YAŞLI VE HASTA BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 5

Yaşlanma ile birlikte kalp ağırlığında bir miktar artış meydana gelir. Bunun sebebide kalp kası hücrelerinin boyutlarının büyümesi nedeniyle sol ventrikülün (sol karıncık) duvarının kalınlaşması ve ventriküller arası (karıncıklar arası) bölmenin hafif büyümesidir.

Yaşlanma ile birlikte akciğer elastikiyeti de azalmakta ve soluk alırken elastikiyet azaldığı için daha çok çaba sarf etmek gerekmektedir. Bu değişiklikleri sigara içimi daha çok da arttırmaktadır. Soluk alıp verme sayısı azalır, diyafram gibi solunum kasları zayıflar. İskelet sistemindeki kamburluk gibi değişiklikler de solunum kapasitesini etkiler. Sigara içmeyen yaşlı bireylerde solunum kapasitesi günlük yaşam aktivitelerini karşılayacak düzeydedir. Ancak çok şiddetli egsersiz, sigara içimi, enfeksiyon gibi durumlarda solunum kapasitesi iyi çalışamayacağı için nefes darlığı problemi karşımıza çıkabilir. Doğru cevap E'dir.

Yaşlanma ile birlikte sindirim sisteminin hareket kapasitesi, salgı içeriği ve emilim düzeyi azalmaktadır. Yaşlılarda dişlerde de hem içerik hem de görüntü açısından değişiklikler yaşanır. Dişin mine tabakasında aşınmalar gözlenir bu çok basit aşınmalardan dişin tamamen kaybına kadar ilerleyebilir. İdrar retansiyonu boşaltım sistemi ile, kemik dokusu miktarında azalma kas iskelet sistemi ile, merkezi sinir sistemindeki hücrelerde azalma sinir sistemi ile damar sertliği ise kardiyovasküler sistemle ilgilidir. Doğru cevap A'dır.

Hipertansiyon: kalbin kanı pompalarken damar duvarında oluşturduğu basınçtır, ve mm-Hg (milimetre-civa ) cinsinden ölçülür. Bu basıncın normal beklenen, istenenden yüksek değerlerde olmasına hipertansiyon adı verilir. Osteoartrite kireçlenme, nöron sinir hücresidir. Doğru cevap B'dir.

Bir insan yaşamının beş temel dönemi vardır. Bunlar; Bebeklik, Çocukluk, Gençlik, Yetişkinlik ve Yaşlılıktır.

Yaşamdan geri çekilme teorisi: İlk teorilerden birisidir. Burada tıpkı emeklilik olayında olduğu gibi kişinin yaşamdan ayrılması kavramı ön plandadır. Ve bu süreç son derece doğal ve kaçınılmazdır. Bu teoriye göre yaşlılar üstlerine düşen görevlerden yaşlandıkları gerekçesiyle el çekerken onların yerini daha genç elemanlar doldurur. Aslında çalışma hayatında yorulan yaşlı bu teoriye göre artık emeklilikle birlikte dinlenmeye başlamalıdır. Çok kabul gören bir teori değildir.  Aktivite teorisi: Bu teori, geri çekilme teorisinin tam zıttı olarak kişiler ne kadar aktif bir şekilde hayatın içinde olurlarsa o ölçüde mutlu olurlar tezini savunmaktadır. Devamlılık teorisi: buna göre yaşlı bireyler kaybettikleri sosyal rollerin yerine geçebilecek başka roller kazanmaktadırlar. Hatta bu rolleri genç yaşlarda olgulaştırmaktadırlar ve yaşlılığa ne kadar uyarlayabilirlerse o kadar mutlu olmaktadırlar. Eksiklik teorisi: bu teori yaşlılıkta gerçekleşen bilinç ve akıl fonksiyonlarıyla ilgili biyolojik değişiklikleri temel alarak kişilerde zihinsel yeteneğin azalmasının nedenini yaşlılık olarak göstermektedir. Etiket teorisi: stigma (işaretleme) esasına dayanan bir teoridir. Sosyolojide davranış sapmaları gösteren grupların (Örneğin engelliler gibi) farklılığını belirtmek için kullanılan bir terminolojidir. Bedensel engeli olan ya da kronik hastalığı nedeniyle bağımlı hale gelen yaşlıya etiket yapıştırılmakta ve ve o hem yaşlı, hem de engelli denerek sosyal hayattan ve bir çok rolden soyutlanmaya çalışılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal yalnızlık ise kişinin toplum içerisinde bir yeri olmadığını düşünmesi, etkinliklerde aktif rol almaması, kendi yaşıtları ile etkin bir iletişim kuramaması gibi algılanmaktadır. Daha genç ve orta yaşlı grup olarak tariflediğimiz grupta sosyal yalnızlık problemi pek yaşanmazken , ileri yaş yaşlılarda helede bağımlılık düzeyi sağlık problemlerinin varlığı nedeniyle arttmışsa bunlarda sosyal yalnızlık olgusuna daha sık rastlanır. İleri yaş grupta yaşıtlarının kaybı daha sık olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaybolan kişilerin yerine konacak kişilerde ister sitemez daha genç yaş grubunda olacağı için onlarla ortak bir nokta bulmak için çok çaba harcamak gerekmektedir. Bu da sosyal yalnızlık problemini daha da dikkat çekici hale getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde kadın populasyonda çalışan düzenli işi olan kişi sayısı oldukça azdır. Ülkemiz genelinde yaşlıların yaklaşık dörtte birinin emeklilik güvencesi yoktur ve bunlar içinde ağırlıklı olarak kadınlar daha fazladır. Kadın yaşlılarda yalnızlık ve yoksulluk daha sık görülmektedir. Bunun nedenleri;

