YAŞLI BAKIMI İLKE VE UYGULAMALARI

Kafa derisinden sebum adı verilen yağlı maddeler salgılanmaktadır.

Organ veya dokuların hacim veya ağırlıklarının azalması/küçülmesi durumuna atrofi denir.

Protez kullanmayan ve diş kaybı fazla olan yaşlılarda yüzde ve dudaklarda içe doğru çöküntü, ağızda büzülme ve dudak köşelerinden başlayarak oluşan kırışıklıklar meydana gelir.

Yaşlı bireyler ağız hijyeni alışkanlıkları açısından diş hekimi tarafından altı ayda bir değerlendirilmeli ve motive edilmelidir.

Ağız ve dişlerin temizliği için yaşlıların günde en az üç kez dişlerinin fırçalaması sağlanmalıdır.

Bilinci yerinde olmayan, hareketsiz ve yatağa bağımlı yaşlılarda yatak içinde ayağın basınca maruz kalan noktalarında basınç yaraları açılabilir. Ayaktaki basınç yaraları genellikle topuk bölgesinde ve ayağın dış yan kısmındadır.

Yaşlılarda görülen deride kaşıntı nedenlerinin başında kuruluk gelir. Yaşla birlikte yağ ve ter bezlerinin fonksiyonlarındaki azalma derinin nemlenmesinin azalmasına dolayısıyla kuruluğa neden olur. Güneş ışınlarına bağlı hasar derinin bütünlüğünün bozulmasına ve su içeriğinin azalmasına neden olarak kuruluğa yol açar. Kuruluk bacaklarda daha fazla olmak üzere ellerin üzerinde, kollarda ve gövdede görülür. Kaşıntı ile birlikte, bu bölgelerde cilt kuru, kepekli ve çatlak görünümdedir.

Kaşıntı, düşük ısı ve düşük nem oranı nedeni ile kış aylarında daha fazladır. Çok sıcak su ve tahrişi arttırıcı sabunlarla sık sık banyo yapılması kaşıntıyı arttırır. Hafif kaşıntılarda, sıcak banyo ve tahriş edici sabunlardan kaçınmak, ortamın neminin arttırılması, ılık su kompresleri gibi önlemlerle kaşıntı giderilmeye çalışılır. Daha sonraki aşamada nemlendiriciler ve dermatologların önereceği ilaçların kullanılması gerekir.  Nemlendirici kullanımı kaşıntıyı azaltan bir faktördür.

El tırnakları oval kesilebilir. Ayak tırnaklarının oval kesilmesi tırnak batmalarına neden olabilir (Resim 4.5). Kullanılan tırnak makasının bireye özel olması gerekir.

Bu durumda III. seçenekteki ayak tırnağıyla ilgili bilgi yanlıştır.

"İşlemi kaydediniz. İşlemin saati ve işlem sırasında oluşan ya da gözlemlediğiniz
problem ya da ek bilgi varsa kaydediniz (Ay, 2015; Babadağ, Aştı, 2008)." bilgisi tam yatak banyosunda yapılması gereken son uygulamadır.

Öz bakım; bir başkasının yardımı olmadan, beslenme, boşaltım, giyim ve temizlik ile ilişkili ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğidir. Doğru cevap B'dir.

Epidermis: Derinin en üst tabakasıdır. Doğru cevap C'dir.

Derinin görevleri:

- Duyu: Sıcak ve soğuğu algılar ve fazla sıcak ya da fazla soğuk ile ilgili oluşabilecek
travmalardan vücudu korur.
- Termoregülasyon (vücut sıcaklığının düzenlenmesi): Terleme, damarların genişlemesi
ve daralması mekanizmaları ile vücut sıcaklığının düzenlenmesinde rol alır.
- Salgılama: Terleme yolu ile sıvı ve toksik maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.
- Vitamin D’nin sentezlenmesini sağlar.

Doğru cevap A'dır.

Sıcak su kullanımı için kolay ayarlanabilir musluk ile termostatlı ısı sistemi kullanılmalı (suyun sıcaklığı 46 °C’yi geçmemelidir), böylece suyun sıcaklığı yanmaları önleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yaşlı üşütülmemelidir. Bunun için odanın sıcaklığı 22-25°C aralığında olmalıdır. Ayrıca odanın kapısı ve pencereleri kapalı olmalıdır. Yaşlının üzerindeki çarşafın üzerine battaniye de örtülebilir. Doğru cevap C'dir.

Sağlıklı bir insanda ortalama günde 100 saç teli dökülmesi normal olarak kabul edilir. Doğru cevap B'dir.

Yıkama için kullanılan suyun sıcaklığı 43-44 °C olmalıdır. Yüksek sıcaklık saç ve kafa derisinde kuruluğa ve yanmaya neden olabilir. Doğru cevap D'dir.

Atrofi; organ veya dokuların hacim veya ağırlıklarının azalması/küçülmesi durumudur. Doğru cevap E'dir.

Saç her ay yaklaşık 1-1,5 cm kadar uzar. Doğru cevap A'dır.

Kafa derisinden sebum adı verilen yağlı maddeler salgılanmaktadır. Doğru cevap A'dır.