YAŞLI BAKIMI İLKE VE UYGULAMALARI

Bası yarasının diğer adı da dekübit ülseri ya da yatak yarası olarak geçer.

Bası yarasının oluşum aşamaları; hiperemi, iskemi,nekroz ve yara olarak sıralanır.

Bası yaralarının en çok görüldüğü yerler %95 göbek seviyesinin altıdır.

Sırtüstü yatışta basınç noktaları; topuklar, kuyruk sokumu kemiği, dirsekler, omuzlar ve başın arkasıdır.

3. ve 4. evrelerde bası yarası tedavisinde cerrahi yöntem kullanılır.

Bası yarası tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler içerisinde; ölü dokuları debride etme ve drenaj, greft uygulama, primer kapatma ve ampütasyon yer alır.

Tekerlekli sandalyeye bağımlı hastanın pozisyon değişimi saat başı yapılmalıdır.

Asla talk pudrası ve alkollü kremler kullanılmamalıdır.

Yüz üstü yatış pozisyonu en fazla basınç altında kalan kısımların ayak parmakları ve ayağın üst kısmı olan yaşlı pozisyon şeklidir.

Bası yarası nedenleri; basınç, beslenme bozukluğu, yaşın ileri olması, tansiyonun düşük olması, hareket yeteneğinin azalması, kişinin algısının azalması, sepsis, derinin dışkı ve idrarla bulaşının olması, nem, sürtünme ve solunum cihazına bağlı olma olarak sayılabilir.

Bası yarasına neden olabilecek yaşlıya ait faktörler; yaş, yaşlınedeki süresi, duyu ve motor kayıp, hareket, beslenme ve risk skorudur.

Bası yarasına neden olabilecek yaşlı dışındaki faktörler; bası, yırtılma, sürtünme, sıcaklık ve nemdir.

Bası yarasının oluşum basamakları sırasıyla; kanlanmanın artması kızarıklık, dokunun kansız kalması, doku ölümü ve ülserdir.

Hap yutmak topikal ilaç uygulaması değildir.

Bası yarasının tedavisinde kullanılan jel pedler, mekanik yöntemlerdendir.

Bası yaralarına engel olmak için kullanılan yöntemler; risk belirleme, eğitim, pozisyon değiştirme, derinin bütünlüğünün korunması, yatak bakımı ve beslenme olarak sıralanır.

Yatağa bağımlı yaşlı bakımında gece pozisyon değişimi 4 saatte bir yapılmalıdır.

Kontraktür, adalenin inatçı bir şekilde kasılmasından dolayı eklemin anormal bir postür almasıdır.

Spastisite, kasların şiddetli derecede kasılı kalması halidir.

Yatak yarası olması için sadece uzun süre yatağa bağımlı yaşamak gerekmez bazen yürüyemeyen, tekerlekli sandalyede oturmak zorunda kalan ya da belli bir destek ile hareket eden tüm yaşlılarda ortaya çıkabilir. Yatak yarasının oluşmasındaki en önemli faktör, doku üzerindeki basınçtır. Doğru cevap C seçeneğidir.