Kadınların erkek populasyonuna göre daha fazla ve ciddi sağlık problemi yaşaması, sosyal güvence sıkıntısı, dul maaşının düşüklüğü ve beklenen yaşam ümidinin kadın bireylerde daha fazla olması nedeniyle kronik hastalıkların kadınlarda daha sık olmasıdır. Kadınların iletişim kurmada daha fazla zorlanması bu sebepler arasında yer almaz.

Sosyal bakım: ihtiyacı olan bireylerin temel gereksinimlerini (yeme, barınma korunma gibi) karşılayacak şekilde yerine göre psikolojik yardımda bile bulunmayı içine alan hizmettir. Yaşlı bakımı buna çok güzel bir örnektir. Sosyal tedavi ya da sağaltım: kişi ya da ailelerin davranışsal problemlerinin belirlenmesi ve çözümü için gerekş tekniklerde yaralanılması esasına dayanır. Bu işlem içersinde eğitim, danışmanlık ve yerine göre terapi seansları bile mevcuttur. Sosyal rehabilitasyon: topluma katılımı hedefleyen bir çalışmadır. Ana hedefi yaşam kalitesini arttırmaktır. Sosyal sağlık kişinin kendini sosyal hayatta iyi hissetmesi demektir. Doğru cevap B'dir.

Evde bakım hizmetleri içerisinde; evde yardım, evde takip hizmeti, evde tıbbi bakım, süreli bakım, eve yemek servisi, evde bakım onarım tamirat işleri, telefonla yardım servisi yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yaşlılıkta verilen bakımda da temel amaç yaşlı bireylerin bütün gereksinimlerini karşılamak değil kendine bakabilmesinin sağlanmasıdır. Bu kapsamda sigara ve alkol kullananlar öncelikle bakıma gereksinimi olan yaşlılar arasında sayılamaz.

Yaşlılar için güvenli bir çevre oluşturmak için tuvalet ve banyo evin dışında ise içeri taşınmalı, merdivenlerde eşya bulunmamalı, kablosuz telefon kullanılmalıdır ve elektrik düğmeleri oda girişinde bulunmalıdır.

Aşırı susama ve açıkma, Çok sık idrara çıkma, Kilo kaybı, Performansta azalma, Kaşıntı ile birlikte kuru deri, Bulanık görme, iyileşmeyen yaralar diyabet belirtileri arasında sayılabilir.

Kan basıncının düşük olması kalp damar hastalıklarında önemli risk faktörlerinden bir değildir.

Yaşlılarda sık görülen hipertansiyonun kesin tedavi programına geçmeden önce, bir hafta süre ile günde 2-3 kez tansiyon izlemi yapılmalıdır. Hipertansiyon için risk olabilecek alışkanlıkların olup olmadığı belirlenmelidir.

Pulmoner akut damar tıkanıklığı gelişen hastada pratik olarak bakılan"5 P" den biri değildir.

Hipotansiyonda sıcak banyo yapılmaması gerekmektedir. Bu nedenle A seçeneği hatalıdır. Yemekten en az 1 saat sonra zorlu hareketler yapılabilir. Yataktan kalkmak en az 3 aşamalı olarak gerçekleşmelidir. Gece uyurken elastik çorap giyilmesi bir diğer öneridir. Salıncaklı koltuk kullanımı dolaşımı arttırdığı için önerilmektedir.

Demans yaşlılıkta görülen sinir sistemi hastalıkları ve ruhsal sorunlardan biridir.

Bu bulgulara sahip olan hastalık Parkinson hastalığıdır.

Bakıma gereksinimi olan yaşlılar arasında, kısa bir zaman önce yakınını kaybetmiş olanlar bulunmaktadır. Diğer şıklarda ise, bakıma ihtiyacı olmayan yaşlı durumları belirtilmiştir.