YAŞAM BOYU BÜYÜME VE GELİŞİM - Deneme Sınavı - 7

Erikson’a göre genç yetişkinler, kendilerine bir kimlik oluşturduktan sonra psikososyal bir kriz olan ‘yakınlığa karşı izolasyon’ krizi ile karşılaşırlar. Bu kriz döneminde kişi diğer insanlarla yakın ilişkiler kurma çabasındadır. İyi arkadaşlık ilişkileri kurmak ve romantik anlamda bir partner bulmak önemlidir. Ayrıca bu dönemde; etik-ahlak duygusu da ortaya çıkmaya başlar. Eğer kişi; iyi, yakın ve doyurucu ilişkiler kuramazsa yalnızlık duygusu yaşar. Bu ilişkide partnerler birbirlerini duygusal ve bilişsel olarak anlayabilir ve birbirlerinin bakış açılarını tanıyabilir. Kişinin yakın ilişkilerini sürdürebilmesi için empatiye dayalı paylaşımlar yapması ve davranışlar sergilemesi beklenir. Eğer birey, bu tarz ilişkileri kurmayı beceremez veya bu ilişkilerde sorunlar yaşarsa bir yaşam kriziyle karşı karşıya kalabilir.

Soruda açıklaması verilen kavram, yakınlıktır. Genç yetişkinlik dönemindeki bir kişi; iyi, yakın ve doyurucu ilişkiler kuramazsa yalnızlık duygusu yaşar. Yakın bir ilişkide partnerler birbirlerini duygusal ve bilişsel olarak anlayabilir ve birbirlerinin bakış açılarını tanıyabilir.

Bilim ve teknolojinin gelişimi ile günümüzde orta yetişkinlik dönemi 20 yıl ve daha fazla sürmekte ve yaşam döngüsünün en uzun aşaması olarak kabul görmektedir. Sağlık koşullarının iyileşmesi ve yaşam süresinin uzaması, gelecekte bu dönemin daha da uzun olacağına işaret etmektedir. Bu kapsamda, genç nüfusta yaşanan artışla orta yetişkinlik döneminin uzamasının bir ilişkisi yoktur.

Orta yetişkinlik döneminde vücutta değişimler meydana gelmektedir. Bu değişimler arasında görme ve duyma konusunda sorunlar, yüksek seslere karşı hassasiyet, saçların beyazlaması, kırışıklıklar ve sarkmalar, kalp damar hastalıkları, kanser ve kilo alımıyla ilişkili obezite sorunları gibi sorunlar yer almaktadır. Orta yetişkinlik döneminde kadınlar menopozu yaşarlar. Menopoz, kadınların doğurganlıklarını sağlayan adet döngülerinin sona ermesi anlamına gelir. Fakat bu dönemde erkeklerde benzer şekilde cinsel bezlerin aktivitesinde hızlı bir gerileme ve duraklamanın
olduğuna ilişkin kesin bir kanıt bulunmamaktadır.

"Kişinin kendine en çok odaklandığı dönemdir." ifadesi hariç diğer şıklar orta yetişkinlik dönemine aittir.

"Birey olarak eşiyle özdeşleşmek" orta yetişkinlik özelliklerindendir.

"Çocukların sorumlu bir yetişkin olmalarına yardım etmek" ifadesi hariç diğerleri erken yetişkinlik dönemiyle ilgilidir.

"Bağımlılık" hariç diğer şıklar her yaşta görülebilecek rahatsızlıklardır.

"Kişi mantığını ve zekâsını; kariyer planları gibi uzun dönem hedeflerini başarmak için kullanır ve eylemlerinin sonuçları ile baş edebilir." ve "Geleceğe dönük olarak kurduğu yaşam planlarının önündeki sorunları çözmek için çabalar." ifadeleri başarma evresiyle ilgilidir. "Bu evrede artık kurulan bir aile vardır. Eş ve çocuklara yönelen ilgi ile sosyal sorumluluklar ön plana çıkmaya başlar." sorumluluk evresiyle ilgilidir.

"Evlilik sistemini oluşturma", "Ebeveyn rollerini oluşturma", "Eşin ziyarete gelen ailesi ve arkadaşlar için sosyal ortamı hazırlama" Evlilik ile Ailelerin Birleşmesi, Yeni Bir Çiftin Oluşması ile ilgilidir. "Aile ilişkilerinin farklılaşmadan devam etmesi", evden ayrılan birey ailesinden farklılaştığı için doğru değildir.

