YAŞLI VE HASTA BAKIM HİZMETLERİ

Yaşlanma ile birlikte kalp ağırlığında bir miktar artış meydana gelir. Bunun sebebide kalp kası hücrelerinin boyutlarının büyümesi nedeniyle sol ventrikülün (sol karıncık) duvarının kalınlaşması ve ventriküller arası (karıncıklar arası) bölmenin hafif büyümesidir.

Yaşlanma ile birlikte akciğer elastikiyeti de azalmakta ve soluk alırken elastikiyet azaldığı için daha çok çaba sarf etmek gerekmektedir. Bu değişiklikleri sigara içimi daha çok da arttırmaktadır. Soluk alıp verme sayısı azalır, diyafram gibi solunum kasları zayıflar. İskelet sistemindeki kamburluk gibi değişiklikler de solunum kapasitesini etkiler. Sigara içmeyen yaşlı bireylerde solunum kapasitesi günlük yaşam aktivitelerini karşılayacak düzeydedir. Ancak çok şiddetli egsersiz, sigara içimi, enfeksiyon gibi durumlarda solunum kapasitesi iyi çalışamayacağı için nefes darlığı problemi karşımıza çıkabilir. Doğru cevap E'dir.

Yaşlanma ile birlikte sindirim sisteminin hareket kapasitesi, salgı içeriği ve emilim düzeyi azalmaktadır. Yaşlılarda dişlerde de hem içerik hem de görüntü açısından değişiklikler yaşanır. Dişin mine tabakasında aşınmalar gözlenir bu çok basit aşınmalardan dişin tamamen kaybına kadar ilerleyebilir. İdrar retansiyonu boşaltım sistemi ile, kemik dokusu miktarında azalma kas iskelet sistemi ile, merkezi sinir sistemindeki hücrelerde azalma sinir sistemi ile damar sertliği ise kardiyovasküler sistemle ilgilidir. Doğru cevap A'dır.

Hipertansiyon: kalbin kanı pompalarken damar duvarında oluşturduğu basınçtır, ve mm-Hg (milimetre-civa ) cinsinden ölçülür. Bu basıncın normal beklenen, istenenden yüksek değerlerde olmasına hipertansiyon adı verilir. Osteoartrite kireçlenme, nöron sinir hücresidir. Doğru cevap B'dir.

Bir insan yaşamının beş temel dönemi vardır. Bunlar; Bebeklik, Çocukluk, Gençlik, Yetişkinlik ve Yaşlılıktır.

Yaşamdan geri çekilme teorisi: İlk teorilerden birisidir. Burada tıpkı emeklilik olayında olduğu gibi kişinin yaşamdan ayrılması kavramı ön plandadır. Ve bu süreç son derece doğal ve kaçınılmazdır. Bu teoriye göre yaşlılar üstlerine düşen görevlerden yaşlandıkları gerekçesiyle el çekerken onların yerini daha genç elemanlar doldurur. Aslında çalışma hayatında yorulan yaşlı bu teoriye göre artık emeklilikle birlikte dinlenmeye başlamalıdır. Çok kabul gören bir teori değildir.  Aktivite teorisi: Bu teori, geri çekilme teorisinin tam zıttı olarak kişiler ne kadar aktif bir şekilde hayatın içinde olurlarsa o ölçüde mutlu olurlar tezini savunmaktadır. Devamlılık teorisi: buna göre yaşlı bireyler kaybettikleri sosyal rollerin yerine geçebilecek başka roller kazanmaktadırlar. Hatta bu rolleri genç yaşlarda olgulaştırmaktadırlar ve yaşlılığa ne kadar uyarlayabilirlerse o kadar mutlu olmaktadırlar. Eksiklik teorisi: bu teori yaşlılıkta gerçekleşen bilinç ve akıl fonksiyonlarıyla ilgili biyolojik değişiklikleri temel alarak kişilerde zihinsel yeteneğin azalmasının nedenini yaşlılık olarak göstermektedir. Etiket teorisi: stigma (işaretleme) esasına dayanan bir teoridir. Sosyolojide davranış sapmaları gösteren grupların (Örneğin engelliler gibi) farklılığını belirtmek için kullanılan bir terminolojidir. Bedensel engeli olan ya da kronik hastalığı nedeniyle bağımlı hale gelen yaşlıya etiket yapıştırılmakta ve ve o hem yaşlı, hem de engelli denerek sosyal hayattan ve bir çok rolden soyutlanmaya çalışılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal yalnızlık ise kişinin toplum içerisinde bir yeri olmadığını düşünmesi, etkinliklerde aktif rol almaması, kendi yaşıtları ile etkin bir iletişim kuramaması gibi algılanmaktadır. Daha genç ve orta yaşlı grup olarak tariflediğimiz grupta sosyal yalnızlık problemi pek yaşanmazken , ileri yaş yaşlılarda helede bağımlılık düzeyi sağlık problemlerinin varlığı nedeniyle arttmışsa bunlarda sosyal yalnızlık olgusuna daha sık rastlanır. İleri yaş grupta yaşıtlarının kaybı daha sık olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaybolan kişilerin yerine konacak kişilerde ister sitemez daha genç yaş grubunda olacağı için onlarla ortak bir nokta bulmak için çok çaba harcamak gerekmektedir. Bu da sosyal yalnızlık problemini daha da dikkat çekici hale getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde kadın populasyonda çalışan düzenli işi olan kişi sayısı oldukça azdır. Ülkemiz genelinde yaşlıların yaklaşık dörtte birinin emeklilik güvencesi yoktur ve bunlar içinde ağırlıklı olarak kadınlar daha fazladır. Kadın yaşlılarda yalnızlık ve yoksulluk daha sık görülmektedir. Bunun nedenleri;

