YAŞLI VE HASTA BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 12

İlgili ünitenin bahsi geçen konu başlıkları altında geçen örnekler sıralandırılmıştır (Sayfa no: 68-69-70) Cevap sırasıyla istendiği için C şıkkı doğru cevaptır.

65 yaş üzeri grubun %78'i normal aktivitelerini devam ettirebilecek durumdadır. Ancak kronik hastalığı olan yaşlıların %43'ünde aktivite sınırlılığı vardır, bu sınırlılık gençlerde %10'dur. Yaşlılıkta kas atrofileri nedeniyle güç kaybı, esnekliğin azalması ve hastalıklar nedeniyle hareketler giderek kısıtlanır.

İnsülin hormonunun yetersizliği sonucu kan glikoz düzeyinin yükselmesiyle karakterize bir rahatsızlıktır. Araştırmalar diyabet sıklığının %4-5 dolayında olduğunu göstermektedir ve Türkiye’ de 2,5 milyon kişide diyabet olduğu düşünülmektedir. İnsülin kan şekeri düzeyini kontrol eder ve yemekten sonra yükselen kan şekerini hücrelere taşıyarak tekrar normale indirir. Hücrelerde şeker enerji için kullanılır. Diyabette sorun enerji kaynağı olan glikozun hücreler içinde alınamamasıdır

Yaşlılarda İdrar Kaçırma Tipleri; • İdrar torbası kas aktivitesinde aşırılık (Sıkışma tipi): En sık karşılaşılan tiptir. Aniden ortaya çıkan aşırı idrar torbası kasılmaları sonucu kişi idrarını tutamaz ve idrarını kaçırır. İdrar kaçırma sonucu, bu hastalarda her an idrar kaçırabilme şüphesi oluşmakta ve sonucunda psikolojik problemler ile karşı karşıya kalınabilmektedir. • Stres nedenli idrar kaçırma: yaşlılarda ikinci sık karşılaşılan idrar kaçırma tipidir. Hastalar karın içi basıncının arttığı durumlarda (öksürme, gülme, ağır kaldırma…vb) idrar kaçırır. • Üretra tıkanıklığı ve İdrar torbası kas aktivitesinde zayıflık (Taşma tipi): idrar torbası idrarla doludur ve idrarı boşaltma görevini yerine getiremez. Hastalar sık aralıklarla idrar çıkma ihtiyacı hissederler. Erkeklerde görülen en sık sebep, prostat büyümesidir. İdrar yapmada zorlanma ve idrar sonrası damla damla idrar gelmesi düşündürebilir. • Fonksiyonel idrar kaçırma: Hareket kabiliyeti zayıf olan hastalarda görülür. Hastalar idrar yapma ihtiyaçlarını fark edememekte veya ettikleri halde tuvalete yetişememektedirler. • Karışık tip: idrar kaçırma birden çok nedenle ortaya çıkmaktadır. • Geçici idrar kaçırma durumları: şuur değişiklikleri, idrar yolu enfeksiyonları, psikiyatrik hastalıklar, hareketsizlik, kabızlık ve ilaçlar nedenlidir.

boş vakitlerde bulmaca çözmek, okumak, çevrede olup bitenlerle ilgilenmek, toplumun bir parçası oldugunu hissetmek ve hissettirmek, yasa bağlı bu olumsuz etkilere karsı zihinsel fonksiyonların korunmasında etkili olabilecek önlemler arasında yer alırken, aşılanma ile yasla birlikte enfeksiyonlara yakalanma riskine karşı koruma sağlanır.

Yaşlıların güvenliği açısından 100-200 voltluk ampuller ve gece lambaları, zemin yerine duvara monte ettirilen uzatma kabloları, kolayca açıp kapatılabilen tahterevalli biçimindeki elektrik düğmeleri ve yerden yüksek olmayan küvetler tercih edilmelidir.

Her gün banyo yapmak kurulugu artırabileceginden haftada bir yada iki kez banyo yeterli olacaktır. Yumusak ve ph degeri nötr olan zeytinyaglı sabunlar ile yıkanılmalıdır, saçlarda ise içinde alkol içermeyen sabun ve sampuanlar tercih edilmelidir. Banyo yapmadan önce suyun sıcaklıgı ayarlanmalı, duşseklinde ılık banyolar tercih edilmelidir. Banyodan sonra kurulanırken deriyi sürtmeden yumuşak havlu ile kurulanılmalıdır.

