Yaşlıda İlaç Uygulamaları

Farmakoloji, “teşhis, korunma ve tedavi için kullanılan ilaçları inceleyen bilim dalı” olarak tarif edilmektedir.

 Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ilaç, fizyolojik sistemleri ve patolojik durumları kul­lanıcının yararı için değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan ya da kullanılması öngörülen bir madde/üründür.

İlaçların canlılar üzerindeki etkilerinin veya etki mekanizmalarının incelenmesine farmakodinami denir.

İlaçların vücuttaki emilimini, dağılımını, parçalanmasını ve atılımını ifade eder. Bir baş­ka deyişle, organizmanın ilaca ne yaptığını inceler.

Sedatif, merkezi sinir sistemini yavaşlatarak sakinleştiren ve yanı sıra uyku veren ilaçlardır.

Bir ilaç diğeri ile aynı anda verildiğinde diğerinin etkisini azaltıyor veya ortadan kaldı­rıyorsa buna antagonist etki ya da antagonizma denir.

Bir ilaç diğeri ile aynı anda verildiğinde diğerinin etkisini arttırıyorsa buna sinerjik etki ya da sinerjizm denir.

İlaçların vücuda alınma şekilleri: Sıvı ilaç şekilleri, yarı katı ilaç şekilleri, katı ilaç şekilleridir.

Kas gevşetici, yarı katı ilaç şekillerine örnektir.

Cilde uygulanan, su ve yağlı sıvı içinde çözünmüş maddelerden oluşan akış­kan ilaçlar sıvı ilaç şekillerinden losyona aittirler.

Supozituvar, Hhlk arasında fitil olarak da bilinir. Rektuma uygulanan, vücut sıcaklığında eriyen kakao yağı, gliserin veya bitkisel yağlarla konik şekil (mermiye benzer) verilerek hazırlanan ilaç şeklidir.

Doz, ilacın uygulanırken hastaya bir defada verilecek ilaç miktarını ifade eder. Örneğin günde üç kez 2 tablet şeklinde reçete edilen bir ilaç için, 3 kez verilmesi ilacın kullanım sıklığı iken, doz 2 tablettir

İnhalasyon yoluyla ilaç uygulaması, çok küçük molekülleri olan, kolay buharlaşabilen ilaçların solunum sistemine verilerek akciğerlerden emilip dolaşıma katılması ile ger­çekleşen ilaç uygulamasıdır. Özellikle genel anestezi için uygulanan ilaçların bir kısmı bu yolla verilir.

Damar içine büyük miktarlardaki sıvının uzun sürede verilmesi işle­mine infüzyon denir.

BCG, deri içi enjeksiyon yoluyla uygulanır

Damar içi enjeksiyon, toplardamar (ven) içine ilacın verilmesi işlemidir. İntrave­nöz enjeksiyon da denir. İlaç direk damar yoluna verildiği için etkisini çok çabuk gösterir. Bu yolla alınan ilaçların emilim süresi yaklaşık 30-60 saniyedir.

Eliminasyon, bir maddenin vücuttan atılımını, uzaklaştırılmasını ifade eder.

Deri/Cilt Altı Enjeksiyon, ilacın derinin subkutan tabakasına verilmesi işlemidir.

 İlaç etken maddesi bir bant içine emdirilerek hazırlanmıştır. Hazırlanan bu bant deriye yapıştırılarak ilacın deriden emilimini sağlamak amacıyla uygulanan ilaç şeklidir.

 Lavman, rektal yoldan uygulanmaya uygun üretilmiş solüsyonlar veya çözeltilerdir.Sıvı bir ilaç şeklidir.