YAŞAM BOYU BÜYÜME VE GELİŞİM

Bebeğin yaşamının ilk iki yılındaki fiziki gelişimi kapsamlıdır. Yeni doğmuş bebeklerin başları,bedenlerinin diğer kısımlarına kıyasla oldukça geniştir. Boyunlarında çok az güç vardır ve başlarını tutamazlar, ama bazı temel reflekslere sahiptirler. 12 ay içerisinde, bebekler herhangi bir yere oturabilir, ayakta durabilir, eğilebilir, tırmanabilir ve genellikle yürüyebilir hâle gelirler. İkinci yıl boyunca, büyüme yavaşlar fakat koşmave tırmanma gibi faaliyetlerde ilerleme hızlıdır. Doğru yanıt A'dır.

”Baştan ayağa” olarak ifade edilen sefalokaudal eğilimdir. Doğumdan önceki sürede baş vücudun diğer parçalarına oranla çok daha hızlı gelişir. Doğumda, baş
tüm vücut uzunluğunun dörtte birine sahipken bacaklar sadece üçte birini oluşturmaktadır. 2 yaşında, baş vücudun beşte birini oluştururken bacaklar yarısını oluşturur. Doğru yanıt C'dir.

Diş tabakalarının gelişimi doğum öncesi dönemde başlar. Olgunlaşmasını tamamlayan dişler, doğumdan sonra belli bir sırayla diş etlerini delerek çıkar. İlk dişler yaklaşık olarak 6-10. ayda çıkmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Yaklaşık olarak ilk iki yılı kapsayan birinci safhada bebek, çok hızlı bir şekilde kilo alır. Birinci yılda boyu 25 cm-30 cm uzar ve aynı sürede kilosu üç katına çıkar. İki yaşını dolduran çocuk, ergenlik dönemine dek daha yavaş ancak düzenli bir şekilde yılda 5 cm-7 cm uzar ve 2,5 kg alır. Yeni doğmuş bir bebeğin ortalama boy uzunluğu 50 cm, kilosu ise yaklaşık 2,5-5 kilo arasındadır. Doğru yanıt E'dir.

Doğduğunda mide kapasitesi 30-60 cc’dir. Ancak yaşla birlikte mide kapasitesi de büyüdüğünden alınması gereken besin miktarı da bu oranda artar. Bebeklerin midesi küçük olduğu için beslenme sırasında mide kapasitesi oranında besin alımına dikkat edilmelidir. Bebeğin çabuk acıkacağı göz önünde bulundurularak az ve sık beslenmesi gerekir. Doğru yanıt A'dır.

Görme keskinliği: Doğumdan hemen sonra parlaklıktaki değişime duyarlıdırlar ve
bu duyarlılık iki ay içerisinde hızla gelişir. Yenidoğan bebekler 19 cm uzaklıktaki
nesneleri net görebilir. Dört aylıkken normal bir yetişkin gibi görebilir. Doğru yanıt C'dir.

Vygotsky’nin kuramında birçok ilke vardır:
1. Çocuğun gelişimi etrafında neler olup bittiğine göre farklılaşacaktır.
2. Çocuklar çeşitli toplumsal durumlara ve değişimlere maruz kaldıklarında gelişirler.
3. Gelişim çocukların grup aktivitelerindeki etkileşimlerinin bir parçası olarak gelişir.
4. Çocuklar diğerlerini gözlemleyerek, onlardan etkinlikleri öğrenerek ve etrafındakilere göre performans sergileyerek gelişirler.
5. Çocukların gördüğü ve öğrendiği becerileri işleyebilmesi için bir semboller şeması kullanması gerekir.
6. Çocuklar etrafındaki kişilerle etkileşim yoluyla kültürel değerleri öğrenirler (Zastrow,
2014).