Yaslı bireyler az ve sık aralarla beslenmeli, lif, vitamin ve mineraller içeren ve kabızlıgı önleyen besinler yeterince tüketmelidir. Yag, günlük kalori miktarının en fazla %25'ini olusturmalı ve besinler 6 ögüne bölünerek tüketilmelidir. Besinlerin kolay sindirilebilmesi için iyice çiğnenmelidir.

Tip I diyabet, genellikle çocuklarda ve gençlerde ortaya çıkar, pankreas insülin üretemez, hasta ömür boyu insülin igneleri kullanmak zorundadır ve nedenleri arasında kalıtımın yanı sıra çocukluktaki virüs enfeksiyonu ve otoimmün pankreans hasarı da yer almaktadır. Tip II diyabet ise şişman kimselerde ve yetişkinlerde sık görülür

Erken menapoza girenler (45 yaş öncesi), düsük testosteron düzeyine sahip erkekler, vücut agırlıgı idealin altında olanlar, D vitaminini yetersiz olanlar, yeme davranış bozuklugu olanlar osteoporoz tehditi altındadır.

Bilişsel yetilerde kayıp olması yaşlanmanın normal ve doğal bir sonucu değildir. Bu nedenle doğru yanıt B şıkkıdır.

Organların farklı hızda yaşlanması ifadesi farklı dönemlerde faklı sorunların gözlemleneceği anlamına geldiği için Doğru cevap A seçeneğidir.

Kalp ağırlığındaki artış kalp kası hücrelerinin boyutlarının büyümesi ile ile ilgilidir. Sporla uğraşanlarda da görülen bir durumdur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yaşın artmasıyla birlikte tat alma duyusunda azalma meydana gelmekte ve tatlı, tuzlu, ekşi ve acı tatlara karşı duyarlık azalmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Glokom göz içi basıncının yüksekliğidir ve yaşın ilerlemesiyle birlikte artmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bireylerin zihinsel yeteneklerinin azalmasının nedenini yaşlılık olarak gösteren teoridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yalnızlık ve yoksulluğun bedenleri arasında kırsal kesimde yaşıyor olma verilmemiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kuaför hizmeti evde bakım hizmetleri içersinde verilmemiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Komşularla iyi ilişki kuramama sosyal yönden, gelir kaybı yaşama ekonomik yönden, depresyona girme psikolojik yönden yaşlanmaya işaret eder. Kas oranında artma biyolojik bir durum olsa da yaşlanma ile ilgisi yoktur. İdrar tutamama ise biyolojik açıdan yaşlanmaya örnektir.

Kitabın 6. sayfasında açıkça ifade edildiği üzere; toplumda yaşlılık dönemi ile ilgili bazı önyargılar, yanlış bilinen inanışlar şöyle sıralanabilir:

Yaşlılara sunulan hizmetler gençlere ayrılan kaynakları azaltmaktadır.

Yaşlıların temel gereksinimleri hastaneler ve hemşirelerdir.

Yaşlılar yeni şeyleri öğrenemez.

Yaşlıların gereksinimleri birbirine benzemektedir.

Üretkenlik ve yaratıcılık genç bireylere özgüdür.

B şıkkında verilen ifade olan "Hastane yatağı ve hemşire yaşlıların temel gereksinimi değildir." ifadesi; yanlış değil; doğru bir inanıştır. 

Yaşlılar yataklı tedavi amacıyla hastane yataklarını sık kullanır ve hemşirelik hizmetlerinden yoğun yararlanırlar. Ancak, koruyucu hizmetler öncelenerek, sağlık ve sosyal hizmetler birlikte sunularak, düzenli olarak izlenerek, gerekiyorsa evinde bakım hizmetleri sunularak yaşlının toplum içinde, kendi evinde daha uzun süre bağımsız yaşamını sürdürmesi sağlanabilir. Dolayısıyla hastane yatağı ve hemşire temel gereksinim değildir.

Dolayısıyla yanlış olmayan (doğru) inanış B seçeneğindeki inanıştır.