YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ

Cam yünü:Yerli olarak temin edilen, inorganik ham maddelerin 1200 ºC – 1250 ºC sıcaklıklar arasında ergitilerek elyaf hâline getirilmesi sonu-cu oluşmaktadır. Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve teknik özelliklerde, değişik kaplama malzemeleri ile şilte, levha, boru ve dökme şeklin-de üretilebilmektedir. Isı yalıtımı, ses yalıtımı ve akustik düzenleme ile birlikte yangın güvenliği de sağlamaktadır. Kullanım sıcaklığı -50 / +250 ºC aralığındadır. Bağlayıcısız cam yünü ürünler 500 ^oC’ye kadar kullanılabilmektedir. Ayrıca -200 ^oC / +400 ^oC aralığında kullanılan özel cam yünü ürünler de üretilebilmektedir. Kaplamasız cam yünü ürünler TS EN 13501-1+A1 (2013)’e göre ”yanmaz malzemeler” olan A1 sınıfındandır

Diğerleri ham maddeleri petrol türevi olduğu için daha dayanıksızdır.

Seramikler: Yüksek sıcaklıklarda sinterleme ile dayanım kazanırlar. Bu nedenle binlerce yıldan beri ateşe maruz kalan yerlerde kullanılmış ve yüksek ısı teknolojisinin gerçekleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Seramik yapı malzemelerinde yangın tahribatı, gerimeler nedeni ile kabuksu atmalar şeklinde görülmektedir.En dayanıklı kaplama malzemesidir.

Amonyak - NH3

25 ppm veya 18 mg/m3

D- İpek Yangınları

Hidrojen siyanür - HCN

10 ppm veya 18 mg/m3.

Karbonmonoksitten 10 kat daha zehirlidir

Bir mekândan diğer mekânlara dumanın geçişini önlemek için kullanılan duman kontrol elemanları ve duman kontrol sistemleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Yapılarda duman kontrolü sağlamanın amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir :

Yangın güvenliğinde yapı malzemelerinin seçimi yapıdaki yangın riskinin büyüklüğü ile can ve mal kaybının kontrol altına alınması hususlarında büyük bir paya sahiptir. Bu nedenle malzemelerin yangın karşısındaki davranışlarının bilinmesi gerekmektedir. Yakıt görevini üstlenen malzemelerin yangın karşısındaki davranışı, tutuşma sıcaklıklarına, alevlenme sürelerine, ısıl genleşme özelliklerine, ısı ve sıcaklık iletme özelliklerine, kütle kayıplarına, açığa çıkardıkları ısı miktarına ve duman oluşumuna bağlı olarak değişmektedir.

Türkiye’de de 10/07/2013 tarihli ve 28703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB)’nin 5. maddesi, yapı işleri için 7 temel gereklilik barındırmaktadır. Bu gereklilikler, mekanik dayanım ve stabilite, yangın durumunda emniyet, hijyen, sağlık ve çevre, kullanımda erişilebilirlik ve güvenlik, gürültüye karşı koruma, enerjiden tasarruf ve ısı muhafazası ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımıdır.

“Yangın Durumunda Emniyet” belirtilen 5 alt gerekliliği içermektedir. İnşa edilen yapının yük taşıma kapasitesi öngörülmüş olan belirli bir süre boyunca azalmamalı • Yapı işleri içinde yangın ve dumanın oluşması ve yayılması sınırlı olmalı • Yangının etraftaki yapı işlerine yayılması sınırlı olmalı • Yapı sakinlerinin binayı emniyetli bir şekilde terk edebilmesi veya başka yollarla kurtarılabilmesi sağlanmalı • Kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınmalı.

