YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ

Konvansiyonel Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri: Konvansiyonel yangın algılama ve uyarı sistemleri, kurulu bulunduğu binada çıkan yangının sadece bölge bilgisini verebilen, insanları sesli ve ışıklı şekilde uyarabilen elektronik sistemlerdir.

Adreslenebilir Yangın Algılama ve Uyarı Sis- temleri: Tamamen elektronik ve programlanabilir sistemler bütününden meydana gelen adreslenebilir yangın algılama ve uyarı sistemleri, yangının adresini kesin olarak bildirmesi esasına dayanmaktadır.

Bir yangın algılama ve uyarı sisteminin temel bileşenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Giriş cihazları (Butonlar, Dedektörler)

Kontrol panelleri ve tekrarlayıcı paneller (Değerlendirme ünitesi)

Çıkış cihazları (Sesli ve ışıklı uyarı cihazları)

Binalarda yangın alarm butonlarının kullanılmasının mecburi olduğu durumlar aşağıda belirtilmiştir [1]:

Konutlar hariç, kat alanı 400 m2’den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün binalar

Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalar

Konutlar dâhil bütün yüksek binalar

Kombine dedektörler: Duman dedektörü ile sabit sıcaklık veya sıcaklık artış dedektörlerinin birleşiminden oluşur. Yangının hem duman etkisine hem de sıcaklık etkisine duyarlı olduğu için genel anlamda daha etkin dedektörlerdir.

BYKHY’e göre aşağıdaki özellikleri taşıyan tüm binalarda otomatik yağmurlama sistemi kurulması zorunludur:

Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalar

Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlar

Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklar ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklar

Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen oteller, yurtlar, pansiyonlar, misafirhaneler ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesisler

Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret ve eğlence yerleri

Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılar

Yangınlara dışarıdan müdahale edebilmek amacıyla yapıların etrafına yerleştirilen ve itfaiyenin bağlantı yapması için bırakılan ağızlara yangın hidrantı denir.

Yangın güvenliği kavramının alt sistemlerinden bir tanesi olan aktif yangın güvenlik sistemleri, yangın olayını en kısa sürede keşfetmek, bina kul­lanıcılarını uyarmak ve güvenli bir ortam içerisinde tahliyelerini sağlamak, en yakın itfaiye birimlerini haberdar etmek, yangını başladığı mahalde sınırlan­dırarak kontrol altına almak, yangının büyüklüğü­ne bağlı olarak söndürmek veya yangına müdahale ekipleri gelinceye kadar zaman kazanmak amacıyla uygulanan yöntemlerdir.

BYKHY hükümleri gereğince aktif yangın güvenlik sistemlerinin yeterli ve yetkin olarak uygulanmasında belediyenin sorumluluğu bulunmamaktadır.

Yangın algılama ve uyarı sistemlerinin bu işlev­leri yerine getirirken üstlendiği amaçlar can ve mal güvenliğini esas almaktadır. Yangın yan ürünlerin­den olan ve insanlara verdiği fiziksel rahatsızlığın yanı sıra bilhassa kaçış yollarındaki görüş mesafesini kısıtlayarak hareket kabiliyetlerini azaltan duman görüş mesafesini 20 metrenin altına düşürmeden bina kullanıcılarını uyarmak ve emniyetli bölgelere kaçmalarına imkân vermek birincil amaçtır.

Konvansiyonel yangın algılama ve uyarı sistemlerinin tasarımı aşamasında ilk uygulanacak adım yan­gın kontrol panelinin yerinin belirlenmesidir. Yangın ihbarı verildiğinde bina yetkililerinin hızlıca yangın alarm bölgesi bilgisine ulaşabilmesi için panelin kolay ulaşılabilecek yerde olması gerekmektedir.

Kombine dedektör sıcaklık dedektörüdür.

Anons sistemlerinin kurulması zorunu olan durumlar aşağıda verilmiştir:

Genellikle A Sınıfı yangınları su kullanarak ön­lemek amacıyla bina içerisine yerleştirilen sabit boru tesisatı, yangın dolapları ve hortumları gibi ekip­manlardan oluşan sabit boru sistemleri, diğer yangın söndürme sistemleri kurulmuş olsa bile tamamlayıcı sistemler olarak özellikle yüksek binaların üst katla­rında etkili ve en kısa zaman içinde sıvı akımı elde etmenin en güvenilir yollarından biridir.

Dünyada ilk olarak 18. yüzyılın ikinci yarısın­da kullanılmaya başlanan yağmurlama sistemleri ülkemize 1950’li yıllarda rafineri, baraj ve yabancı yatırımlı fabrikalarla girmiş ve 1985 yılına kadar sadece bu tür tesislerde kullanılmıştır.

BYKHY’e göre aşağıdaki özellikleri taşıyan tüm binalarda otomatik yağmurlama sistemi kurulması zorunludur [1]:

Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınır.

Yangın güvenliği kavramının alt sistemlerinden bir tanesi olan aktif yangın güvenlik sistemleri, yangın olayını en kısa sürede keşfetmek, bina kul-lanıcılarını uyarmak ve güvenli bir ortam içerisinde tahliyelerini sağlamak, en yakın itfaiye birimlerini haberdar etmek, yangını başladığı mahalde sınırlan-dırarak kontrol altına almak, yangının büyüklüğü-ne bağlı olarak söndürmek veya yangına müdahale ekipleri gelinceye kadar zaman kazanmak amacıyla uygulanan yöntemlerdir.

Yapımın eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde yüklenici/ müteahhit veya yapımcı firma sorumludur.

Her bölgeye birden fazla dedektör ve yangın uyarı butonu bağlanabilir. Bir bölgeye bağ-lanacak algılama elemanı sayısını öncelikle seçilen bölgenin mimari yapısı belirlemektedir. Tasarımcı-ya göre değişse de genel olarak konvansiyonel sis-temlerde bir bölgeye en fazla 20 algılama elemanı (duman dedektörü, ısı dedektörü, sıcaklık artış hızı dedektörü vs.) bağlanabilir. Dedektörlerden veya yangın uyarı butonlarından gelen sinyaller panel üzerinde bölgesel olarak gözükmektedir; algılama hatları üzerinde bulunan hangi dedektörün ya da yangın butonunun sinyal verdiği bilinmemektedir.