YAŞLI BAKIMI İLKE VE UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 16

Pazarlık Etme

Bu evrede yaşanan çaresizlik ve umutsuzluk duygularına karşı çocukça bir güçlülük duy- gusu vardır ve bu sayede kişiler kaybettiklerini geri getirebilecekleri ya da gerçeği değişti- rebilecekleri duygusunu yaşayabilirler. Bu evre aylarca sürebilir. Yoğun suçluluk ve suçlamaduyguları, abartılı bir ö e ve isyan hâli görülebilir. Bu dönemde kayıpla ilgisi olan her tür kurum ya da kişiyi suçlama ve onlara ö elenme belirgin olarak ortaya çıkabilir. Kişi sü- rekli olarak kaybettiği kişiler ile ilgili anılarını ya da onun başına ne geldiği ile uğraşıyor ve onların nedenlerini anlamaya çalışıyor gözükebilir. Bu dönemde “neden ben? neden o? neyaptım da hakkettim? bütün bunlar benim yüzümden” düşünceleri yaygındır. Pazarlıkta,yitimin olduğuna dair daha yüksek düzeyde bir farkındalık vardır. Fakat direnç, kişiyi kader- le psişik pazarlıklara oturtacak kadar işi uzatır. Huzursuzluk, sabırsızlık, aşırı uyarılmışlıkvardır. Fiziksel yakınmalar sıklıkla görülebilir

Ötenazi: Bir kişinin yaşamını dayanılamayacak durumda olarak algılanması sebebiyle, acısız veya çok az acıtan bir ölümcül enjeksiyon yaparak, yüksek dozda ilaç vererek veya kişiyi yaşam destek ünitesinden ayırarak sonlandır- mak.

Otopsi: Adli vakalarda uygulanan bir yöntemdir. Cesedin vücudunun açılarak gerçek ölüm nedeninin tespiti işlemine denir. Otopsiye başlanmadan cesedin kimlik tespiti yapılır. Cesedin başı göğsü ve karın bölgesi açılarak incelenir.

Ölüm Sonrası (Yas)

Kişinin ölümü sonrası ailesi ve yakınlarında üzüntü ve yas gelişir. Yas, ölüme karşı verilen objektif cevaptır. Kişilerin farklı yollarla üzüntü çeşitleri vardır. Bunlar:

• Fiziksel: Müsküler veya baş ağrıları,

• Psikolojik: Ağlama, üzüntü,
• Manevi: Hayatın anlamını arama
• Kognitif: Konsantrasyon kaybı.

Hijyen günlük yaşam içinde sağlığa zarar verebilecek zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılması ve sağlığın sürdürülmesine hizmet eden uygulamaları ifade etmektedir. Temizlikle hijyen aynı anlamda değildir. Temizlikte kirlerin uzaklaştırılması söz konusu iken, hijyende hastalığa neden olabilecek mikroorganizmaların da uzaklaştırılması söz konusudur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Öz bakım; bir başkasının yardımı olmadan, beslenme, boşaltım, giyim ve temizlik ile ilişkili ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğidir. Öz bakım gücü/yeteneği, değişen derecelerde az veya çok bütün bireylerde vardır. Bu aktiviteler, genellikle bireyin kendi başına günlük olarak sürdürdüğü aktivitelerdir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Kişisel hijyen uygulamalarını gerçekleştirirken temel hedef, bireyi bir an önce bağımsızlığına kavuşturmaktır. Kalıcı sorunları olan bireyler içinse günlük öz bakım uygulamalarının doğru ve güvenli bir biçimde karşılanması gerekir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Beyin ölümü; korteks beyin ölümü, beyin sapı ölümü ve tüm beyin ölümü olarak sınıflandırılır

Ölüm, insan hayatının her döneminde farklı algılanır ve ölüme karşı tepkiler farklıdır. 65 yaş sonrası dönemde; birey uzamış hastalıktan korkar. Birçok kez ölümle karşı karşıya gelir. Ölümü birçok şeyin anlamı olarak görür. Kişiler ölümü aile bireylerine kavuşma olarak görür

Kesin Ölüm Belirtileri

Terminal Dönemde Sistemlere göre Klinik Bulgular: Sinir Sistemi: Ağrı, ateş, titreme, terleme, şuurbulanıklığı, hipotermi, konfüzyon, deliryum, psikoz, ajitasyon uykusuzluk.

Bulantı Gastrointestinal Sistem bozukluğudur.

Ölümü Yaklaşan Bireyin Yaşadığı Duygular

Elizabeth Kubler-Ross’un Ölüme 5 Aşamalı Yaklaşımı; 1- İnkâr 2-Öfke 3- Pazarlık Etme 4- Depresyon 5 Kabullenme

Palyatif bakımın amacı hastanın olası yaşam kalitesini en iyiye getirme ve huzurlu, rahat ölümünü sağlamaktır (Gürkan, Babacan Gümüş & Dodak, 2011). Palliative care”, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından şöyle tanımlanır: Tedaviye cevap vermeyen hastalığı olan hastanın tüm bakımını, ihtiyaçlarını karşılamak ve aileye destek sağlamaktır”.  Palyatif bakım yaşamı tehdit eden bir hastalığı olan hastaların ve ailelerinin sorunla­rının tanınması, değerlendirilmesi ve tedavisiyle yaşam kalitesini artıran bir yaklaşımdır.

Palyatif bakımda amaçlar şunlar olmalıdır:

Palyatif bakım birkaç basamak içerir. İlk önce hastaya merhametli, sevecen ve insani dav­ranılması gerekir. Daha sonra hastanın ağrı ve semptomları için gerekli medikal tedavinin sağlanması, ailesi ile bakım için değerlendirme yapılması, ilerisi için tedavinin planlanması ve bakımın nasıl ve nerede yapılacağının belirlenmesi şeklinde sıralanabilir (Türk & Alp, 2001).

Ölmekte olan hastanın bakımı için uygun ortam aileye, hastanın tercihine, hasta ba­kım ihtiyaçlarına ve medikal tedavi gerekliliğine bağlıdır. Hasta bakımının nerede olaca­ğını değerlendirme medikal tedaviyi, psikolojik, sosyal ve maddi değişkenleri içerir. Bun­ları tespit etmek sonra oluşabilecek sorunları önler (Yiğit, 1998).

Hospice terimi; ölüme yaklaşırken maksimum yaşam kalitesini amaçlayan bakım felsefesini ima eder. Hospis bakımı yaşam sonuna altı aydan az kala verilen bir palyatif bakım formudur Hastanın fiziksel, emosyonel ve ruhsal bakı­mını ve ölüm sonrası aileye destek konularını içerir.

Kalbin durması, Harvard Üniversitesi’ne göre ölüm göstergelerinden biri değildir.

Ölüme yaklaşan canlılarda Gastrointestinal sistem hareketleri azalır.

Taşikardi, terminal dönemde dolaşım sistemindeki klinik göstergelerden biridir.