı olduğu sıklıkla incelenen konulardır. Örneğin; birçok araştırmadan elde edilen bulgulara göre aktif, problem odaklı stratejileri kullanan kişiler daha uyumlu bulunmuştur.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Geriatri yaşlılık tıp bilimi anlamına gelir ve yaşlılığı geciktirmek için alınması gereken önlemleri, kullanılması gereken yöntemleri inceler. Genel olarak geriatri yaşlıların sağlık sorunlarını açıklamaya ve tedavi etmeye yönelik etkinlikleri içermektedir.

Yaşam boyu gelişimi temel alan Erikson insan gelişiminde sekiz evreden bahsetmektedir. Bu dönemlerin son üç evresi genç yetişkinlik, yetişkinlik ve ileri yetişkinlik dönemlerini kapsar. Bu dönemlerin isimleri yakınlığa karşı yalnızlık, üretkenliğe karşı durgunluk ve benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk olarak adlandırılmıştır.

Türkiye’de 1970’lerden itibaren 65 yaş ve üzerindeki nüfusun toplam nüfus içindeki payı artmıştır. Yaşlı nüfusun alt sınıflamalarına göre baktığımızda genç yaşlı olarak tanımlanan 65-74 yaş grubundaki nüfus 1940’ta yüzde 2,4 iken 2010 yılına gelindiğinde ise neredeyse iki katına çıkmıştır (yüzde 4,4).

Üst sosyo-ekonomik düzeye sahip yaşlı bireyler aile ve arkadaşlarıyla daha çok iletişim içindedir ve daha çok sosyal etkinliklere katılırlar. Orta sosyo-ekonomik düzeye sahip bireyler ise çocuklarından daha fazla yardım almaktadır.

Yaşlılık Dönemine İlişkin Yanlış İnançlar ve Doğruları

Yanlış İnançlar

Doğrusu

Türkiye’de evde bakımla ilgili ilk proje 1993 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’nce Ankara, Adana, İzmir ve İstanbul illerinde uygulanmış; ancak pilot uygulamalardan etkili sonuç alınamadığı için sürdürülememiştir.

Geriatri

politik

75-84    yaş

Psiko-sosyal

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yaşlı bakımı konusunda hizmet vermektedir.

SHÇEK

karma model

tükenmişlik

okullar

Stres hakkındaki bilgilerimiz; kaçınılmaz olduğu, olumsuz olaylarla bağlantılı olabildiği gibi, olumlu olaylarla birlikte de gelişebildiği ve öznel olduğu yani aynı durumla aynı koşullarda karşılaşan bireyler ikiz bile olsa, her bireyin kendine özgü biçimde, düzeyde ve yoğunlukta yaşadığıdır. Stresi yaşayan kişinin yaşlı bir birey olması durumunda da kurallar büyük ölçüde değişmemektedir. Bilimsel çalışmalar, yaşlılık dönemine gelmiş bireylerin yaygın biçimde yaşadıkları stres kaynakları olduğunu ve bu kaynakların yaşlılar üzerinde çeşitli etkileri olduğunu yansıtmaktadır.