Kadınların erkek populasyonuna göre daha fazla ve ciddi sağlık problemi yaşaması, sosyal güvence sıkıntısı, dul maaşının düşüklüğü ve beklenen yaşam ümidinin kadın bireylerde daha fazla olması nedeniyle kronik hastalıkların kadınlarda daha sık olmasıdır. Kadınların iletişim kurmada daha fazla zorlanması bu sebepler arasında yer almaz.

Sosyal bakım: ihtiyacı olan bireylerin temel gereksinimlerini (yeme, barınma korunma gibi) karşılayacak şekilde yerine göre psikolojik yardımda bile bulunmayı içine alan hizmettir. Yaşlı bakımı buna çok güzel bir örnektir. Sosyal tedavi ya da sağaltım: kişi ya da ailelerin davranışsal problemlerinin belirlenmesi ve çözümü için gerekş tekniklerde yaralanılması esasına dayanır. Bu işlem içersinde eğitim, danışmanlık ve yerine göre terapi seansları bile mevcuttur. Sosyal rehabilitasyon: topluma katılımı hedefleyen bir çalışmadır. Ana hedefi yaşam kalitesini arttırmaktır. Sosyal sağlık kişinin kendini sosyal hayatta iyi hissetmesi demektir. Doğru cevap B'dir.

Evde bakım hizmetleri içerisinde; evde yardım, evde takip hizmeti, evde tıbbi bakım, süreli bakım, eve yemek servisi, evde bakım onarım tamirat işleri, telefonla yardım servisi yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Normal bireylerde kemik yıkımı ve yapımı bir döngü şeklinde denge içerisinde devam etmektedir. İlerleyen yaşla birlikte kemik yıkımı daha da artmaktadır yapımda bu yıkımı karşılayamadığı için kemiklerin içleri delikli bir hal almakta ve boşalmaktadır. İşte yaşlanmaya bağlı bu kemik kayıplarına senil osteoporoz (kemik erimesi) adı verilir ve her iki cinste de gözlenmektedir.

Yaşlılar da beyin ağırlığı 50’li yaşlardan itibaren azalır. Bu azalma her 10 yılda %2-3 civarındadır. Merkezi sinir sitemi hücrelerinde sayıca kayıp gözlenmektedir. Nöron (sinir hücresi) kaybı en çok serebral (beyin) korteksde gözlemlenir.

Yaşın ilerlemesiyle birlikte önce yakın daha sonra da uzak gözlük ihtiyacı hissedilir. Yakın gözlük ihtiyacının ortaya çıktığı yaş yaklaşık olarak 40 yaş civarındadır. Her yıl biraz daha bu ihtiyaç artabilir.

Evde bakım; özürlü, yaşlı, süreğen hastalığı olan veya nekahat dönemindeki bireyleri bulundukları ortamda destekleyerek, birey ve aileye sunulan psiko-sosyal, fizyolojik ve tıbbi destek hizmetleri ile sosyal hizmetleri içeren bir bakım modelidir. Evde bakım hizmetleri içerisinde, evde yardım, evde takip hizmetleri, evde tıbbi bakım, süreli bakım, eve yemek servisi, evde bakım onarım tamirat işleri, telefonda yardım servisi yer almaktadır.