Konuşmayı öğrenmek uzun ve karmaşık bir olgudur. 0 ile 12–15 ay arası çocuk, iletişimini mimiklerle ağlama biçimleriyle ve anlamsız mırıldanmalarla dile hazırlık şeklinde yapar. İlk sözcükler genellikle birinci yılın sonlarında kullanılmaya başlar. 9–18 aylar arasında iki sözcükle farklı anlamların ifade edildiği cümlelerin kurulduğu dönem başlar. Doğru yanıt D'dir.

Erikson’un kuramına göre, çocuğun güven duygusunu geliştirmesi, onun yaşamında en önemli rolü oynayan annesiyle olan ilişkisinin türüne bağlıdır. Çocuk, annesinin kendini bırakıp gitmeyeceğine ve annesinin kendisine önem verdiğine inanırsa, güven (trust) duygusu doğal olarak gelişir. Çocuk, annesinin kendisiyle sürekli beraber olacağına ve kendisine önem vereceğine inanamazsa onda güvensizlik (distrust) duygusu gelişir. Doğru yanıt A'dır.

Çocuğun ilk yıllarındaki sosyo-duygusal gelişimi, bireyin daha sonraki yıllarda sosyal ve duygusal davranışlarının temelini oluşturur. Araştırmalar, bağlanma güvenliğini dört önemli faktörün etkilediğini ortaya koymuştur:
1. Erken dönemde tutarlı bir bakım veren kişinin varlığı
2. Bakımın kalitesi
3. Bebeğin özellikleri
4. Ebeveynin içsel çalışma modellerini de kapsayan aile koşulları

Doğru yanıt B'dir.

Çocuğun eğitimi açısından 0–2 yaş döneminin önemi büyüktür. Bu dönemde bebekler, motor yetenekler ve koordinasyon gibi vücut kontrolünün sağlandığı açılardan gelişim göstermektedir. Doğru cevap C'dir.

Bilişsel gelişim; düşünme, öğrenme, hatırlama, yargıda bulunma, problem çözme ve iletişim ile ilgili bütün bilişsel süreçlerdeki değişimleri içerir. Bilişsel gelişime etkileri nedeniyle kalıtımsal ve çevresel etkenler de bilişsel gelişim süreci kapsamında ele alınır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bebek görme duyumu becerisi ile birlikte doğar ve görme duyumu oldukça gelişmiştir. Her iki gözünü bir tek nesne üzerine odaklayabilir, hareket eden bir objeyi izleyebilir ve bazı renkleri ayırt edebilir. Doğru cevap D'dir.

İlk çocukluk ya da okul öncesi dönem olarak adlandırılan 3-5 yaş dönemi çocuklarında öne çıkan özellik bedeni kullanarak oyun oynamadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bedensel gelişim; bedeni oluşturan tüm organların gelişmesi, boyun uzaması, kilonun artışı, kemiklerin gelişimi, dişlerin çıkması ve değişmesi, kas, beyin ve tüm sistemler (sinir, sindirim, dolaşım, solunum, boşaltım) ile duyu organlarının gelişimidir.

7-9 ay arasında bebek, desteksiz oturabilmeye başlar. Aynı zamanda nesneleri bir elinden diğerine geçirir. 9 aylık olduğunda başparmak ve işaret parmağı ile tutabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

8-10 yaş için yeterli kabul edilen uyku süresi 11 saattir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sefalokaudal Eğilim (Cephalocaudal Gradient), gelişim eğilimi bebek ve çocukların baş ve beyinlerinin bacakları ve ayaklarından daha hızlı gelişmesini sağlayan insan gelişimindeki baştan ayağa ilerleyen eğilimdir. Doğru cevap E'dir.

Proksimodistal eğilim, gelişmenin merkezden dışarıya doğru bir yön izlemesi. “Yakından uzağa” doğru ifade edilen yani gövdenin merkezinden dışarı dogru gerçekleşen büyümedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yeni doğmuş bebekler kokuları ayırt edebilse de koku duyusu ancak 6 yaşına kadar tamamlanır. Doğru cevap C seçeneğidir.