Yanıcılık sınıfını gösteren sınıflandırma düzeylerinin açık ifadeleri şu şekildedir: • A1: Hiçbir şekilde yangına katkıda bulunmayan malzeme • A2: Yangına aşırı derecede sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • B: Yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • C: Yangına sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • D: Yangına makul boyutlarda katkıda bulunan malzeme • E: Yangına karşı tepki performansı kabul edilebilir olan malzeme • F: Yangına karşı tepki performansı belirlenemeyen malzeme

s1: Duman gazı üretimi çok sınırlı olan malzeme • s2: Duman gazı üretimi sınırlı malzeme • s3: Duman gazı üretimi s1 ve s2 sınıflarının gerekliliklerini karşılamamış olan malzeme şeklinde sınıflandırılır.

A1-Hiç yanmaz, Zor Yanıcı A2 - s1, d0 Zor Alevlenici B, C - s1, d0 A2 - s2, d0 A2, B, C - s3, d0 A2, B,C - s1, d1 A2, B,C - s1, d2 (en az) A2, B, C - s3, d2 Normal Alevlenici D - s1, d0 D - s2, d0 D - s3, d0 E D - s1, d2 D - s2, d2 D - s3, d2 (en az) E - d2 Kolay Alevlenici F şeklinde sınıflandırılır.

Yalıtım malzemelerini genel olarak iki grupta ele almak mümkündür: • İnorganik yalıtım malzemeleri; cam yünü, taş yünü, perlit • Organik yalıtım malzemeleri; Polistre, poliüretan ve polietilen köpükler, çimentolu yonga levhalar vs. Cam yünü Yerli olarak temin edilen, inorganik ham maddelerin 1200 ºC – 1250 ºC sıcaklıklar arasında ergitilerek elyaf hâline getirilmesi sonucu oluşmaktadır. Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve teknik özelliklerde, değişik kaplama malzemeleri ile şilte, levha, boru ve dökme şeklinde üretilebilmektedir. Isı yalıtımı, ses yalıtımı ve akustik düzenleme ile birlikte yangın güvenliği de sağlamaktadır.

İpek yangınlarında amonyak ve hidrojen siyanür gazları açığa çıkar. 10 ppm veya 18 mg/m³tür. Karbon monoksitten 10 kat daha zehirlidir.

Yapılarda duman kontrolünün sağlanmasına yönelik alınacak olan önlemler, birçok açıdan büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda yapılarda duman kontrolü sağlamanın amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir. • Duman ve zehirli gazların boşaltılarak insan hayatını korumak ve yangının yayılmasını önlemek • Yangın ortamındaki duman ve sıcaklığı azaltarak söndürme ekiplerinin yangına daha fazla yaklaşabilmelerini sağlamak, müdahaleyi kolaylaştırmak • Havalandırma bacaları sayesinde yangının yatay ilerlemesini yavaşlatmak • Yanıcı ve alev alıcı bir yoğunluğa ulaşmadan gazların dışarı çıkarılmasını sağlamaktır.

Verilen özellikleri kapsayan bütün binaların gerekli görülen mahallerinde basınçlandırma sistemi kurulmak zorundadır: • Merdiven kovası yüksekliğinin 30.50 m’den fazla olduğu durumlarda, konutlar hariç bütün binaların kaçış merdivenleri • Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçış merdivenleri • Bodrum kat sayısı dörtten fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri • Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyuları • En az 0.1 m² olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar havalandırmanın yapılmadığı asansör kuyularında bulundurulması zorunludur. Bu nedenle yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularına basınçlandırma sistemi kurulur.

A1: Hiçbir şekilde yangına katkıda bulunmayan malzeme
A2: Yangına aşırı derecede sınırlı boyutlarda
katkıda bulunan malzeme
B: Yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda
bulunan malzeme
C: Yangına sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme
D: Yangına makul boyutlarda katkıda bulunan malzeme

Diğerleri yapı işleri için olması gereken gerekliliklerdir. Cevap A şıkkıdır.

Diğerlerinde Ek-2/C sınırlamalarına uygunluk belirtilmemiştir. Cevap A şkıkıdır.

b,c,d şıkları tuğlanın; e şıkkı betonun özelliğidir. Cevap a şıkkıdır.