Orta yetişkinlik dönemi 35-45 yaş aralığından başlayan ve 60’lı yaşlara kadar uzanan gelişimsel dönemi kapsamaktadır.

"Ebeveyn rollerini üstlenme" ifadesi hariç diğerleri orta yaş döneminde aile ile ilgilidir.

"Yaşamın aslında ne olduğuna dair tinsel düşünceler" ifadesi hariç diğer seçenekler Peck’in orta yetişkinlik dönemine ait saptamalarıdır. "Yaşamın aslında ne olduğuna dair tinsel düşünceler" ifadesi geç yetişkinlik dönemiyle ilgilidir.

Genç yetişkinlikte fiziksel gelişimin doruk noktasına 25-30 yaş arası ulaşılır.

Yetişkinlik ebeveynlik sorumluluğunun alındığı, bir erkeğin ve kadının bir diğerinin güçlü ve zayıf yönlerini kabul ettiği ve enerjilerini ortak amaçlar doğrultusunda birleştirdiği bir dönemdir. Bu dönem pratik gerçekle uzlaşma açısından çok önemli ve kritiktir. Olgunluk ise bireylerin yaşamın gereklerine ve zorunluluklarına başarılı bir şekilde uyum sağlamaları, bunun için de sürekli değişim gösterebilme yeteneğidir. Doğru yanıt A'dır.

Levinson’un Evre Kuramına göre; orta yaşam döneminde temel kavram yaşam yapısıdır. Yaşam yapısı erkek yetişkinin gelişim dönemlerine göre göz önüne alınmıştır. Bu kurama göre orta yetişkinlik dönemine geçiş yaklaşık 5 yıl sürer ve birey ergenlikten bu yana süren tüm çatışmaları aşmak zorundadır.
-Genç olmaya karşı yaşı olma,
-Yapıcı olmaya karşı yıkıcı olma,
-Erkeksi olmaya karşı kadınsı olma,
-Başkalarına bağlı olma ya da ayrışma (Santrock, 2012).

Doğru yanıt E'dir.

Genç yetişkinlik döneminde insanlar sonraki gelişim aşamaları için bir temel kurarlar. Bu dönemin temel görevleri:
-Eş seçimi,
-Eşle birlikte yaşamayı öğrenme,
-Bir aile kurma,
-Çocuk yetiştirme,
-Ev idare etme,
-Bir uğraş başlatma,
-Vatandaşlık sorumluluklarını yerine getirme,
-Uygun bir toplumsal gruba katılmadır.

Yaşlı anne babaya uyum orta yetişkinlik döneminin özelliklerindendir. Dolayısıyla doğru yanıt E'dir.

Genç yetişkinlik döneminde görülebilen bazı sağlık ve fiziksel performans sorunları şunlardır;
-Obezite ve Diyet,
-Bağımlılık,
-Cinsellik ve Cinsellikle İlgili Sorunlar,
-Tecavüz ve Taciz.

Menopoz, orta yetişkinlik dönemine özgü yaşanan bir fiziksel sorundur. Dolayısyla doğru yanıt E'dir.

Yönetim Evresi: Bu evre orta yetişkinlik dönemine denk gelmektedir. Kişisel bilişsel becerilerden çok sosyal sistemler ve kurumlar içindeki sorumluluk ön plana çıkmaktadır. Kişi içinde yaşadığı sosyal sistemler ve toplumun karmaşık ilişkilerini anlamaya ve bu ilişkilerde kendi toplumsal etkileşimlerini değerlendirmeye başlar. Doğru yanıt C'dir.

Bu dönemin duygusal sorununu ve özelliklerini Becvar ve Becvar (1982) şu şekilde belirtmektedir. Duygusal sorun; çocuğun bağımsızlığına izin vermek için aile sınırlarında esnekliği arttırmadır. Dönemin görev ve özellikleri ise:
-Özgürlük/sınırlar arasında denge kurmak için ebeveyn-çocuk ilişkilerinde değişiklikler olması,
-İş, yaşam ve evlilik sorunları üzerinde yeniden odaklanma
-Yaşlı nesil ile ilgilenmeye başlanmasıdır.

Doğru yanıt A'dir.